Fabio Cannavaro: Cậu bé nhặt bóng ở Napoli dẫn dắt tuyển Italia lên đỉnh thế giới

Fabio Cannavaro, một trong những hậu vệ vĩ đại gần nhất của bóng đá Italia. Anh rời Napoli để tạo dựng tên tuổi ở xa quê hương, với đỉnh cao đến vào năm 2006.

“Nhà vô địch phải biết suy đoán trước khi trái bóng bay đến. Tôi cố gắng đọc tình huống rồi dự đoán tình hình. Đây cũng là một nghệ thuật”, Cannavaro từng chia sẻ trong một buổi trả lời phỏng vấn.

Anh là một trong những hậu vệ vĩ đại cuối cùng của nghệ thuật phòng ngự đậm chất Italia và chắc chắn là một trong những trung vệ xuất sắc nhất thế giới. Cannavaro không mạnh về thể hình, chỉ cao 1m76 và nặng trung bình 75kg. Tuy nhiên, anh có tốc độ, khả năng đọc tình huống, phán đoán tình hình và phá bóng chính xác. Ngoài ra, trung vệ người Napoli còn là thủ lĩnh trên sân cỏ, người biết cách truyền ngọn lửa mạnh mẽ vào trái tim của các đồng đội.

Với những tố chất của mình, Cannavaro là chuyên gia trong việc kèm người. Anh rất xuất sắc, biết cách sử dụng những kỹ năng mà bản thân sở hữu, đồng thời hạ gục tâm lý của đối thủ. Bên cạnh đó, Cannavaro rất giỏi thích nghi với lối chơi phòng ngự theo khu vực, đồng thời mở ra những tình huống phản công bằng nhãn quan chiến thuật tuyệt vời.

Vị trí sở trưởng của Cannavaro là trung vệ. Anh luôn làm rất tốt khi đảm nhận nhiệm vụ này và dần trở thành huyền thoại. Đôi khi, anh được sử dụng ở vị trí hậu vệ trái và hậu vệ phải, như dưới thời HLV Carlo Ancelotti, Cesare Maldini hay Hector Cuper.

Xuyên suốt sự nghiệp, Cannavaro dành phần lớn thời gian để chơi bóng ở Italia. Đội bóng quê hương Napoli là nơi trao cho anh cơ hội bước lên sân khấu chuyên nghiệp. Tuy nhiên sau đó, anh phải ra đi do đội chủ sân San Paolo gặp vấn đề tài chính. Điểm đến tiếp theo của Cannavaro là Parma, nơi anh gắn bó lâu nhất, suốt 7 năm. Cũng tại vùng Emilia-Romagna, anh giành được hàng loạt danh hiệu, bao gồm 1 UEFA Cup, 2 Coppa Italia, 1 Supercoppa Italiana.

Chia tay Parma, Cannavaro gia nhập Inter Milan với nhiều hoài bão, ước mơ, nhưng rồi phải trải qua giai đoạn đầy khó khăn. Màn trình diễn của Cannavaro chỉ tươi sáng trở lại khi anh cập bến Juventus. Cùng “Lão phu nhân”, anh giành 2 Scudetto, nhưng lại bị tước bởi scandal dàn xếp tỷ số Calciopoli. Khi bước qua bên kia sườn dốc của sự nghiệp, Cannavaro sang Real Madrid, kịp giành thêm 2 chiếc cúp LALIGA và 1 Siêu cúp Tây Ban Nha, trước khi trở về Juventus rồi tuyên bố giải nghệ.

Với tuyển Italia, Cannavaro luôn cống hiến hết mình. Ở tuổi đôi mươi, anh cùng đội U21 giành 2 chức châu Âu. Khi gần chạm mốc 24 tuổi, Cannavaro tham dự trận chung kết EURO 2000 cùng Azzurri. Nhưng đó cũng là trận đấu đáng quên của anh, với một tình huống mắc lỗi khiến đội quân thiên thanh phải trả giá bằng chức vô địch. Song Cannavaro không bị ám ảnh bởi thất bại. Ngay ngày hôm sau, anh bước vào phòng họp báo, nhận mọi lỗi lầm với nụ cười rất tươi.

Đến năm 2006, anh trở thành thủ lĩnh, đưa tuyển Italia bước lên đỉnh vinh quang tại Ngày hội bóng đá lớn nhất hành tinh. Cuối năm, anh giành danh hiệu Quả bóng vàng và Cầu thủ xuất sắc nhất thế giới.

Từ Napoli bước ra ánh sáng

Ngày 13/09/1973, Fabio Cannavaro cất tiếng khóc chào đời ở Napoli, trong gia đình gồm có cha Pasquale và mẹ Gegè. Niềm đam mê bóng đá đến với cậu bé Fabio từ rất sớm, phần nào có gen di truyền từ cha của anh. Anh kể lại:

“Khi tôi mới sinh ra, bố tôi đang chơi cho đội Banco di Roma. Họ gọi ông ấy là ‘hươu cao cổ’, vì ông ấy quan sát rất tốt như được nhìn từ trên cao xuống và ghi nhớ mọi thứ trong đầu. Tuy nhiên, để nuôi tôi và em trai Paolo của tôi, ông ấy phải sớm giải nghệ. Ông ấy muốn chúng tôi chăm chỉ học tập, sợ rằng không có thời gian ở bên chúng tôi nếu quá tập trung vào bóng đá”.

Dẫu vậy, mong muốn của ông Pasquale không được cậu con trai cả đáp lại. Fabio học không giỏi, luôn mơ ước trở thành cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp, mong chờ được hít thở bầu không khí Serie A và giành chức vô địch cùng đội bóng quê hương. Những con hẻm ở quận La Loggetta trong khu phố Fuorigrotta là nơi Fabio chơi trận bóng đầu tiên trong đời. Italsider Bagnoli, CLB thuộc khu liên hợp nhà máy thép, trở thành đội bóng đầu tiên của anh. Chính ông Pasquale đã dẫn Fabio đến đây để tập luyện và thi đấu.

Napoli những năm tháng ấy là tập thể mạnh nhất trong lịch sử, với sự xuất hiện của Diego Armando Maradona. Vậy nên một cậu thiếu niên như Fabio không thể không phát cuồng vì đội bóng quê hương. Chính vì sự ngưỡng mộ cho Napoli nói chung và Maradona nói riêng, anh đã đăng ký làm cậu bé nhặt bóng ở sân vận động San Paolo.

“Chủ nhật nào, tôi cũng cố gắng có mặt ở San Paolo. Phía Napoli đưa cho chúng tôi những tấm thẻ để lên khán đài và xem các trận đấu. Tuy nhiên, tôi lại muốn ở gần các cầu thủ nhất có thể, bằng cách đứng ngay bên ngoài thảm cỏ xanh. Tôi nhiều lần nhờ Sergio Scarpitti, Giáo viên thể dục ở trường và HLV đội trẻ Italia của tôi, cho phép mình trở thành cậu bé nhặt bóng”, Fabio Cannavaro kể lại.

“Tôi muốn trải nghiệm cảm xúc khi ở gần Maradona, Giordano, Carnevale, Bruscolotti, Ferrara trong mỗi trận đấu. Tôi đã từng đứng ở sát cột cờ góc sân giữa Curva A và Distinti hoặc khán đài gần đó, bởi Maradona sẽ thực hiện những tình huống phạt góc. Mục đích của tôi là chụp những tấm hình về Maradona. Tôi cất chiếc máy ảnh và những cuộn phim vào bên trong túi áo, rồi chụp và chụp. Sau mỗi trận đấu, tôi có nguyên một bộ sưu tập”, anh hồi tưởng khi trả lời Il Mattino.

Ngày 10/05/1987, Fabio Cannavaro được tận hưởng vô vàn cảm xúc ngọt ngào. Napoli giành Scudetto đầu tiên trong lịch sử CLB. Từ một vị trí đắc địa, Cannavaro được chứng kiến khoảnh khắc ban huấn luyện, các cầu thủ và người hâm mộ ăn mừng cuồng nhiệt – điều chưa từng xảy ra suốt hàng trăm năm. Và cũng trong hôm ấy, Cannavaro được ra mắt đội trẻ Napoli. Anh kể lại trên tờ Il Mattino:

“Ngày Chủ nhật đó, sau vài giờ ngủ, tôi mặc bộ đồ thể thao mang nhãn hiệu Nr và sớm rời khỏi nhà để đến sân San Paolo. Trước màn chạm trán giữa Napoli và Fiorentina, một trận đấu khác được tổ chức dành cho các đội thuộc lứa Giovanissimi. Napoli đang thiếu một cầu thủ, và HLV Scarpitti ngay lập tức điền tên tôi vào đội. Ông ấy là Giáo viên thể dục ở trường của tôi và biết rất rõ về tôi. Mọi chuyện diễn ra quá bất ngờ. tôi đến San Paolo để làm cậu bé nhặt bóng và không mang theo giày. Biết chuyện, Scarpitti liền nói: ‘Không thành vấn đề, cậu hãy vào sân đi!’. Tôi ra mắt đội trẻ Napoli như thế đấy, cùng với đôi giày Superga”.

“Kết thúc trận đấu cùng đội Giovanissimi, tôi đã gặp Maradona và Baggio trong phòng thay đồ. Cảm xúc thật đặc biệt. Sau đó, chúng tôi bước ra sân. Có đến 90.000 người hâm mộ đang chờ đợi bữa tiệc bắt đầu. Ngoài tôi, một số đứa trẻ khác được tham dự trận đấu ấy còn có Troise, Rogazzo, De Rosa và Caruso. Hai người đầu tiên đã làm việc cùng tôi suốt 30 năm và hiện vẫn là thành viên trong ban huấn luyện của tôi. Khi trận đấu bắt đầu, tôi đến ngồi ở góc quen thuộc của mình. HLV của chúng tôi dặn: ‘Này các cậu, khi Napoli đang dẫn bàn, các cậu phải đưa bóng vào sân thật chậm’. Nhưng tôi nghĩ điều đó không cần thiết, bởi các cầu thủ của chúng tôi rất tập trung và cực kỳ đẳng cấp”.

“Tôi nóng lòng chờ đợi trận đấu kết thúc. Khi tiếng còi mãn cuộc vang lên, tôi đuổi theo Carnevale, người chạy vòng quanh sân cùng lá cờ Italia. Bức ảnh chụp những chàng trai nhặt bóng như tôi chạy quanh sân vẫn đang được treo trong nhà khách của Centro Paradiso, ở Scoccavo. Nhiều năm sau, khi nhìn lại bức ảnh đó, tôi vẫn có cảm xúc tuyệt vời, như thể mọi chuyện vừa diễn ra vào ngày hôm qua. Chúng tôi thấy mình như những nhà vô địch vào Chủ nhật đó. Tôi trở về nhà khi trời đã tối muộn, vì còn đi vòng quanh Fuorigrotta để tận hưởng bầu không khí lễ hội cùng bạn bè. Một bữa tiệc bất tận, lan rộng khắp cả thành phố”.

Cũng trong ngày Napoli giành Scudetto, cậu bé 13 tuổi còn được vinh dự trả lời phỏng vấn:

“Vài giờ trước khi màn so tài với Fiorentina bắt đầu, trên đường hầm dẫn vào phòng thay đồ, một nhà báo đã nói chuyện với đám trẻ chúng tôi. Ông ấy hỏi họ tên, tuổi và vai trò của chúng tôi trong trận đấu. Sau đó, khi ông ấy muốn cả đám chia sẻ cảm xúc, tôi đã hét lên: ‘Đó là một giấc mơ’. Đoạn phỏng vấn này cũng đã xuất hiện trên YouTube”.

Một ngày sau thời khắc lịch sử, cuộc phiêu lưu của Cannavaro cùng đội trẻ Napoli chính thức bắt đầu. Anh được ban huấn luyện xếp đá ở vị trí tiền vệ như thần tượng Marco Tardelli. Nhưng chỉ một thời gian ngắn sau, anh được kéo lùi xuống, chơi ở hàng phòng ngự. Cannavaro nhớ lại khi trả lời phỏng vấn với Sky Sport:

“Một trong những HLV ở đội trẻ tìm đến tôi và nói: ‘Này Fabio, tôi thấy cậu thích hợp với vị trí hậu vệ hơn’. Ông ấy không cho tôi bất kỳ lời giải thích nào. Chiều cao của tôi khiêm tốn hơn hầu hết đồng đội ở trên sân, nên trông tôi không giống một hậu vệ. Và trung vệ thì càng không. Thế nhưng kể từ thời điểm đó, tôi gắn bó với vị trí này đến hết sự nghiệp. May mắn là tôi cũng thích ngăn chặn đối thủ tấn công, và chơi cũng khá ổn”.

Chính quyết định ấy đã làm thay đổi sự nghiệp của Cannavaro, biến anh thành một trong những trung vệ xuất sắc nhất mọi thời đại của thế giới bóng đá. Cũng trong thời gian tập luyện ở đội trẻ Napoli, Cannavaro còn đón nhận nhiều điều bất ngờ khác và gặp những người ảnh hưởng lớn đến cuộc đời của anh. Một trong số đó là Daniela Arenoso, người sau này đã cùng anh nên duyên vợ chồng.

Mùa giải 1989/90, Cannavaro có lần đầu tiên được tập luyện cùng đội Một. Trong một buổi rèn quân, chàng trung vệ trẻ dám lao đến, tắc bóng trong chân Maradona. HLV Alberto Bigon nổi điên, chạy đến, hét vào mặt anh: “Fabio! Chậm lại!”. Các cầu thủ khác cũng chung cảm xúc tức giận. Duy chỉ có Maradona là không. Huyền thoại người Argentina thậm chí còn xoa nhẹ đầu Cannavaro, để hậu bối bình tĩnh, bớt run sợ.

“’Đừng lo lắng, không sao đâu, anh vẫn ổn’, Maradona nói với tôi như vậy. Khi kết thúc buổi tập, anh ấy đến gần tôi, đưa cho tôi đôi giày đầy bùn của mình. Kể từ ngày hôm đó, tôi hiểu được rằng mình phải thi đấu với những cầu thủ giỏi nhất thế giới nếu muốn trở thành ngôi sao lớn”, nhà vô địch World Cup 2006 kể lại.

Tại đội trẻ Napoli, Cannavaro ngày càng trưởng thành, tiến bộ vượt bậc. Tuy nhiên, việc học văn hóa ở trường lại không suôn sẻ với chàng trai đến từ khu phố La Loggetta. Anh kể:

“Có hôm, tôi mang bảng điểm tệ hại về nhà. Bố tôi rất tức giận, đến mức ném chiếc túi và bộ quần áo tập ở Napoli của tôi ra ngoài. Tương lai của tôi dường như được định sẵn: trở thành nhân viên pha chế rượu bên ngoài sân San Paolo. Ông Antonio, bố của Daniela, là chủ quán bar Monalisa ở Fuorigrotta và muốn tôi về làm việc cùng. Thế nhưng, tôi chỉ muốn theo đuổi sự nghiệp cầu thủ bóng đá. Tôi không bỏ cuộc. Sau khi đối mặt với những khó khăn ở trường học, tôi chạy đến Soccavo để tập luyện. Tại đó, tôi học hỏi được nhiều điều từ Maradona và Careca. Tất cả như một giấc mơ”.

Cannavaro cũng sớm tìm ra hình mẫu lý tưởng cho mình: Ciro Ferrara. Anh cố gắng quan sát Ferrara cả trong buổi tập lẫn khi thi đấu, từ đó học hỏi nhiều kỹ năng. Cứ thế, ngày qua ngày, Cannavaro kiên trì, tự hoàn thiện bản thân. Đến mùa giải 1992/93, bước tiến tiếp theo đã đến với anh. Trong một lần theo dõi Cannavaro chơi bóng, cựu HLV Angelo Sormani bị thuyết phục bởi màn trình diễn ấy và tiến cử anh với Ottavio Bianchi. Chiến lược gia 59 tuổi liền trao cho chàng trung vệ ở đội trẻ cơ hội tiến lên sân khấu chuyên nghiệp.

Ngày 7/3/1993, ở tuổi 19, Cannavaro có trận ra mắt Serie A, khi Napoli làm khách của Juventus tại Turin. Anh cùng với Ciro Ferrara và Giancarlo Corradini tạo nên bộ ba trung vệ của đại diện đến từ miền nam. Cannavaro thi đấu 60 phút, trước khi phải nhường vị trí cho Massimo Tarantino và theo dõi phần còn lại của trận đấu bên ngoài sân. Tuy nhiên, đó không phải màn ra mắt như ý muốn của anh, bởi trận đấu kết thúc với tỷ số 4-3 nghiêng về đội chủ nhà.

Sau trận đấu ấy, Cannavaro tiếp tục thi đấu cho đội Primavera. Đến vòng đấu cuối cùng, anh được trở lại đội Một, thời điểm Napoli tiếp đón Parma. Đây là lần đầu tiên Cannavaro được ra sân trước sự chứng kiến của hàng vạn người hâm mộ trên sân San Paolo. Thậm chí, anh còn được chơi trọn vẹn hơn 90 phút. Napoli hòa Parma 1-1 và Cannavaro kết thúc mùa giải với 2 lần ra sân cùng đội bóng quê hương.

Niềm vui chưa kéo dài được bao lâu, nỗi lo đã ập đến. Mùa giải 1993/94, Napoli gặp khó khăn về tài chính. Gianfranco Zola và Careca rời đi, Paolo Di Canio và Daniel Fonseca đến. Cannavaro cũng nằm trong danh sách có thể phải ra đi để thu về một khoản tiền cho CLB. May mắn thay, một nhân vật đã xuất hiện, giúp anh được ở lại sân San Paolo lâu hơn.

“Acireale mới thăng hạng lên Serie B và muốn mượn tôi. Mọi thỏa thuận đã được hoàn tất. Sau đó, Napoli có HLV mới. Ông ấy ngay lập tức yêu cầu dừng thương vụ này bởi ông ấy tin tưởng tôi rất nhiều. Người mà tôi đang nhắc đến là Marcello Lippi”, Cannavaro kể lại.

HLV Lippi nhìn thấy trong mắt cậu học trò sự khao khát thể hiện bản thân ở đẳng cấp cao nhất. Vì vậy, ông không ngần ngại trao cơ hội đá chính cho chàng cầu thủ đang ở tuổi đôi mươi. Ngày 8/9/1993, khi Napoli chạm trán Torino, chiến lược gia người Viareggio bắt đầu đặt cược vào Cannavaro.

“Trước trận đấu, Lippi đến gặp tôi và hỏi: ‘Ngày mai, cậu có muốn thi đấu không?’. Tôi đáp lại: ‘Có, thưa thầy!’. Trên thực tế, chân tôi đang bị đau sau khi hoàn thành giáo án cá nhân cùng HLV Gian Piero Ventrone. Về sau, tôi hiểu rằng đây là bài kiểm tra về sự sẵn sàng của Lippi”, Cannavaro tiếp tục dòng hồi tưởng.

Mùa giải ấy, Cannavaro cùng Ferrara tạo thành bộ đôi trung vệ. Napoli của HLV Lippi bất ngờ đứng thứ 6 tại Serie A và giành vé tham dự UEFA Cup. Hè 1994, đội chủ sân San Paolo đứng trước 2 sự lựa chọn: giữ Cannavaro hay giữ Ferrara. Cuối cùng, người phải ra đi là Ferrara. Cannavaro ở lại, trở thành thủ lĩnh hàng phòng ngự khi sắp bước sang tuổi 21.

Napoli bước vào mùa giải 1994/95 với HLV mới, Vincenzo Guerini. Ngày 13/09/1994, Cannavaro có lần đầu được hít thở bầu không khí ở đấu trường châu Âu, khi Napoli đánh bại Skonto Riga ở vòng 1 UEFA Cup. Trước đó, trong ngày khai màn Serie A, thầy trò Guerini cũng giành chiến thắng 1-0 trước Reggina trên sân nhà. Tuy nhiên, sự khởi đầu ấy không giúp ích nhiều cho Napoli. Đến ngày 17/10/1994, sau khi chỉ giành được 2 điểm trong 5 trận ở đấu trường quốc nội, Guerini chính thức bị sa thải, nhường lại “ghế nóng” cho Vujadin Boskov.

Đội bóng miền nam Italia cán đích ở vị trí thứ bảy trên bảng xếp hạng Serie A, không thể có suất dự cúp châu Âu. Cannavaro ra sân 29 trận. Vào ngày 8/1/1995, anh ghi bàn thắng đầu tiên tại Serie A, khi Napoli làm khách của AC Milan. Tại đấu trường UEFA Cup, anh có tổng cộng 3 lần được góp mặt, rồi cùng đội bóng thân yêu dừng cuộc chơi ở vòng 1/8.

Parma vẫy gọi Cannavaro

Cannavaro từng khẳng định trước truyền thông: “Ước mơ duy nhất của tôi là được khoác áo Napoli và đi theo con đường của Bruscolotti hay Ferrara, những người mang Scudetto đầu tiên về cho đội bóng quê hương mình ở tuổi đôi mươi”.

Chàng trai trẻ dành cho Napoli tình yêu vô bờ. Đáng tiếc, mối lương duyên giữa đôi bên phải kết thúc vào năm 1995. Cuộc khủng hoảng tài chính ngày càng nghiêm trọng, buộc Chủ tịch Corrado Ferlaino phải bán biểu tượng mới được hình thành tại San Paolo cho Parma với giá 13 tỷ lire – con số tương đối lớn vào thời điểm đó. Cannavaro ra đi, để lại 68 lần cống hiến và một bàn thắng.

“Tôi khóc rất nhiều khi biết mình phải rời Napoli. Ferlaino gọi cho tôi, nói rằng CLB sẽ phá sản nếu tôi không đến Parma. Từng lời được ông ấy thốt ra khiến tôi cảm thấy có lỗi. Vì vậy, tôi buộc phải làm điều mà bản thân không muốn. Dù thế nào, tôi vẫn phải khẳng định rằng được cống hiến và giành chức vô địch cho đội bóng nơi mình sinh ra là ước mơ của mọi cầu thủ”, Cannavaro trả lời DAZN.

Mùa giải 1995/96, Parma về đích thứ sáu và quyết định chia tay HLV Nevio Scala. Một cuộc cách mạng ngay lập tức được tiến hành dưới thời tân HLV Carlo Ancelotti. Hernan Crespo, Lilian Thuram và Enrico Chiesa cập bến Ennio Tardini. Ban đầu, Cannavaro được sử dụng ở vị trí hậu vệ trái. Nhưng sau đó, Ancelotti phải thay đổi quyết định.

“Ancelotti mới đến Parma, thấy tôi còn khá trẻ và tin tôi có thể khai thác hết tiềm năng ở hành lang trái. Tôi cho rằng ông ấy đã mắc sai lầm. Ancelotti rất thông minh và nhanh chóng nhận ra điều đó. Ông ấy kéo tôi vào trung tâm hàng phòng ngự, thi đấu bên cạnh Thuram. Kể từ đó, chúng tôi tạo nên tấm lá chắn tuyệt vời”, Cannavaro kể với La Gazzetta dello Sport.

Tại vùng Emilia-Romagna, Cannavaro viết nên những chương đẹp nhất trong cuốn tự truyện của mình. Anh cùng với Thuram và thủ môn trẻ Gianluigi Buffon tạo thành một “trục sắt”, khiến đối thủ khó lòng vượt qua. Parma của Ancelotti đứng thứ hai trên bảng xếp hạng Serie A 1996/97, phần thưởng cho họ là cơ hội hít thở bầu không khí Champions League lần đầu tiên trong lịch sử CLB. Cũng trong năm 1996, Cannavaro và Arenoso kết hôn. Gia đình họ có thêm 3 thành viên mới, lần lượt là Christian, Martina và Andrea.

Bước vào mùa giải 1997/98, Parma khởi đầu chiến dịch Champions League bằng chiến thắng trước Widzew Lodz ở vòng sơ loại. Đến ngày 17/09/1997, Cannavaro có màn ra mắt đấu trường danh giá nhất châu Âu, khi đại diện Italia làm khách của Sparta Prague ở vòng bảng. Trận đấu kết thúc với tỷ số hòa 0-0, kết quả không tệ nhưng đủ để toàn đội cảm nhận được rằng giông bão sắp ập đến. Việc phải dàn trải lực lượng trên nhiều mặt trận khiến toàn đội mệt mỏi. Tại Champions League, thầy trò Ancelotti đứng thứ hai và không thể tiến vào vòng knock-out (khi ấy, mỗi bảng chỉ có một suất được đi tiếp). Còn tại Serie A, sự sa sút ở giai đoạn lượt về khiến họ đành hài lòng với vị trí thứ sáu chung cuộc.

Parma sẽ trượt dài trong những mùa giải tiếp theo? Không. Trái lại, họ rút ra được nhiều bài học để sẵn sàng bước vào kỷ nguyên đầy ngọt ngào. Mùa giải 1998/99, đội bóng vùng Emilia-Romagna được dẫn dắt bởi HLV Alberto Malesani. Với điểm tựa là “hàng phòng ngự sắt”, Parma thâu tóm hàng loạt danh hiệu chỉ trong vài tháng. Ngày 5/5/1999, họ vô địch Coppa Italia sau khi vượt qua Fiorentina nhờ luật bàn thắng sân khách. Một tuần sau, trong buổi tối tại Moscow (Nga), họ đánh bại Olympique Marseille để đăng quang ở đấu trường UEFA Cup. Đến ngày 21/8/1999, họ quật ngã AC Milan ngay tại San Siro để mang chiếc cúp Supercoppa Italiana về phòng truyền thống.

Giữa thời điểm chuyển giao giữa hai thiên niên kỷ, tình hình của Parma vẫn êm đềm. Nhưng rồi khó khăn lại tìm đến. “Bầu sữa” Parmalat gặp vấn đề tài chính, không thể tiếp tục nuôi sống Parma. Fabio Cannavaro lúc này được chơi bóng bên cạnh cậu em trai Paolo. Tuy nhiên, anh phải chứng kiến các đồng đội lần lượt phải ra đi để cứu vãn tình hình, từ Crespo, Dino Baggio đến Buffon, Thuram, Sergio Conceicao… Băng ghế huấn luyện cũng bất ổn, với 6 chiến lược gia đến rồi đi chỉ trong hai mùa giải. Bất chấp khó khăn bủa vây, Parma vẫn tạo được những chiến tích. Kết thúc mùa giải 2001/02, Cannavaro và các đồng đội vô địch Coppa Italia. Đó cũng là kỷ niệm ngọt ngào cuối cùng của chàng trung vệ người Napoli tại sân Ennio Tardini.

Chuỗi ngày u ám của Cannavaro tại Inter Milan

Mùa hè năm 2002, Cannavaro chuyển đến Inter Milan, mang về cho Parma 23 triệu euro. Tổng cộng, anh gắn bó với Parma trong 7 năm, ra sân 291 trận và ghi được 5 bàn thắng. Tại sân Giuseppe Meazza, trung vệ người Napoli được HLV Hector Cuper yêu cầu chơi ở vị trí hậu vệ phải và có những kỷ niệm khó quên.

“Tôi không bao giờ quên lần đầu tiên bước vào sân Giuseppe Meazza với tư cách cầu thủ của Inter Milan. Tôi không có tên trong đội hình xuất phát và HLV Cuper trao cơ hội vào giữa trận đấu. Khi tôi vừa xuất hiện trên sân, người hâm mộ bắt đầu hò reo trên khán đài. Họ như phát cuồng vì tôi. Cuối trận, Chủ tịch Massimo Moratti gặp tôi và nói: ‘Này Fabio, trước khi cậu đến, tôi chỉ nghe thấy người hâm mộ reo hò như thế này trong trận ra mắt của Ronaldo de Lima…’”.

Inter Milan chỉ đứng thứ hai tại Serie A 2002/03. Nerazzurri cũng lọt vào bán kết Champions League, trước khi bị AC Milan loại với hai trận hòa. Juventus giành Scudetto, AC Milan đăng quang ở đấu trường danh giá nhất châu Âu, còn thầy trò Cuper phải ngước nhìn đối thủ nâng cúp. Bản thân Cannavaro cảm thấy rất ấm ức:

“Chúng tôi chơi tốt trong mùa giải ấy, giành vị trí á quân tại Serie A. Ở đấu trường Champions League, chúng tôi nhận thất bại trong trận bán kết điên rồ, khó quên và đầy xấu hổ”.

Sang mùa giải 2003/04, Inter Milan lại thể hiện bộ mặt đáng thất vọng. HLV Cuper bị sa thải vào tháng 10, Alberto Zaccheroni được chọn để thay thế. Sơ đồ 3-4-3 cũng được áp dụng và Cannavaro trở thành mảnh ghép không thể thiếu ở vị trí trung vệ.

Inter Milan thay tướng nhưng không thể đổi vận. Tại Champions League, sau khi giành chiến thẳng ở 2 lượt trận đầu tiên, Nerazzurri chỉ có thêm 2 điểm ở 4 trận còn lại. Ngày 25/10/2003, họ nhận thất bại nặng nề 1-5 trước Arsenal ngay tại sân Giuseppe Meazza. Hai tuần sau, họ bị Dynamo Kyiv 1-1 cầm hòa và chính thức dừng cuộc chơi ngay từ vòng bảng.  Ở đấu trường Serie A, Inter Milan cũng chỉ kết thúc mùa giải ở vị trí thứ tư, bị nhà vô địch AC Milan bỏ xa đến 23 điểm.

Giữa bầu trời u ám, Cannavaro vẫn tìm được niềm vui nho nhỏ. Ngày 22/11/2003, anh ghi bàn thắng đẹp mắt vào lưới Reggina. Cannavaro hồi tưởng khi trả lời phỏng vấn với Sky Sports:

“Kỷ niệm đẹp nhất của tôi ở Inter Milan là bàn thắng từ cự ly 30 mét trong màn đọ sức với đội bóng vùng Calabria, bên cạnh màn trình diễn ở bán kết Champions League mùa giải trước đó. Tôi mắc sai lầm khi không chịu nghỉ ngơi, vẫn ra sân chơi bóng trong tình trạng gãy xương chày. Những kẻ ngu ngốc thường nghĩ thầm: ‘Cậu ta cố tình làm vậy để được Luciano Moggi đưa về Juventus’. Không, tất cả đều nhảm nhí. Tôi ra sân vì Inter Milan, không phải vì muốn chuyển đến Juventus”.

Sự quan tâm của Juventus dành cho Cannavaro là thật. Tổng Giám đốc Moggi theo dõi trung vệ 31 tuổi và quyết định kích hoạt thương vụ sau khi tìm ra giải pháp hiệu quả. Mùa hè năm 2004, Cannavaro kết thúc chuyến phiêu lưu tại Inter Milan sau 74 lần ra sân và chuyển đến Juventus. Đổi lại, Nerazzurri thu về 11 triệu euro và thủ môn trẻ Fabian Carini.

“Roberto Mancini, người thay Zaccheroni dẫn dắt Inter Milan, đặt niềm tin vào Marco Materazzi và Ivan Cordoba. Ông ấy không tin tôi sẽ chơi tốt sau thời gian dính chấn thương. Gabriele Oriali, người mà tôi có mối quan hệ tuyệt vời, ghé vào tai tôi và nói nhỏ: ‘Tôi biết chúng tôi đang làm điều gì đó ngu ngốc, nhưng tôi buộc phải bán cậu’. Kể từ thời điểm ấy, cuộc phiêu lưu kết thúc”, Cannavaro nhớ lại.

Bóng đen tại Juventus

Sau thời gian dưỡng thương, Cannavaro dần lấy lại thể lực và trải qua 2 mùa giải xuất sắc tại Juventus. Dưới sự dẫn dắt của HLV Fabio Capello, “trục sắt” một thời của Parma được tái lập, với Buffon, Cannavaro và Thuram. Đội hình của “Lão phu nhân” còn những nhà vô địch khác như Zlatan Ibrahimovic, Emerson, Alessandro Del Piero, Pavel Nedved, Mauro Camoranesi, David Trezeguet và Gianluca Zambrotta. Dàn sao này góp công giúp Juventus vô địch Serie A ở mùa giải 2004/05 và 2005/06. Nhưng sau đó, scandal dàn xếp tỷ số Calciopoli bị phanh phui, khiến đội chủ sân Delle Alpi phải nhận án phạt cực nặng. Scudetto 2004/05 bị thu hồi, Scudetto 2005/06 được trao lại cho Inter Milan, còn Juventus phải xuống hạng Serie B lần đầu tiên trong lịch sử.

Đối với Cannavaro, danh hiệu VĐQG Italia vẫn mãi là giấc mơ. Trong một buổi trò chuyện trực tiếp trên Instagram vào năm 2020, anh chia sẻ: “Điều đáng tiếc là tôi không thể tận hưởng 2 Scudetto mà bản thân và các đồng đội phải khó nhọc giành lấy ở trên sân. Chúng tôi đã cống hiến hết mình, cùng nhau ăn mừng và cũng trải qua không ít đau khổ. Đội hình Juventus khi ấy mạnh đến mức không ai tin rằng mọi chuyện lại rối tung lên như vậy. Tôi là người đầu tiên cảm thấy bất ngờ, tự nhủ với lòng mình rằng ‘Không, điều đó không thể xảy ra’. Thế nhưng, nó đã xuất hiện”.

Từ U21 Italia đến nhà vô địch thế giới

Cannavaro gây ấn tượng mạnh ở cấp độ CLB, từ Napoli đến Parma, Inter Milan rồi Juventus… Tuy nhiên, các cấp đội tuyển Italia mới là nơi đưa anh đến với đỉnh cao danh vọng và nuôi dưỡng niềm tự hào dân tộc. Khi còn là cầu thủ trẻ, Cannavaro trở thành cái tên nổi bật, giúp đội U21 Italia vô địch châu Âu 2 lần, vào các năm 1994 và 1996.

Ngày 22/01/1997, tuyển Italia thi đấu giao hữu với tuyển Bắc Ireland. Cannavaro được ra mắt Azzurri ở tuổi 23, khi vào sân thay Alessandro Costacurta trong hiệp hai. Hôm ấy, đội quân thiên thanh giành chiến thắng 2-0, một sự khởi đầu hoàn hảo cho Cannavaro. Chàng trung vệ trẻ của Parma không thể ngờ rằng mình sẽ còn cống hiến cho đội tuyển thêm 13 năm nữa, với 8 năm đeo băng đội trưởng, tham dự 2 kỳ EURO và 4 kỳ World Cup, trải qua nỗi đau ở chung kết Ngày hội bóng đá châu Âu năm 2000 và sự thăng hoa tuyệt vời ở Cúp bóng đá thế giới 6 năm sau đó.

Tại kỳ World Cup trên đất Đức, Cannavaro trở thành người thủ lĩnh mạnh mẽ, đưa tuyển Italia tiến vào chung kết giữa bối cảnh bóng ma scandal Calciopoli đang bủa vây ở quê nhà. Ở trận bán kết, người hâm mộ được chứng kiến một trong những màn trình diễn tuyệt vời nhất của Cannavaro. Anh gần như có mặt ở mọi điểm nóng trên sân, ngăn chặn mọi đường bóng, đoán trước được ý đồ của đối thủ. Khoảnh khắc anh băng lên, cướp bóng của Lukas Podolski trong những phút cuối hiệp phụ chính là điểm nhấn hoàn hảo, đủ để tóm tắt những gì anh đã làm suốt cả trận. 2-0 và tuyển Italia tiến đến Berlin!

“Bóng đến, Cannavaro phá ra ngoài vòng cấm! Podolski sẵn sàng… Không! Cannavaro! Cannavaro! Totti, phản công! Chuyền cho Gilardino, một đấu một. Gilardino, bên trong là Del Piero! Del Piero…. Vào! Aleeex Deeel Piero! Xong rồi! Chúng ta hãy đến Berlin! Chúng ta hãy đến Berlin! Hãy giành cúp nhé! Hãy đến Berlin!”, BLV Fabio Caressa hét lên như vậy trong cabin bình luận khi chứng kiến pha tấn công do thủ quân đội tuyển Italia khởi xướng.

“Về mặt tinh thần, chúng tôi rất mạnh mẽ và biết mình sẽ chơi ở trận chung kết. Tập thể này có thể thi đấu với 40 cầu thủ bên phía đối phương. Sau tối hôm đó, chúng tôi tin tuyển Italia có thể mang chiếc cúp về nhà”, Cannavaro chia sẻ với RAI.

“Cannavaro thậm chí sẽ không để bố hoặc mẹ của cậu ấy vượt qua”, HLV Marcello Lippi nói đùa với cánh báo chí khi trận bán kết kết thúc.

Ở trận chung kết, tuyển Italia gặp lại tuyển Pháp, đối thủ của đội quân thiên thanh ở màn so tài cuối cùng tại EURO 2000. Trước đó 6 năm, Cannavaro đánh đầu phá bóng hụt trong thời gian bù giờ, khiến tuyển Italia lỡ cơ hội vô địch. Lần này, với tấm băng đội trưởng trên tay, trung vệ người Napoli không để điều đó xảy ra. Azzurri đánh bại tuyển Pháp trên chấm phạt đền sau 120 phút bất phân thắng bại và đăng quang trong đêm Berlin huyền diệu. Bản thân Cannavaro nhận danh hiệu Quả bóng bạc World Cup, chỉ xếp sau Zinedine Zidane.

Nhiều năm sau, Cannavaro vẫn nhớ từng chi tiết trong buổi tối ngọt ngào ấy:

“Tại Berlin, trong lễ ăn mừng sau khi nâng cao cúp vàng lên trời, HLV Lippi nói với tôi: ‘Tôi đã đúng khi giữ cậu ở lại Napoli vào thời điểm đó. Cậu là chàng trai mang niềm hy vọng của cả đất nước. Bây giờ, cậu trở thành người thủ lĩnh thực thụ, đưa bóng đá Italia lên đỉnh thế giới’. Rạng sáng ngày 10/07, tôi tỉnh dậy sau giấc ngủ trong phòng ở khu nghỉ dưỡng Duisburg. Bên cạnh tôi là con trai cả Christian và một ‘bé gái’. ‘Bé gái’ của tôi chính là chiếc cúp vàng. Tôi đã ôm cúp suốt đêm giống như ôm đứa con của mình vậy”.

“Trước khi toàn đội lên đường tham dự World Cup, Thư ký Vladovich của Liên đoàn bóng đá Italia đã đưa cho tôi một lá thư do Đức Thánh cha Wojtyla viết. Trong bức thư ấy có một câu mà tôi đã xăm lên người: ‘Xin hãy dũng cảm lên’. Vâng, đó chính là chìa khóa để chúng tôi mở cánh cửa dẫn đến thành công”.

Ngày hội bóng đá trên đất Đức cũng là đỉnh cao cuối cùng của Cannavaro. Năm ấy, anh đã 33 tuổi. Trước thềm EURO 2008, anh dính chấn thương dây chằng sau pha va chạm trên sân tập với Giorgio Chiellini, đành lỡ hẹn với chuyến phiêu lưu tại Áo và Thụy Sĩ. Tại Confederation Cup 2009 và World Cup 2010, anh trở nên chậm chạp, xuống phong độ rõ rệt. Cannavaro vẫn thể hiện tinh thần mạnh mẽ của một thủ lĩnh, nhưng chừng đó chưa đủ để đội quân thiên thanh tiến vào vòng knock-out ở cả hai giải đấu. Ngày 24/6/2010, tuyển Italia thua tuyển Slovakia 2-3 ở vòng bảng World Cup 2010. Đó cũng là lần cuối cùng Cannavaro khoác áo Azzurri.

Xuyên suốt sự nghiệp, Cannavaro có 136 lần ra sân cống hiến cho tuyển Italia, bao gồm 79 trận mang băng đội trưởng. Tháng 8/2009, anh vượt qua Paolo Maldini để trở thành cầu thủ khoác áo Azzurri nhiều nhất trong lịch sử. Anh cũng là thủ quân của tuyển Italia trong nhiều trận đấu nhất. Sau này, hai kỷ lục lần lượt bị phá vỡ bởi Buffon.

Quả bóng vàng gần nhất của bóng đá Italia

Vinh quang chói lọi ở World Cup 2006 giúp Cannavaro thâu tóm những danh hiệu cá nhân cao quý. Vào cuối năm, anh trở thành chủ nhân của giải thưởng Quả bóng vàng châu Âu. Kết quả bầu chọn: anh nhận được 173 điểm, xếp trên đồng đội Buffon và tiền đạo Thierry Henry của đội tuyển Pháp. Cannavaro là hậu vệ thứ ba trong lịch sử được tờ France Football xướng tên, sau Frank Beckenbauer và Mathias Sammer, đồng thời là cầu thủ Italia thứ năm giành danh hiệu này, sau Enrique Omar Sivori, Gianni Rivera, Paolo Rossi và Roberto Baggio. 18 năm đã trôi qua, nền bóng đá đất nước ven bờ Địa Trung Hải vẫn chưa có thêm cầu thủ nào được trao Quả bóng vàng.

“Phần đông mọi người chỉ theo dõi màn trình diễn ở World Cup để đánh giá ai xứng đáng giành Quả bóng vàng. Sự thật là tôi vừa trải qua mùa giải thăng hoa cùng Juventus. Trong 2 năm tại Turin, tôi chơi rất tốt. Khi xem lại các trận đấu của mình, tôi thấy bản thân đã có những màn trình diễn tuyệt vời”, Cannavaro chia sẻ.

Thủ quân của tuyển Italia khép lại năm 2006 đại thành công bằng danh hiệu Cầu thủ xuất sắc nhất thế giới do các HLV và đồng nghiệp bầu chọn. Anh xếp trên Zidane và Ronaldinho, đồng thời trở thành hậu vệ duy nhất trong lịch sử nhận được giải thưởng này.

Buổi hoàng hôn ở Real Madrid, Juventus và Al-Ahli

Sau thảm họa Calciopoli, Juventus bị giáng xuống Serie B. Cannavaro quyết định rời khỏi “con tàu đắm” để đến Real Madrid theo tiếng gọi của HLV Capello. Trong khó khăn, Alessandro Del Piero, David Trezeguet… quyết định ở lại với “người phụ nữ của cuộc đời mình”, còn Cannavaro lại lựa chọn ra đi. Điều đó khiến anh nhận về những cái nhìn không mấy thiện cảm từ các Juventini.  Trong một buổi giao lưu trên nền tảng YouTube, anh phải lên tiếng thanh minh:

“Real Madrid đã đưa ra lời đề nghị. Tôi không muốn rời đi bằng mọi giá. Tuy nhiên, Juventus cần bán bớt một số cầu thủ để cắt giảm quỹ lương. Vì vậy, họ đã bán tôi và Emerson cho Real Madrid, Thuram và Gianluca Zambrotta cho Barcelona”.

Tại bán đảo Iberia, Cannavaro có 2 lần liên tiếp vô địch LALIGA, vào mùa giải 2006/07 và 2007/08. Anh còn giành thêm danh hiệu Siêu cúp Tây Ban Nha vào năm 2008, sau khi đánh bại Valencia ở 2 lượt trận. Tuổi tác khiến Cannavaro chậm chạp hơn, song anh vẫn có những màn trình diễn đủ tốt. Trận đấu cuối cùng của anh trong màu áo Real Madrid diễn ra vào ngày 24/05/2009, khi Los Blancos tiếp đón Mallorca trên sân Santiago Bernabeu. Phút 55, anh rời sân và được người hâm mộ đứng dậy, vỗ tay nồng nhiệt.

Chuyến phiêu lưu trên đất Tây Ban Nha của Cannavaro kết thúc với 118 lần ra sân. Theo lời mời của Ciro Ferrara, người bạn cũ giờ đã là HLV của Juventus, anh trở về Italia và tái hợp với “Lão phu nhân”. Juventus khởi đầu mùa giải tương đối tốt, trước khi sa sút, dẫn đến việc Ferrara bị sa thải. Alberto Zaccheroni thay thế, dẫn dắt Bianconeri cán đích Serie A ở vị trí thứ 7. Bước ra đấu trường châu Âu, Juventus bị loại ở Champions League ngay từ vòng bảng và sau đó bị Fulham hất văng ở vòng 1/8 Europa League.

Ở góc độ cá nhân, Cannavaro bị người hâm mộ chỉ trích thậm tệ vì không cùng Juventus xuống Serie B trong quá khứ. 2009/10 cũng là mùa giải cuối cùng của anh tại thành Turin. Tổng cộng, anh có 120 lần ra sân cống hiến cho “Lão phu nhân” và không giành được Scudetto nào. Tháng 6/2010, hai bên quyết định đường ai nấy đi. Cannavaro ngay lập tức bay sang Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất để gia nhập Al-Ahli.

Hợp đồng 2 năm được ký kết. Nhưng đến tháng 7/2011, sau 16 lần ra sân tại Tây Á, Cannavaro tuyên bố giải nghệ do gặp vấn đề về đầu gối. Sự nghiệp của một trong những trung vệ xuất sắc nhất lịch sử bóng đá Italia khép lại khi anh chuẩn bị bước sang tuổi 38.

Cannavaro ngay lập tức nghĩ đến việc trở thành HLV và tham gia khóa học tại Coverciano. Năm 2014, tên của anh được ghi vào Đại sảnh danh vọng của bóng đá Italia. Cannavaro từng nhận được vô vàn lời ca tụng xuyên suốt sự nghiệp cầu thủ. Để kết lại bài viết này, chúng ta hãy nghe Antonio Benarrivo nhận xét về đàn em của mình ở Parma:

“Tôi chưa thấy cầu thủ nào như Cannavaro về khả năng canh thời gian và phán đoán ý đồ của đối thủ. Cannavaro sở hữu sức bật tuyệt vời, nhưng điểm mạnh thực sự của anh ấy nằm ở việc lựa chọn thời điểm, đoán ý đồ di chuyển và lấy bóng trong chân cầu thủ đối phương. Anh ấy biết đối thủ sẽ đưa quả bóng đến vị trí nào, có ít nhất 8-9 tình huống cản phá mỗi trận. Một hiện tượng!”

(Lược dịch từ bài “Fabio Cannavaro, il baluardo della difesa ultimo Pallone d’Oro italiano” trên tờ Goal).

Đặt mua tự truyện của Filippo Inzaghi tại đây