Ricardo Kaka là một bậc thầy trên sân, một quý ông theo đúng nghĩa đen của từ này, một biểu tượng về niềm đam mê với trái bóng tròn mà khó có ai ở AC Milan hiện tại có thể đạt đến được.
Tháng 11/1966, ca sĩ kiêm nhạc sĩ Richard Wayne Penniman (thường được biết đến với nghệ danh Little Richard) có buổi biểu diễn ngắn gọn nhưng tràn đầy năng lượng trên sân khấu L’Olympia ở Paris. Tại một trong những địa điểm quen thuộc nhất thủ đô nước Pháp, rocker người Mỹ hát hàng loạt ca khúc có nhịp độ cao như Rip It Up và Whole Lotta Shakin ’Goin’ On. Vào thời điểm ấy, Rock and Roll đang ở giữa cuộc hành trình cách mạng không thể ngăn cản. Cuộc cách mạng ấy làm thay đổi bộ mặt không chỉ của âm nhạc, mà còn cả xã hội, trở thành một phần của phong trào hippie đang trở thành làn sóng ở Bắc Mỹ và châu Âu.
Ở cách xa Paris hơn 5.000 dặm và nửa bán cầu, Brazil đang đứng giữa cuộc biến động mạnh mẽ hơn đêm diễn của Little Richard rất nhiều. Chính phủ ngày càng kiểm soát chặt chẽ, các cuộc cải cách kinh tế liên tục diễn ra trong thời gian ngắn. Trước đó 6 năm, trung tâm hành chính mới của Brasilia được thành lập với nỗ lực thúc đẩy tăng trưởng nội bộ. Đến năm 1964, tổng thống Joao Goulart bị đảo chính vì không thể theo kịp một xã hội ngày càng phát triển.
Sự hồn nhiên trong thời loạn lạc
16 năm sau, trong bối cảnh nền kinh tế đang chuyển dịch và chính trị tiếp tục biến động, một “Little Richard” khác cất tiếng khóc chào đời ở thủ đô quốc gia rộng lớn nhất Nam Mỹ. Cậu bé ấy xuất hiện ở cao nguyên Brazil, trong một gia đình gồm người cha Bosca Izecson Pereira Leite làm kỹ sư xây dựng và người mẹ Simone Cristina Santos Leite làm giáo viên. Cậu là Ricardo Izecson dos Santos Leite, sau này được biết đến với cái tên “Kaka”. Khi ấy, ông Bosca và bà Simone chắc chắn không thể nghĩ đến một ngày cậu con trai của mình trở thành cầu thủ được cả thế giới yêu mến, làm thay đổi định kiến về những ngôi sao bóng đá Brazil phải xuất thân từ khu ổ chuột hoặc vùng đất đầy rẫy tội phạm.
Mặc dù vậy, Kaka vẫn phải trải qua thời thơ ấu đầy khó khăn. Anh sống trong môi trường chính trị không bền vững, những cuộc biểu tình bạo loạn được tổ chức khắp đất nước. Để giúp gia đình có cuộc sống yên bình, ông Bosca quyết định đưa các thành viên đến sống tại Cuiaba. Năm Kaka lên 7 tuổi, họ tiếp tục chuyển đến định cư ở Sao Paulo. Sự nghiệp bóng đá của anh cũng bất ổn sau mỗi lần chuyển nhà. Trong khoảng thời gian ngắn, anh phải gia nhập 4 “vườn ươm tài năng” khác nhau. Song dù ở đâu, Kaka vẫn giữ được lối sống đẹp giống như thứ bóng đá mà bản thân thể hiện. Anh giữ vững niềm tin vào Chúa, không bị cám dỗ bởi của cải vật chất và tránh xa rắc rối do rượu bia gây ra.
Học viện Sao Paulo là nơi giúp Kaka tiến bộ vượt bậc và ngày càng hoàn thiện. Anh thường cố gắng bắt chước kỹ năng của Denilson, Rodrigo Ceni, Gerson và vô số cái tên khác từng làm rạng danh bóng đá Brazil. Điều gì phải đến cũng đã đến. Năm 2001, chàng trai người Gama có trận đấu chuyên nghiệp đầu tiên. Khi ấy, anh mới 19 tuổi. Trong mùa giải đầu tiên với Sao Paulo, đôi chân nhanh nhẹn của anh ghi được 12 bàn thắng tính trên mọi đấu trường. Sau một loạt màn trình diễn trên cả tuyệt vời, Kaka được triệu tập vào đội tuyển Brazil tham dự World Cup 2002. Sang mùa giải tiếp theo, anh tiếp tục sút tung mành lưới đối phương thêm 10 lần nữa.
Kaka – AC Milan: Mối tình ngọt ngào và đắng cay
Sở hữu lối chơi hoa mỹ nhưng rất hiệu quả, việc Kaka lọt vào mắt xanh của những đội bóng lớn tại châu Âu chỉ còn là vấn đề thời gian. Cuối cùng, anh đồng ý chuyển đến AC Milan. “Gã khổng lồ” của Serie A chấp nhận trả cho Sao Paulo 9 triệu USD để đưa chàng trai này sang Italia. Họ tin rằng Kaka sẽ trở thành mảnh ghép quan trọng, làm nên chu kỳ thành công tiếp theo của kỷ nguyên HLV Carlo Ancelotti.
Dù tài năng đã được khẳng định, việc Kaka cập bến San Siro vẫn khiến nhiều người hoài nghi. Họ cho rằng lý do lớn nhất giúp thương vụ này thành công là nhờ “quyền lực của người Brazil”. Từ quá khứ cho đến hiện tại, hàng loạt “vũ công Samba” từng tỏa sáng trong màu áo Rossoneri như Serginho, Cafu, Leonardo… Hơn nữa, vào thời điểm ấy, AC Milan trải qua 4 năm không giành được Scudetto. Trong suy nghĩ của các milanisti, còn quá sớm để đặt kỳ vọng lớn lên đôi vai của chàng trai mới chân ướt chân ráo đến Italia.
Ngày 1/9/2003, AC Milan làm khách của Ancona. Kaka ngay lập tức đập tan sự hoài nghi bằng cách gây ấn tượng mạnh với người hâm mộ. “Lữ đoàn đỏ đen” giành chiến thắng 2-0. Trong bản báo cáo sau trận đấu, các chuyên gia của AC Milan nêu rõ: “Chàng trai này mang dáng dấp của một cựu binh Serie A”. Màn ra mắt tuyệt vời mở đầu cho chuỗi ngày hạnh phúc của Kaka tại San Siro. Anh ra sân tổng cộng 45 trận trong mùa giải đầu tiên, ghi 14 bàn thắng và đóng góp 7 pha kiến tạo, giúp AC Milan chinh phục thành công Scudetto. Trong mắt các milanisti, Kaka giống như một luồng gió lạ, làm tươi mới lối chơi do HLV Ancelotti xây dựng.
Ngay cả các đồng đội cũng không ít lần phải trầm trồ khi chứng kiến kỹ năng của Kaka. HLV Ancelotti từng tiết lộ: “Tôi ngừng thở dài khi chứng kiến những pha xử lý đầu tiên của cậu ấy. Trong lần đầu có mặt ở Milanello, Gennaro Gattuso lao vào tìm cách dằn mặt Kaka bằng pha tắc bóng rất mạnh. Nhưng cậu ấy vẫn giữ được quả bóng trong chân mà không hề hấn gì. Gattuso chỉ biết tức tối và chửi thề. Sau đó, cậu ấy thực hiện một pha sút xa từ cự ly 30m khiến Alessandro Nesta đứng ngay đó cũng đành bất lực”.
Với chiếc cúp trên tay và huy chương trên cổ, tiền vệ 22 tuổi nở nụ cười rạng rỡ. Anh biết mình đã chọn đúng nơi có thể giúp mình tỏa sáng. Không chỉ HLV Ancelotti, nhiều cầu thủ AC Milan cũng sẵn sàng giúp đỡ anh. Kaka từng chia sẻ: “Tôi và Rui Costa chưa bao giờ có sự cạnh tranh. Thực sự rất vui khi tôi được học hỏi nhiều điều từ anh ấy. Anh ấy thường cho tôi lời khuyên vào cuối hiệp một, chỉ cho tôi cách tìm khoảng trống và tránh sự theo kèm của các hậu vệ. Nó giúp tôi rất nhiều. Có thể nói anh ấy là một người thầy của tôi”.
Được thầy tin tưởng, đồng đội hỗ trợ, người hâm mộ ở bên và bản thân luôn nỗ lực để hoàn thiện, không có gì bất ngờ khi Kaka dần trở thành một trong những cầu thủ giỏi nhất ở thế hệ của mình. Trong những năm sau, anh tiếp tục cùng AC Milan ẵm danh hiệu UEFA Super Cup, FIFA Club World Cup, Supercoppa Italiana và đỉnh cao là Champions League ở mùa giải 2006/07. Ở góc độ giải thưởng cá nhân, Kaka từng giành danh hiệu cao quý Ballon d’Or trước khi bóng đá thế giới bước vào kỷ nguyên của Cristiano Ronaldo và Lionel Messi. Ngoài ra, anh có 2 lần được vinh danh ở hạng mục Cầu thủ xuất sắc nhất Serie A và 3 năm liên tiếp xuất hiện trong đội hình của năm do FIFPro bầu chọn.
Khoảng thời gian Kaka gắn bó với AC Milan không chỉ có màu hồng. Đã từng có thời điểm đội bóng thuộc quyền sở hữu của Silvio Berlusconi chìm trong chuỗi ngày đen tối. Năm 2006, AC Milan vướng vào bê bối dành xếp tỷ số Calciopoli. Họ được ở lại Serie A nhưng phải bắt đầu mùa giải với điểm số -30. Trước đó nửa năm, Kaka nhận thất bại cay đắng nhất trong sự nghiệp của mình: Chung kết Champions League với Liverpool tại Istanbul.
AC Milan kiểm soát thế trận hoàn toàn trước đội quân của Rafael Benitez và ghi được 3 bàn thắng. Việc thi đấu bên cạnh những ngôi sao được xếp vào hàng huyền thoại như Andrea Pirlo, Clarence Seedorf, Paolo Maldini, Andriy Shevchenko… giúp Kaka thêm tự tin. Chàng trai người Brazil thể hiện đẳng cấp của một ngôi sao lớn với 2 pha kiến tạo tuyệt vời. Đặc biệt, đường chuyền ngoạn mục giúp Hernan Crespo ghi bàn thắng thứ 3 cho AC Milan được nhiều người đánh giá là pha kiến tạo đẹp nhất từng xuất hiện trong một trận chung kết Champions League.
Thầy trò HLV Ancelotti dẫn trước đối thủ 3-0 sau 45 phút thi đấu đầu tiên. Thế nhưng, sang hiệp hai, Liverpool chỉ cần khoảng 6 phút để cân bằng tỷ số 3-3. AC Milan không thể có thêm bàn thắng trong phần còn lại của trận đấu và gục ngã ở loạt penalty cân não. Một buổi tối giàu cảm xúc với Kaka, có sự thăng hoa tuyệt vời và cả tận cùng thất vọng. Song điều ấy không thể đánh gục ý chí của tiền vệ mang áo số 22. Anh tiếp tục tỏa sáng rực rỡ. Hai năm sau, những ngày vui lại đến…
Đặt mua áo đấu mùa 2021/22 của AC Milan tại đây
AC Milan có lần thứ 3 liên tiếp góp mặt ở bán kết Champions League và tràn đầy khát khao chinh phục vinh quang trời Âu. Đối thủ tiếp theo của họ là Manchester United. Việc chạm trán đội bóng được dẫn dắt bởi ngài Alex Ferguson vào thời điểm ấy không hề dễ dàng, nhất là khi Red Devils được thi đấu trên sân nhà Old Trafford. Khi tiếng còi mãn cuộc vang lên, AC Milan để thua 2-3. Tuy nhiên, Kaka vẫn có được màn trình diễn cực kỳ đẳng cấp. Khoảnh khắc đáng nhớ nhất đến ở phút 37, khi anh đi bóng vượt qua hàng phòng ngự của đội chủ nhà, làm Gabriel Heinze và Patrice Evra tự lao vào nhau rồi khiến Edwin van der Sar tuyệt vọng nhìn mành lưới của mình rung lên.
Cả sân Old Trafford bỗng im lặng. Kaka nở nụ cười rạng rỡ, giơ hai tay lên trời để tạ ơn Chúa. Trong hình ảnh ấy, anh giống như một người đàn ông đang thực hiện sứ mệnh sửa chữa sai lầm ở Istanbul năm 2005. Và với niềm tin đang lớn dần, anh tiếp tục góp công giúp Rossoneri giành chiến thắng 3-0 ở cuộc tái đấu trong mưa tại San Siro.
“Lữ đoàn đỏ đen” hiên ngang tiến đến Athens tham dự trận chung kết. Đối thủ cuối cùng của họ chính là Liverpool. Với quyết tâm biến nỗi đau thành sức mạnh, AC Milan không mắc bất kỳ sai lầm nào khi gặp lại đối thủ nhiều duyên nợ. Trận đấu kết thúc với tỷ số 2-1 nghiêng về thầy trò Carletto. Lần này, không ai ngăn cản Kaka nâng cao cúp bạc Champions League nữa. Cuối năm, anh trở thành chủ nhân của giải thưởng Ballon d’Or danh giá.
Tình chỉ đẹp khi còn dang dở
Cuộc vui nào cũng đến lúc tàn và sự chia ly. Những ngày đầu năm mới 2009, nhờ túi tiền của các tỷ phú Arab, Manchester City tìm đến Casa Milan, đặt lên bàn đàm phán 100 triệu euro. Mục tiêu của họ là đưa Kaka rời Italia. Thông tin ấy với tần suất dày đặc trên các mặt báo. AC Milan đã không còn mạnh mẽ như trước, những khó khăn về tài chính vẫn ám ảnh. Mọi chuyện đều có thể xảy ra, bao gồm cả việc Kaka ra đi để giải quyết khó khăn mà đội bóng đang gặp phải. Nhưng Kaka không mong chờ điều đó. Anh cố gắng bảo vệ tình yêu của mình trong thời tiết giá lạnh của mùa đông. Trước truyền thông, anh nhiều lần khẳng định: “Chỉ cần CLB không muốn bán, tôi sẵn sàng ở lại”.
Bầu không khí u ám bao trùm khắp San Siro. Hàng nghìn milanisti tụ tập trước cửa sân vận động, yêu cầu ban lãnh đạo không được bán chàng trai với nụ cười thiên thần. Cuối cùng, những áng mây đen ấy cũng đã được xua tan. Một hình ảnh vô cùng xúc động, có lẽ đã lấy đi rất nhiều nước mắt hạnh phúc của các Milanisti khi ấy. Buổi tối ngày 19/1/2009, trời vẫn đang đổ mưa. Kaka mặc một chiếc áo màu trắng, đứng bên cửa sổ, mắt nhìn về phía đám đông ở phía dưới, nở một nụ cười rạng ngời. Tay anh giơ cao chiếc áo số 22 của mình. Không cần nói gì cả, hành động ấy đã đủ làm tất cả hạnh phúc. Kaka, thiên thần của họ sẽ không chuyển đến xứ sở sương mù!
Kaka vẫn ở lại, cống hiến cho AC Milan. Mùa giải ấy, Rossoneri cán đích ở vị trí thứ ba, và tiền vệ người Brazil vẫn là ngôi sao sáng nhất. Anh tiếp tục được đề cử cho danh hiệu Ballon d’Or và Cầu thủ xuất sắc nhất thế giới của FIFA. Đó cũng là những khoảnh khắc đẹp cuối cùng của Kaka ở AC Milan. Cuối mùa giải, anh chuyển sang khoác áo Real Madrid. Tình yêu của anh với màu áo sọc đỏ đen, với sân San Siro và với các milanisti vẫn còn. Song, để giúp đội bóng thoát khỏi khó khăn tài chính, anh buộc phải ra đi.
Tại Santiago Bernabeu, Kaka được kỳ vọng sẽ là mảnh ghép trong giải ngân hà. Nhưng tiếc thay, chấn thương đầu gối hành hạ khiến anh không thể sải bước tự tin như trong màu áo Rossoneri. Kaka gắn bó với Real Madrid trong 4 năm, nhưng dành phần lớn thời gian để làm bạn với giường bệnh. Thân hình của anh nặng nề hơn, khả năng di chuyển của anh chậm chạp hơn và phong độ cũng giảm dần.
Tại Italia, sau nhiều biến động, AC Milan không còn khả năng thu hút những ngôi sao lớn. Ở Tây Ban Nha, Real Madrid cũng dần mất kiên nhẫn với Kaka. Và rồi đến tháng 8/2013, họ quyết định tìm về với nhau. Kaka thuyết phục Real Madrid cho phép mình trở về AC Milan theo dạng chuyển nhượng tự do. Trân trọng sự chuyên nghiệp của anh, Chủ tịch Florentino Perez không ngăn cản. Trong ngày Kaka trở về, người đồng đội cũ Filippo Inzaghi đã có mặt ở Casa Milan từ sớm. Họ trò chuyện, trao cho nhau những cái ôm đầy tình cảm. Cảm xúc của các milanisti khi ấy có lẽ không thể diễn tả bằng lời.
Ở tuổi 31 và bị chấn thương hành hạ, Kaka không còn duy trì phong độ như trước. Song tiền vệ người Brazil vẫn kịp nâng cao bảng thành tích của mình trong mùa giải duy nhất tái hợp Rossoneri. Anh ghi thêm 9 bàn thắng, cán mốc 100 lần giúp AC Milan sút tung mành lưới đối phương. Số lần ra sân của anh cũng vượt mốc 300 trận. Khi sức lực đã dần cạn, Kaka không muốn trở thành gánh nặng cho đội bóng thân yêu. Tháng 7/2014, anh và AC Milan đạt thỏa thuận kết thúc hợp đồng. Kaka trở về cống hiến cho Sao Paulo, gia nhập Orlando City ở MLS, chơi bóng thêm một thời gian rồi tuyên bố giải nghệ.
Gần một thập kỷ trôi qua kể từ thời điểm Kaka nói lời chào tạm biệt sân San Siro. Các milanisti vẫn chưa thể quên những màn trình diễn chói sáng, xứng đáng được dựng thành phim hoặc đưa vào bảo tàng lưu niệm của “thiên thần”. Ở thời kỳ đỉnh cao, Kaka mạnh mẽ, thanh thoát và trở thành niềm cảm hứng mỗi dịp cuối tuần hoặc giữa tuần. Anh là một bậc thầy trên sân, một quý ông theo đúng nghĩa đen của từ này, một biểu tượng về niềm đam mê với trái bóng tròn mà khó có ai ở AC Milan hiện tại đạt đến được.
(Lược dịch từ bài “Kaka: Footballer of race substance“ trên tờ These Football Times).
