Francesco Caputo từng có ý định từ bỏ ước mơ trở thành cầu thủ ngay từ năm 16 tuổi. Như chúng ta đã biết, điều đó không xảy ra. Và phần còn lại là lịch sử.
Cuộc sống đôi khi đưa con người ta vào những ngã ba đường mà không hề báo trước. Trên con đường phát triển của bản thân, đến một thời điểm nào đó, chúng ta phải đưa ra quyết định đúng đắn. Sau một quyết định được đưa ra, phương án còn lại sẽ biến mất. Francesco Caputo cũng từng trải qua giai đoạn như vậy. Khoảnh khắc định mệnh đến với chàng trai người Altamura ở tuổi 16, thời điểm anh đang sẵn sàng bước vào sân khấu bóng đá chuyên nghiệp.
Khúc cua định mệnh
Khi ấy, Caputo chuẩn bị gia nhập Grosseto từ Toritto, đội bóng thuộc giải Prima Categoria (hạng 7 trong hệ thống giải VĐQG Italia). Tuy nhiên, vụ chuyển nhượng đột ngột dừng lại bởi sự can thiệp của HLV Onofrio Colasuonno, người đang dẫn dắt Toritto. Nhà cầm quân này tiết lộ: “Caputo bắt đầu đàm phán với Grosseto. Họ muốn đưa cậu ấy đi nhưng tôi phản đối. Grosseto muốn cha mẹ của cậu ấy phải trả 800 euro mỗi tháng cho trường nội trú. Vì vậy, tôi yêu cầu dừng quá trình thương lượng”.
Bản thân Caputo rất thất vọng với Colasuonno. Anh quyết định rời Toritto, trở thành một người thợ nề như cha của mình và khép lại giấc mơ làm cầu thủ bóng đá. Khi rắc rối xuất hiện, người trong cuộc phải trực tiếp đối mặt và giải quyết mọi thứ. Trong trường hợp này, Colasuonno chủ động làm điều đó. Ông đến tận nhà Caputo, thuyết phục chàng trai trẻ đặt niềm tin vào mình, gắn bó với Toritto và sau đó chuyển đến bến đỗ mới tốt hơn. Colasuonno nhớ lại: “Tôi nói với Caputo rằng ‘nếu cậu yêu tôi, hãy ở lại Toritto thêm một năm. Cậu sẽ có thêm những cơ hội khác. Mọi chuyễn sẽ ổn thôi. Tôi hứa với cậu đấy’”.
Đó giống như lời tiên tri dành cho chàng trai đang muốn từ bỏ ước mơ trở thành cầu thủ. Sang mùa giải tiếp theo, một mình Caputo kéo Toritto thăng hạng với 12 bàn thắng. Vào cuối mùa giải, anh nhận được cuộc gọi từ Altamura, đội bóng nơi mình sinh ra và lớn lên. Colasuonno giữ đúng lời hứa, giúp cậu học trò nắm bắt cơ hội. Trong màu áo đội bóng mới, Caputo gây ấn tượng với khả năng xuyên thủng mành lưới đối phương. Hai năm sau, anh được Noicattaro, CLB chơi ở Serie C2, chiêu mộ và trao bản hợp đồng chuyên nghiệp đầu tiên.
Ở tuổi 20, Caputo chỉ được xem phương án dự phòng tại đội bóng vùng Apulia. Điều đó càng làm cho anh nỗ lực nhiều hơn, để sớm tỏa sáng rực rỡ. Sau 29 trận đấu, anh ghi được 11 bàn thắng. Chỉ trong vài tháng, vị thế của Caputo đã thay đổi. Anh trở thành sự lựa chọn hàng đầu trên hàng công của HLV Pino Giusto.
Đặt mua giày Adidas chính hãng tại đây
Đến mùa hè năm 2008, Caputo tiến thêm một bước dài. HLV Antonio Conte cảm thấy phấn khích khi chứng kiến màn trình diễn của chàng trai người Altamura, và thuyết phục ban lãnh đạo Bari chiêu mộ cầu thủ này. Caputo có lần đầu tiên được hít thở bầu không khí Serie B, trở thành nhân tố chủ chốt tại sân San Nicola. Conte hiểu rõ sự khao khát sút tung mành lưới đối phương của cậu học trò, và luôn trao cho tiền đạo này cơ hội ra sân. Kỷ niệm đáng nhớ nhất đến vào ngày 25/10/2008. Trên sân nhà, Caputo lập hat-trick vào lưới Grosseto. Đó giống như màn đáp tuyệt vời dành cho đội bóng từng từ chối chiêu mộ anh chỉ vì khoản tiền 800 euro mỗi tháng.
Chương tồi tệ ở Bari
Kết thúc mùa giải 2008/09, anh ghi được tổng cộng 10 bàn thắng, góp phần đưa Bari lên hạng. Đội chủ sân San Nicola được hít thở bầu không khí Serie A. Nhưng Caputo thì không. Số phận trêu đùa lại trêu đùa anh giống như năm 16 tuổi. Thay vì cùng Bari chinh chiến ở giải đấu bóng đá hấp dẫn nhất Italia, anh phải gia nhập Salernitana theo dạng cho mượn và tiếp tục chạy trên thảm cỏ Serie B. Khác với Bari, đội bóng vùng Campania thi đấu rất bết bát. Họ thay HLV đến 3 lần chỉ trong một mùa giải, phải xuống chơi ở Serie C trước 7 vòng đấu. Phong độ của Caputo cũng phần nào bị ảnh hưởng. Anh chỉ ghi được 6 bàn thắng trên mọi đấu trường trước khi trở về Bari.
Lần này, cơ hội được hít thở bầu không khí Serie A đã đến với tiền đạo người Altamura. Sau mùa hè đầy biến động, hàng loạt trụ cột nói lời chia tay Bari, buộc HLV Gian Piero Ventura phải tận dụng tối đa nguồn lực mà mình đang có. Caputo cũng nhận được sự kỳ vọng, dù không quá lớn. Ngày 28/11/2010, niềm vui lớn đến với chàng trai trưởng thành từ lò Toritto. Bari tiếp đón Cesena tại sân San Nicola. Phút 64, Caputo nhận bóng từ Emanuel Rivas rồi dứt điểm gọn gàng và ăn mừng đầy xúc động trong vòng tay đồng đội. Đó là bàn thắng đầu tiên của anh ở sân chơi Serie A, một kỷ niệm không thể nào quên.
Đến mùa đông, Caputo thêm một lần nữa được Bari gửi sang đội bóng khác. HLV Conte mời gọi anh về Siena và lại chơi bóng ở Serie B. Trong giai đoạn lượt về, anh ghi 3 bàn sau 13 trận, giúp đội bóng của mình thăng hạng. Song sân chơi Serie A vẫn là sân khấu xa xỉ đối với Caputo. Anh trở về sân San Nicola, tiếp tục chơi bóng ở Serie B bởi Bari vừa rớt hạng. Do nhiều ngôi sao vừa rời khỏi con tàu đắm, HLV Vincenzo Torrente phải giao trọng trách ghi bàn cho Caputo. Đến tháng 1/2012, chàng trai 24 còn trở thành thủ quân của đội bóng. Điều đó giúp anh có thêm động lực, để kết thúc mùa giải với 10 bàn thắng tính trên mọi đấu trường.
Caputo là chân sút xuất sắc nhất của Bari ở mùa giải 2011/12. Thành tích này được lặp lại trong mùa giải 2012/13, với con số ấn tượng hơn: 17 bàn tính riêng ở Serie B. Người hâm mộ tin Caputo sẽ tiếp tục duy trì hiệu suất ghi bàn ấn tượng này. Nhưng đúng vào thời điểm tiếng đàn đang nghe rất hay, một sợi dây lại bị đứt. Cuộc sống của Caputo bị đảo lộn bởi scandal dàn xếp tỷ số của Bari trong giai đoạn 2007-2009, đặc biệt là ở trận Salernitana – Bari và Bari – Treviso. Cơ quan điều tra xác định đội chủ sân San Nicola tham gia bán độ, nhận về 220 nghìn euro. Caputo bị buộc tội che giấu âm mưu đen tối, trở thành người ngoài cuộc ở mùa giải 2012/13 vì án treo giò.
Phải đến tận năm 2016, anh mới được tuyên trắng án. Ngay lập tức, Caputo đưa ra tuyên bố gay gắt: “Tôi là một chàng trai đang biến ước mơ thành hiện thực, và được chơi bóng bên cạnh các ngôi sao của Bari. Trong thời gian dài, họ buộc tội toàn đội, ngoại trừ người trực tiếp dàn xếp tỷ số. Sự nghiệp của tôi có lẽ đã kết thúc theo cách này. Tôi từng sợ hãi khi nhìn những gì xảy ra xung quanh mình”.
Đó là chương tồi tệ nhất trong sự nghiệp của Caputo. Song một năm phải nghỉ thi đấu không làm niềm đam mê với trái bóng tròn trong anh bị nguội lạnh. Thay vào đó, anh càng quyết tâm tỏa sáng nhiều hơn khi trở lại thảm cỏ xanh San Nicola. Ban lãnh đạo Bari vẫn đặt niềm tin vào Caputo. Chàng tiền đạo của họ đáp lại niềm tin ấy bằng 17 bàn thắng ở mùa giải 2014/15. Đó cũng là những vũ điệu cuối cùng của Caputo tại đội bóng vùng Apulia. Vào mùa hè, anh chuyển sang Virtus Entella.
Empoli, Sassuolo và tuyển Italia
Những điều kỳ diệu tiếp tục được “Ciccio” viết nên ở Liguria. Trong mùa giải đầu tiên khép lại với 17 bàn thắng, đứng thứ ba trên bảng xếp hạng những tay săn bàn hàng đầu Serie B. Virtus Entella chỉ kém nhóm dự vòng play-off tranh vé thăng hạng đúng 1 điểm. Sang mùa giải thứ hai, Caputo sút tung mành lưới đối phương thêm 18 lần nữa. Chuyến phiêu lưu của anh ở Virtus Entella kết thúc với 35 bàn thắng sau 82 lần ra sân. Những con số ấy khiến nhiều đội bóng tại Serie A và Serie B không thể ngồi yên.
Cuối cùng, Empoli giành chiến thắng trong cuộc đua sở hữu chữ ký của Caputo. Dưới sự dẫn dắt của HLV Vincenzo Vivarini và sau đó là Aurelio Andreazzoli, “Ciccio” trải qua mùa giải thăng hoa nhất sự nghiệp. Anh phối hợp với đối tác ăn ý Alfredo Donnarumma, giúp Empoli hoàn toàn thống trị Serie B. Cả hai ghi tổng cộng 52 bàn thắng, trở thành cặp đôi đáng sợ thứ hai tại châu Âu, chỉ sau Lionel Messi và Luis Suarez của Barcelona. Empoli trở lại Serie A sau mùa giải 2017/18, không có lý do gì để họ để mất Caputo. Sau 8 năm, chàng trai người Altamura mới được hít thở bầu không khí Serie A lần thứ hai. Caputo đã bước sang tuổi 31, hơi trễ nhưng không phải là quá muộn để biến giấc mơ thành hiện thực.
Không chỉ ghi thật nhiều bàn thắng, Caputo ngày càng hoàn thiện lối chơi để mang đến lợi ích cho tập thể. Anh sẵn sàng di chuyển thật nhiều, thu hút hàng phòng ngự đối phương, tạo khoảng trống cho các đồng đội ghi bàn. “Ciccio” sút tung lưới đối phương 16 lần, giúp Empoli tiến gần đến tấm vé trụ hạng ở mùa giải 2018/19. Tiếc thay, họ phải chạm trán một Inter Milan đang khát khao tấm vé dự Champions League ở vòng đấu cuối cùng. Thất bại 1-2 trong trận cầu kịch tính khiến đội bóng vùng Toscana phải ngậm ngùi xuống chơi ở Serie B.
Với đẳng cấp được khẳng định, không có lý do gì để Caputo phải đi theo “con tàu đắm”. Hàng loạt đội bóng muốn giữ anh ở lại Serie A. Sau nhiều nỗ lực đàm phán, Sassuolo có được chữ ký của tiền đạo 32 tuổi. Caputo dễ dàng thích nghi, trở thành mảnh ghép hoàn hảo trong hệ thống chiến thuật của HLV Roberto De Zerbi. Không giống như khi ở Empoli, “Ciccio” được các đồng đội hỗ trợ rất nhiều tại Sassuolo. Jeremie Boga, Domenico Berardi và Caputo tạo nên mũi đinh ba đáng sợ tại giải đấu hấp dẫn nhất Italia. Riêng cựu tiền đạo Siena có được 21 bàn thắng ở mùa giải 2019/20, thành tích chỉ xếp sau Ciro Immobile. Ngoài ra, Caputo còn phá kỷ lục, trở thành cầu thủ ghi bàn nhiều nhất trong một mùa giải tại Sassuolo.
Màn trình diễn ấn tượng giúp Caputo chạm tay vào thêm một cột mốc mới: khoác áo tuyển Italia. Cột mốc này có lẽ anh chưa bao giờ nghĩ tới, là đỉnh cao trong sự nghiệp đầy ngã rẽ và khó khăn. Ngày 27/8/2020, HLV Roberto Mancini trực tiếp gửi lời mời “Ciccio” lên Coverciano tập luyện, như phần thưởng sau khi ông chứng kiến khoảng thời gian bùng nổ của tiền đạo này. Lời mời ấy nhận được sự tán đồng của hàng triệu người yêu bóng đá Italia, bởi họ hiểu quá rõ về con người của Caputo. Cầu thủ 33 tuổi mang phong thái mạnh mẽ ở cả trong lẫn ngoài sân cỏ, là người truyền cảm hứng cho bất kỳ ai muốn vươn tới đỉnh cao trong sự nghiệp. Anh chia sẻ vào thời điểm ấy:
“Sự nghiệp của tôi khác với bất kỳ ai từng có mặt ở tuyển quốc gia. Bạn phải tin vào những giấc mơ. Chỉ có tôi biết con đường mà mình đã đi và luôn hạnh phúc về nó. Bây giờ, tôi đang đón nhận cơ hội này”.
Vài tháng sau, Caputo được trao cơ hội ra mắt đội quân thiên thanh, trong trận giao hữu với Moldova. Ngay lập tức, anh để lại dấu ấn. Phút thứ 23, “Ciccio” điền tên mình lên bảng tỷ số, trở thành cầu thủ lớn tuổi nhất ghi bàn trong trận đầu tiên cống hiến cho Azzurri. Niềm hạnh phúc nhỏ nhoi của Caputo. Sau đó cơ hội chơi bóng trong màu áo tuyển Italia của anh ngày càng hạn hẹp. Phía trước anh là một mùa giải đầy khó khăn cùng Sassuolo. Tiền đạo 33 tuổi ghi 5 bàn trong 5 trận đầu tiên, nhưng dần suy giảm phong độ bởi chấn thương.
Thử thách đến với Caputo từ tháng 11/2020, vấn đề thể lực khiến anh vắng mặt trong gần hết các trận đấu. Cho đến trước kỳ nghỉ lễ Giáng sinh, “Ciccio” chỉ ghi thêm 1 bàn thắng. Bước sang năm mới, Caputo dần lấy lại bản năng của mình. Anh sút tung lưới đối phương 5 lần chỉ sau 6 trận. Song đến cuối tháng 3/2021, nỗi ám ảnh chấn thương quay trở lại. Những cơn đau ở lưng khiến Caputo nghỉ thi đấu 7 trận tại Serie A. Ngoài ra, anh không được tham dự 3 trận tại vòng loại World Cup 2022, bỏ lỡ cơ hội ghi điểm với HLV Mancini để có một suất trong đội hình chinh phục cúp bạc EURO 2020. Khi Giacomo Raspadori, Domenico Berardi và Manuel Locatelli đang tận hưởng niềm hạnh phúc sau trận chung kết tại Wembley, Caputo chỉ có thể chúc mừng họ bằng những tin nhắn từ quê nhà.
Kỷ nguyên của Roberto De Zerbi tại Sassuolo cũng trong mùa hè năm 2021. Alessio Dionisi, một vị tướng trẻ khác, được giao nhiệm vụ dẫn dắt Neroverdi. Khi vừa chuyển đến làm việc tại đội bóng vùng Emilia-Romagna, Dionisi ngay lập tức ca ngợi tầm ảnh hưởng của Caputo: “Ciccio là hình mẫu cho những cầu thủ trẻ. Cậu ấy không bao giờ hài lòng về bản thân, mong muốn được tiến bộ qua từng ngày”.
Một lời nhận xét không thể hợp lý hơn dành cho tiền đạo người Altamura. Chỉ tiếc rằng lòng ngưỡng mộ của HLV Dionisi không thể giữ chân Caputo ở lại Sassuolo. Vào ngày cuối cùng của tháng 8/2021, “Ciccio” gia nhập Sampdoria để chinh phục những thử thách mới.
Ở tuổi 34, Caputo vẫn muốn có thêm nhiều điều kỳ diệu. Sau những biến cố của cuộc đời, dù thành công hay thất bại ở Sampdoria, không còn nỗi đau nào có thể làm anh tắt đi nụ cười nữa. Phải không “Ciccio”?
(Lược dịch từ bài “Francesco Caputo, non è mai troppo tardi” trên tờ Catenaccio e Contropiedi).
