AC Milan không thể tự quyết định số phận của mình khi Serie A 1981/82 bước vào vòng đấu cuối cùng. Sau đó, trận hòa 2-2 giữa Napoli và Genoa đã đẩy đội bóng áo sọc đỏ đen xuống Serie B.
Đầu thập niên 1980, Serie A có 16 đội tham dự, mỗi chiến thắng chỉ có giá trị 2 điểm và tấm vé xuống hạng thuộc về 3 đội cuối bảng. Điều đó khiến cho những gã khổng lồ cũng có thể rơi vào vòng xoáy trụ hạng nếu thi đấu không tốt, thiếu ổn định. Mùa giải 1981/82 là một ví dụ, khi AC Milan đã phải xuống chơi ở Serie B. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến bi kịch của Rossoneri, như những quyết định sai lầm trên thị trường chuyển nhượng và các vấn đề khó giải thích như việc Franco Baresi nghỉ thi đấu dài hạn vì virus máu hiếm gặp. Tuy nhiên, khi mùa giải hạ màn, chẳng ai muốn quan tâm đến nguyên nhân nữa, bởi lý trí của họ đã bị che mờ bởi nỗi thất vọng tột cùng.
Một AC Milan thất bại
Mùa giải 1981/82, AC Milan trở lại Serie A sau khi bị đánh tụt hạng vì bê bối dàn xếp tỷ số Totonero. Dù mới thăng hạng, Rossoneri vẫn đặt tham vọng rất lớn, đó là giành Scudetto ngay lập tức. Nhiệm vụ dẫn dắt toàn đội đến vinh quang được giao cho HLV Luigi Radice, một cựu cầu thủ của họ. Vào mùa hè, ông chủ Felice Colombo và Phó Chủ tịch Gianni Rivera còn cố gắng thuyết phục Zico cập bến San Siro. Khi thương vụ này không thành công, AC Milan chuyển sang chiêu mộ Joe Jordan, sát thủ vòng cấm người Scotland. Adelio Moro, tiền vệ công chuyển đến từ Ascoli, cũng ít nhiều nhận được sự kỳ vọng dù đang trong giai đoạn hoàng hôn của sự nghiệp.
Bộ khung của AC Milan vẫn được tạo nên từ những cái tên từng giành Scudetto 1978/79. Ban lãnh đạo tin rằng đội quân của HLV Radice không hề suy yếu và những nhân tố mới sẽ giúp tập thể ấy càng mạnh thêm. Một suy nghĩ sai lầm. Trên thực tế, nhiều cầu thủ đã hết động lực cống hiến, không còn khát khao vinh quang như trước. Từng bước chạy của họ cũng trở nên nặng nề, chậm chạp hơn. Tân binh Jordan lại gặp khó khăn trong việc hòa nhập, không thể gieo rắc cơn ác mộng cho hàng thủ đối phương. Tình hình càng tồi tệ hơn khi Franco Baresi dính virus bí ẩn, phải làm bạn với giường bệnh suốt hơn 3 tháng.
Dần dần, AC Milan trôi vào nhóm xuống hạng ở Serie A. HLV Radice cố gắng khơi dậy tinh thần chiến đấu của toàn đội, nhưng chỉ nhận được sự thờ ơ từ những cầu thủ quan trọng nhất của mình. Trên sân cỏ, AC Milan bị 2 đại kình địch Inter Milan và Juventus hạ nhục. Ngay cả những đối thủ nhẹ ký như Catanzaro, Ascoli, Avellino và Torino cũng có thể đánh bại đội quân áo sọc đỏ đen.
Đặt mua sách “AC Milan – 120 năm vĩ đại” tại đây
Ngày 17/1/1982, giai đoạn lượt đi kết thúc. Como đứng bét bảng với vỏn vẹn 8 điểm, Cesena xếp trên với 11 điểm. AC Milan và Bologna có cùng 12 điểm, chia sẻ 2 vị trí tiếp theo từ dưới lên. Các vị trí từ 9 đến 11 thuộc về Ascoli, Cagliari, Torino và Udinese. Những vấn đề nơi thượng tầng của AC Milan bắt đầu xuất hiện, khiến tâm lý thầy trò Radice hoang mang. Chỉ 2 ngày sau khi vòng 15 khép lại, Colombo quyết định bán đội bóng. Giuseppe Farina thay thế Gaetano Morazzoni trở thành Chủ tịch mới của CLB.
Đến ngày 24/1, sau thất bại trước Udinese, HLV Radice thể hiện rõ sự bất mãn với toàn đội và ngay lập tức bị sa thải. Italo Galbiati, HLV đội Milan Primavera, được giao nhiệm vụ dẫn dắt đội một, dưới sự giúp sức của trợ lý Francesco Zagatti.
Không có Baresi, AC Milan chỉ giành được 8 điểm sau 12 trận. Khi libero mang áo số 6 trở lại, Rossoneri như được truyền cảm hứng, được kỳ vọng sẽ thi đấu khởi sắc. Thế nhưng, chuỗi thành tích bết bát ngày càng được nối dài. AC Milan trắng tay trước Fiorentina và Juventus, đánh rơi 1 điểm trước Napoli ngay trên sân nhà. Nhìn vào bảng xếp hạng, nhiều milanisti bắt đầu lo lắng. Đội bóng của họ xếp áp chót với chỉ 13 điểm, kém khu vực an toàn đến 4 điểm.
Chiến thắng trước Bologna giúp Galbiati và các học trò giải tỏa sức ép. Nhưng ngay sau đó, họ tiếp tục nhận thất bại khi chạm trán Catanzaro, Como và AS Roma. Khó khăn của Rossoneri càng nhân lên nhiều lần khi chân sút Jordan phải ngồi ngoài một tháng rưỡi vì chấn thương. Bị dồn vào thế chân tường, AC Milan bắt đầu vùng lên. Trong 4 trận tiếp theo, họ lội ngược dòng để đánh bại Genoa, Avellino và cầm hòa Cagliari, Torino.
Gay cấn đến phút cuối cùng
Ngày 12/5, AC Milan vô địch Mitropa Cup sau khi giành chiến thắng trước Vitkovice, CLB thuộc giải VĐQG Tiệp Khắc. Tuy nhiên, danh hiệu này không giúp ích gì cho Rossoneri về tinh thần. Serie A 1981/82 sẽ hạ màn vào ngày 16/5, và các cầu thủ AC Milan hiểu rõ một điều: quyền tự quyết không còn nằm trong tay họ.
Trên bảng xếp hạng, Como chắc chắn xuống chơi ở Serie B khi chỉ giành được 16 điểm. AC Milan xếp áp chót với 22 điểm. Bologna có 23 điểm, đứng thứ ba từ dưới lên. Cagliari và Genoa nằm trong nhóm an toàn, nhưng chỉ hơn Bologna đúng 1 điểm. Như vậy, AC Milan sẽ trụ hạng nếu hội đủ 3 điều kiện:
- Họ đánh bại Cesena, đội bóng đã chắc chắn ở lại Serie A.
- Bologna không thắng Ascoli, đội bóng cũng không còn nhiều động lực thi đấu.
- Cagliari thất bại trước Fiorentina trên sân nhà hoặc Genoa trắng tay trên sân của Napoli.
Ngày phán quyết cũng đã đến. Tại San Paolo, Genoa vượt lên dẫn trước Napoli ngay từ phút thứ 3, với pha đánh đầu của Massimo Briaschi từ quả phạt góc bên cánh phải của Pasquale Iachini. Đến phút 12, Roberto Mozzini cũng giúp Bologna mở tỷ số trên sân Del Luca.
Tin dữ liên tục được truyền về sân La Fiorita. Dù rơi vào thế buộc phải thắng, AC Milan lại tấn công rụt rè, để đối thủ dễ dàng kiểm soát bóng. Phút 42, tình hình càng phức tạp hơn với Rossoneri khi Oliviero Garlini tận dụng sai lầm của hàng thủ Rossoneri để giúp Cesena dẫn bàn. Thầy trò Galbiati bước vào giờ nghỉ với sự hoang mang tột độ.
Sang hiệp hai, AC Milan nhận thêm đòn đau. Antonio Piraccini tiếp tục khiến Ottorino Piotti vào lưới nhặt bóng và 2-0 cho Cesena. Trong thế khó, đội bóng vùng Lombardia bất ngờ lóe lên những tia hy vọng. Tin tức từ sân San Paolo được truyền về: từ phút 56 đến phút 62, Napoli lội ngược dòng để dẫn trước Genoa 2-1. Chỉ sau đó ít phút, Bologna cũng bị Ascoli gỡ hòa 1-1. Với tình thế này, AC Milan sẽ trụ hạng nếu đánh bại Cesena.
Đội quân áo đỏ đen vùng lên. Đầu tiên, Jordan rút ngắn cách biệt xuống còn 2-1. Đến phút 72, Francesco Romano bắn tên lửa từ ngoài vòng cấm, đi thẳng vào lưới Cesena. Tỷ số được cân bằng 2-2, AC Milan như đi từ cõi chết trở về. Trận đấu tại sân La Fiorita vẫn còn đến 9 phút nữa. Cuối cùng, điều các milanisti mong chờ cũng đã đến. Roberto Antonelli, một trong những cầu thủ gây thất vọng nhất trong mùa giải, bất ngờ lừa bóng qua hàng loạt cầu thủ đội chủ nhà. Và từ một góc sút quá khó, ông tìm ra khe hở để đưa AC Milan vượt lên dẫn trước 3-2.
Những người yêu mến Rossoneri thở phào nhẹ nhõm. Nhiệm vụ của Jordan và các đồng đội là giữ vững tỷ số này, đồng thời chờ đợi kết quả có lợi từ các trận đấu còn lại.
Tại Del Luca, Giuseppe Greco ghi bàn ở phút 90, nhấn chìm mọi hy vọng trụ hạng của Bologna. Tại xứ đảo Sardinia, trọng tại Mattei không công nhận bàn thắng của Francesco Graziani cho Fiorentina. Tỷ số 0-0 giúp Cagliari trụ hạng và khiến Fiorentina mất cơ hội cạnh tranh Scudetto với Juventus. Mọi sự chú ý vào lúc này được đổ dồn về sân San Paolo, nơi Genoa vẫn chưa tìm được bàn gỡ.
Trận đấu bị gián đoạn vào cuối hiệp hai, do các CĐV ném bom khói xuống sân. Khi mọi thứ trở lại, Genoa tràn lên tấn công nhưng sức lực đã dần cạn kiệt. Đúng vào thời điểm Il Grifone bắt đầu buông xuôi, điều không tưởng đã xảy ra. Luciano Castellini, một trong những thủ môn xuất sắc nhất Serie A, ném bóng vụng về đến mức khó tin. Bóng tuội khỏi tay Castellini, lăn ra đường biên ngang và Genoa được hưởng phạt góc. Như thường lệ, Iachini được giao nhiệm vụ thực hiện tình huống cố định. Bóng treo đến vị trí của Roberto Russo. Tiền đạo 23 tuổi đánh đầu về góc xa, loại bỏ toàn bộ hàng thủ Napoli. Ở phía trong, Mario Faccenda lao vào đệm bóng cận thành, đánh bại thủ môn Castellini. Genoa 2-2 Napoli!
Trên khán đài sân La Fiorita, các milanisti chăm chú lắng nghe tin tức từ radio. Bầu không khí bắt đầu chùng xuống. Khi tiếng còi kết thúc trận đấu vang lên tại San Paolo, Napoli và Genoa cùng nhau ăn mừng. Đội chủ nhà cầm chắc tấm vé dự UEFA Cup, còn các vị khách đã trụ hạng thành công.
Kết quả chung cuộc tại Serie A 1981/82: Cagliari và Genoa cùng giành được 25 điểm để ở lại giải đấu. AC Milan đứng thứ ba từ dưới lên với 24 điểm, trong khi Bologna đứng áp chót với 23 điểm. Bàn thắng của Faccenda đã đẩy Rossoneri xuống hạng, và tạo nên sự phấn khích tột độ cho các interisti đang có mặt ở Avellino. Họ củng nhau ăn mừng như thể vừa giành Scudetto. Phó Chủ tịch Peppino Prisco của Nerazzurri còn buông lời chế giễu đại kình địch: “AC Milan khi trở lại Serie A sau nhiều ấm ức, và rồi họ đã tự nguyện xuống hạng một lần nữa”.
Đến hiện tại, mùa giải 1981/82 vẫn là lần duy nhất AC Milan xuống chơi ở Serie B vì thành tích trên sân cỏ. Đối với nhiều milanisti, ngày 16/5/1982 vẫn luôn là ngày đau đớn nhất, ngay cả khi Rossoneri chỉ phải hít thở bầu không khí ngột ngạt ở giải hạng dưới đúng một năm.
40 năm sau, người hùng Faccenda của Genoa có dịp hồi tưởng về khoảnh khắc định mệnh ấy khi trả lời tờ La Repubblica: “Tôi vẫn còn nhớ rất rõ ràng. Iachini đá phạt góc, Russo đánh đầu, còn tôi tiến lại gần cột dọc để đệm bóng vào lưới. Và tôi cũng không thể quên quả đá phạt góc đến từ sai lầm của thủ môn Castellini bên phía Napoli. Bàn thắng đó được nhắc đến rất nhiều, nhìn thì có vẻ đơn giản, nhưng thực tế lại rất khó. Đến bây giờ, tôi vẫn không hiểu làm thế nào mà mình lại có mặt đúng vị trí và đúng thời điểm như vậy”.
(Lược dịch từ bài “Il goal di Faccenda che fece retrocedere il Milan in Serie B “sul campo” nel 1981/82″ trên tờ Goal).
Bài viết này làm bạn cảm thấy thú vị? Nếu có, hãy mời mình một ly cà phê nhé.
Ghé thăm góc review của “Khoảnh khắc Serie A” tại đây
