Serie A 1989/90 chứng kiến cuộc cạnh tranh Scudetto đầy hấp dẫn giữa AC Milan và Napoli. Cuối cùng, niềm vui đã thuộc về đội bóng miền nam Italia.
Vào cuối thập niên 80 của thế kỷ trước, Serie A là giải VĐQG hấp dẫn nhất thế giới. Những cầu thủ đẳng cấp từ nhiều quốc gia đều khao khát được khoác áo các đội bóng ở Italia. Vì vậy, các trận đấu thường diễn ra rất sôi nổi và ẩn chứa nhiều kịch tính. Mùa giải 1988/89 chứng kiến sự thống trị của Inter Milan dưới thời HLV Giovanni Trapattoni. Nhưng đến mùa giải 1989/90, mọi chuyện trở nên khó lường hơn khi có nhiều đội bóng đặt mục tiêu giành Scudetto: Napoli của Alberto Bigon, AC Milan của Arrigo Sacchi – tân vương ở cúp C1 châu Âu, và Inter Milan – nhà đương kim vô địch Serie A.
Bất chấp việc Diego Maradona trở lại đại bản doanh muộn hơn các đồng đội, sức mạnh của Napoli vẫn không bị ảnh hưởng. Trên hàng công, Gianfranco Zola được Tổng Giám đốc Luciano Moggi đưa về sân San Paolo từ ASD Torres.
AC Milan – Napoli quyết chiến vì Scudetto
Napoli khởi đầu mạnh mẽ, ngay lập tức vươn lên đỉnh bảng xếp hạng. Đến vòng 6, những người Neapolitans bị Cremonese cầm hòa 1-1, qua đó đánh mất ngôi đầu vào tay AS Roma, đội quân được dẫn dắt bởi HLV Luigi Radice và vừa đánh bại Cesena với tỷ số tối thiểu. Tuy nhiên, đó chỉ là một vết gợn hiếm hoi với Napoli. Maradona bắt đầu làm nóng máy, giúp đội bóng miền nam Italia giành chiến thắng 3-0 trước AC Milan tại sân San Paolo (Andrea Carnevale lậ cú đúp, còn “Cậu bé vàng” ấn định thắng lợi). Napoli quay trở lại ngôi đầu. Xếp sau họ là Inter Milan, đội vừa đánh bại AS Roma tại sân Giuseppe Meazza để leo lên vị trí á quân.
Đến cuộc đụng độ trực tiếp với nhà đương kim vô địch, Napoli có thêm 2 điểm để nới rộng khoảng cách nhờ những bàn thắng của Careca và Maradona. Ngay cả khi liên tục đánh rơi điểm số bằng quá nhiều trận hòa (với Genoa, Sampdoria và Juventus), đội quân của HLV Bigon vẫn dẫn đầu.
Người hâm mộ chờ đợi Napoli tiếp tục duy trì phong độ hủy diệt trong phần còn lại của mùa giải. Tuy nhiên, ở trận đấu ngay sau đó, họ đã gây thất vọng lớn khi thua trắng 0-3 trước Lazio của HLV Giuseppe Materazzi. Amarildo được tung vào sân và ghi liền 2 bàn thắng, xen giữa là pha lập công của Gabriele Pin. Kết thúc lượt đi, Napoli hơn Inter Milan 2 điểm, hơn AS Roma và Sampdoria 3 điểm. Với 4 điểm ít hơn đội đầu bảng, AC Milan ngậm ngùi đứng thứ năm.
Sang vòng 19, khoảng cách giữa Napoli và phần còn lại được rút ngắn xuống còn 1 điểm. Đội bóng vùng Campania bị Udinese cầm hòa 2-2, trong khi Inter Milan vùi dập Bologna 3 bàn không gỡ trên sân nhà. Thế nhưng, HLV Bigon và các học trò cũng chỉ cần thêm ít ngày để tái lập khoảng cách với đối thủ đến từ miền Bắc. Bàn thắng duy nhất của Massimo Crippa là đủ để Napoli giành chiến thắng trước Cesena. Tại sân Via del Mare, Inter Milan thậm chí còn không ghi được bàn nào vào lưới Lecce và chấp nhận bị chia điểm.
Đặt mua áo đấu mùa 2021/22 của AC Milan tại đây
Ở phía sau, “gã khổng lồ” AC Milan bắt đầu tỉnh giấc. Nhờ nguồn cảm hứng Marco van Basten, Rossoneri bất bại trong 13 trận liên tiếp từ ngày 5/11 đến ngày 7/2 (bao gồm 11 chiến thắng) và chỉ còn kém ngôi đầu bảng 3 điểm. Điều đó khiến cuộc đối đầu trực tiếp tại sân San Siro trở nên cực kỳ hấp dẫn. Với tinh thần hưng phấn, AC Milan dễ dàng có được thắng lợi 3-0. Daniele Massaro, Paolo Maldini và Marco van Basten điền tên lên bảng tỷ số, giúp đội bóng của mình chỉ còn cách Napoli đúng 1 điểm. Trên đà hưng phấn, “lữ đoàn đỏ đen” tiếp tục đánh bại Cremonese 2-1 rồi vùi dập AS Roma 4-0 ngay tại Olimpico để vươn lên vị trí số một.
Đồng xu bí ẩn
Chứng kiến AC Milan giành 30 điểm sau 16 trận gần nhất, nhiều người tin rằng họ sẽ nhấn bàn đạp để đi một mạch về đích. Thế nhưng, đâu ai có thể nói trước chuyện tương lai. Napoli vẫn âm thầm bám đuổi phía sau với chỉ 2 điểm ít hơn và chờ đợi cú sẩy chân từ đối thủ. Điều đó đã xuất hiện ở vòng 28. Dưới sự dẫn dắt của Dino Zoff, Juventus đã hủy diệt AC Milan đến 3-0, chấm dứt chuỗi trận bất bại của thầy trò HLV Arrigo Sacchi. Tâm lý của Rossoneri bị ảnh hưởng sau đòn giáng nặng nề và không thể sớm gượng dậy. Ngay ở trận tiếp theo, họ bị đại kình địch Inter Milan đả bại 1-3 trong trận Derby della Madonnina. May mắn cho AC Milan, họ vẫn giữ được ngôi đầu bảng bởi Napoli chỉ giành được 1 điểm ở 2 trận này.
Mọi chuyện sẽ được quyết định ở giai đoạn nước rút của mùa giải. Trên bảng xếp hạng, AC Milan có 42 điểm, còn Napoli sở hữu 41 điểm. Tại vòng 30, cục diện không thay đổi khi Rossoneri đánh bại Lecce còn đội bóng miền nam cũng vượt qua Juventus trên sân San Paolo. Sự kịch tính được đẩy lên thêm một nấc vào 2 tuần sau đó, khi đội quân của Sacchi làm khách tại sân Renato Dall’Ara của Bologna và Napoli chạm trán Atalanta tại Atleti Azzurri d’Italia. Khi tiếng còi mãn cuộc vang lên, AC Milan bị cầm hòa 0-0. Đó là một điểm đầy may mắn. Trong thời gian thi đấu chính thức, các vị khách đã để cho Lorenzo Marronaro đưa bóng lăn qua vạch vôi đến nửa mét. Tuy nhiên, trọng tài chính Tullio Lanese và trọng tài biên Marcello Nicchi đã không nhìn thấy.
Ở trận đấu còn lại, Napoli cũng bất lực trong việc tìm đường đưa bóng vào lưới Atalanta. Nhưng khi màn đọ sức bước vào những phút cuối, một sự cố hy hữu đã đẩy Scudetto đến gần với Napoli. Trên khán đài, giữa những tiếng la ó, một đồng xu 100 lire được ném xuống, rơi trúng đầu của Alemao. Tiền vệ người Brazil gục xuống ngay lập tức, được đưa ra ngoài sân để bác sĩ Carmando chăm sóc. Theo quan sát của nhiều người, Alemao có thể trở lại sân thi đấu. Thế nhưng, Carmando lại tỏ ra thận trọng, cho rằng vết thương có thể nặng hơn.
“Nằm xuống!”, vị bác sĩ người Napoli ra lệnh. Alemao liền gật đầu và rời sân, nhường vị trí cho Gianfranco Zola.
Trận đấu kết thúc với tỷ số hòa 0-0, nhưng người trong cuộc hiểu rằng đây chưa phải là kết quả cuối cùng. Theo luật bóng đá Italia vào thời điểm ấy, nếu một cầu thủ đội khách bị thương bởi những hành vi trên khán đài, đội chủ nhà sẽ bị xử thua 0-2. Sau trận đấu, ban lãnh đạo Napoli cũng quyết định nộp báo cáo lên Tòa án Trọng tài thể thao, còn Alemao được đưa đến bệnh viện vùng Lombardia để kiểm tra. Chủ tịch Corrado Ferlaino cũng có mặt ở bệnh viện. Trên đường ra về, ông xác nhận với vẻ mặt buồn rười rượi: “Cậu ấy không nhận ra tôi”.
Những cuộc tranh cãi gay gắt cũng nổ ra. Phía Atalanta cho rằng Napoli cố tình dùng chiêu trò để giành chiến thắng và leo lên ngôi đầu bảng. Nhiều năm sau, một cầu thủ Atalanta từng có mặt ở bệnh viện đã xác nhận: “Tôi thấy Alemao như phát điên trong phòng bệnh nhân. Anh ấy la hét, muốn được xuất hiện và khẳng định mình không gặp bất kỳ vấn đề gì cả”.
Trên thực tế, Alemao không mất nhiều thời gian để được ra về. Anh hồi tưởng trong một cuộc trả lời phỏng vấn: “Tôi cảm thấy bị tổn thương trong lòng. Đó là những lời xúc phạm. Tôi chưa bao giờ nghĩ đến việc dùng chiêu trò để biến một trận hòa thành một chiến thắng cho đội bóng của mình. Tôi không phải là kẻ dối trá hay giả tạo. Những gì xảy ra ở Bergamo đều là sự thật. Những đồng xu được ném xuống sân, rất nhiều. Nếu chịu khó gom nhặt, tôi chắc chắn sẽ trở nên rất giàu có”.
Tổng Giám đốc Moggi cũng lên tiếng bảo vệ cầu thủ của mình: “Quy tắc cơ bản trong việc sơ cứu là để người bị thương nằm xuống. Chẳng lẽ các bác sĩ phải cứu chữa cho Alemao khi cậu ấy đang đứng? Đối với các vận động viên, họ không bao giờ muốn nghỉ ngơi ngay cả khi đã thành công rực rỡ. Mọi người đã mắc sai lầm lớn khi chỉ trích Alemao. Bây giờ, chúng tôi phải nghe thêm bao nhiêu lời chỉ trích nữa? Rõ ràng, chúng tôi xứng đáng giành được 2 điểm. Nếu cần thiết, chúng tôi sẽ chứng minh trên sân cỏ rằng Napoli mạnh hơn AC Milan”.
Những cuộc tranh luận ngày càng gay gắt, thậm chí mang yếu tố bạo lực. Napoli và AC Milan cũng không còn giữ mối quan hệ tốt đẹp trong nhiều năm. Mọi chuyện được giải quyết theo đúng quy định, Napoli được xử thắng 2-0 và chính thức cân bằng điểm số với AC Milan.
“La Fatal Verona” hủy hoại AC Milan
Ở vòng đấu tiếp theo, AC Milan đánh bại Sampdoria, còn Napoli giành chiến thắng trong trận derby vùng Campania với Bari. Nhưng đến vòng áp chót, kết quả cuộc đua Scudetto đã được định đoạt. Bi kịch “La Fatal Verona” (Verona chết chóc) một lần nữa vận vào AC Milan. Tại sân Marcantonio Bentegodi, Rossoneri vượt lên dẫn trước 1-0 trong hiệp một. Tuy nhiên, sang hiệp hai, Hellas Verona vùng lên mạnh mẽ để nuôi hy vọng trụ hạng. Sự nỗ lực của họ đã mang lại kết quả bằng hai bàn thắng của Victor Hugo Sotomayor và Davide Pellegrini. Bên kia chiến tuyến, AC Milan rơi vào thế 8 chọi 11 do Frank Rijkaard, Marco van Basten và Alessandro Costacurta nhận thẻ đỏ. Ngay cả HLV Arrigo Sacchi cũng bị trọng tài Rosario Lo Bello truất quyền chỉ đạo. Gặp quá nhiều bất lợi, đội khách không thể gượng dậy và chấp nhận thất bại.
Tại sân Renato Dall’Ara, Napoli dễ dàng hoàn thành nhiệm vụ bằng cách đánh bại Bologna 4-2. Khoảng cách bây giờ đã là 2 điểm và quyền tự quyết nằm trong tay đội quân của HLV Bigon. Ở vòng cuối cùng, bàn thắng duy nhất của hậu vệ Baroni là đủ để Napoli đánh bại Lazio, qua đó giành Scudetto thứ hai trong lịch sử. Những bữa tiệc được tổ chức và bầu không khí lễ hội xuất hiện trên mọi con đường tại miền nam Italia, giống như những gì từng xảy ra ở lần đăng quang đầu tiên.
AC Milan sau đó đã bảo vệ thành công danh hiệu C1 bằng thắng lợi 1-0 trước Benfica. Song họ vẫn cảm thấy không hài lòng vì mất Scudetto. Những cuộc biểu tình được tổ chức, những cuộc tranh luận diễn ra từ các mặt báo cho đến cuộc họp của ban tổ chức Serie A. Sau này, quy định xử thua cho đội chủ nhà khi rơi vào tình cảnh tương tự đã bị bãi bỏ.
Đến bây giờ, danh tính người ném đồng xu vào đầu Alemao vẫn còn bí ẩn. Vài năm sau, tiền vệ người Brazil chuyển đến khoác áo… Atalanta. Với tâm lý thoải mái, anh thừa nhận những gì đã xảy ra trong ngày hôm đó: “Tôi là một cầu thủ của Napoli và nhiệm vụ của tôi là làm theo mệnh lệnh. Tôi đã cố gắng vào sân giống như điều một cầu thủ chuyên nghiệp cần làm. Nhưng sự thật là tôi cũng hơi đau”.
Vài tuần sau khi giành Scudetto cùng Napoli, bác sĩ Carmando được triệu tập để cùng tuyển Italia làm nhiệm vụ tại kỳ World Cup diễn ra trên quê hương. Trong khi đó, tuyển Brazil của Alemao bị đối thủ Argentina của Maradona hất văng khỏi giải đấu.
(Lược dịch từ bài “La monetina di Alemao in Atalanta-Napoli: l’episodio che decise lo Scudetto 1989/90” trên tờ Goal).
