Mùa hè năm 2006 là thời điểm tình yêu nở rộ trên các sân cỏ Italia. Nhiều cầu thủ sẵn sàng từ bỏ danh vọng để gắn bó với đội bóng thân yêu dù phải thi đấu ở giải đấu hạng thấp. Tại sân Delle Alpi, chúng ta chưa thể quên tình cảm của Gianluigi Buffon, Alessandro Del Piero, Pavel Nedved… dành cho Juventus. Và tại sân San Paolo (bây giờ là sân Diego Armando Maradona), người hâm mộ Napoli cũng dang tay chào đón Paolo Cannavaro trở về.
“Bóng đá giống như bánh mì hằng ngày ở Napoli. Khi còn nhỏ, tôi chơi từ sáng đến tối cùng trái bóng Super Santos huyền thoại. Ngày nay, bạn phải trả tiền để được chơi thể thao. Còn trong quá khứ, chúng tôi chơi bóng trên đường phố hoặc những thảm cỏ bình dân tại sân Loggetta huyền thoại. Chúng tôi tận hưởng những tiếng reo hò ở sân San Paolo. Khi nghe người hâm mộ la lên, chúng tôi hiểu rằng Napoli vừa ghi bàn và ngay lập tức dừng trận đấu để ăn mừng cùng họ”, Paolo Cannavaro kể lại.
Việc so sánh Paolo Cannavaro với Fabio Cannavaro luôn cho ra kết quả khập khiễng. Thế nhưng sẽ thật sai lầm nếu nói rằng Paolo không nỗ lực nhiều như người anh trai của mình. Cựu thủ quân Napoli xây dựng sự nghiệp bằng mồ hôi, niềm đam mê, tinh thần hy sinh và cuối cùng mới là tài năng. Ở thành phố miền nam Italia, Paolo từng có thời điểm còn được yêu mến nhiều hơn Fabio. Lý do rất đơn giản: anh sẵn sàng trở về Napoli khi đội bóng thân yêu đang chơi ở Serie B, rồi cùng họ lên Serie A và tiến đến tấm vé tham dự Champions League.
Đối với Paolo, người sinh ra và lớn lên ở Fuorigrotta, trở thành đội trưởng của Napoli mang đến niềm hạnh phúc hơn việc chạm tay vào bầu trời. Thời thơ ấu của anh gắn liền với hình ảnh của Diego Maradona và bầu không khí sôi sục trên khắp thành phố. Năm 14 tuổi, anh gia nhập lò đào tạo Napoli. Sau đó, anh có quãng thời gian phải rời xa thành phố lớn nhất miền nam Italia. Dù ở bất cứ nơi đâu, anh vẫn tin rằng sẽ có ngày mình được quay trở về với đội bóng trong trái tim.
Nhà là nơi để về
Vào những năm chuyển giao giữa 2 thiên niên kỷ, Napoli gặp khó khăn về tài chính. Nắm bắt cơ hội này, Parma thuyết phục đối tác nhượng lại Paolo. Họ đánh giá cao sự tiến bộ của anh ở cấp độ đội trẻ, và đặc biệt là màn ra mắt sân chơi chuyên nghiệp ở trận Hellas Verona gặp Napoli vào ngày 6/6/1999. Tại sân Ennio Tardini, Paolo được gặp lại anh trai Fabio, người đang trở thành nhân tố quan trọng trong màu áo Parma và tuyển Italia vào thời điểm ấy. Paolo chia sẻ khi trả lời tờ La Gazzetta dello Sport vào năm 2017:
“Tôi đã sống với nhãn hiệu ‘em trai của Fabio’ trong nhiều năm. Fabio là niềm cảm hứng của tôi vào thời thơ ấu. Anh ấy là một tảng đá và việc vượt qua anh ấy là chiến thắng lớn nhất trong cuộc đời tôi. Bây giờ, không ai nói về nhãn hiệu đó nữa. Fabio là một trong những hậu vệ xuất sắc nhất mọi thời đại. Còn tôi là Paolo, đến từ Napoli. Tất nhiên, tôi luôn là em trai của Fabio…”
Anh em nhà Cannavaro cùng nhau khoác áo Parma trong 2 mùa giải. Paolo không được trọng dụng như người anh của mình. Đến mùa hè năm 2001, bước ngoặt đầu tiên đến với Paolo. Anh được gửi sang Hellas Verona theo dạng cho mượn, còn Fabio gia nhập Inter Milan. Tại sân Marcantonio Bentegodi, Paolo được ra sân thường xuyên hơn và cũng tiến bộ nhiều hơn. Dù Hellas Verona phải xuống Serie B, màn trình diễn của chàng trai 20 tuổi vẫn đủ để khiến ban huấn luyện Parma hài lòng. Họ quyết định giữ anh ở lại để phục vụ cho kế hoạch dài hạn.
Số lần ra sân của Paolo tăng dần theo từng mùa giải. Đặc biệt, ở mùa giải 2004/05, anh có đến 43 lần khoác áo Parma tính trên mọi đấu trường. Sang mùa giải 2005/06, anh được HLV Mario Beretta sử dụng 31 trận, trong đó có 29 trận ở Serie A. Sau khi scandal dàn xếp tỷ số Calciopoli hạ màn, Parma cán đích ở vị trí thứ 7 và giành vé tham dự UEFA Cup. Chiến tích ấy có dấu ấn không nhỏ của chàng trai sinh ra ở Fuorigrotta.
Paolo hạnh phúc ở Parma? Chắc chắn rồi. Nhưng vào mùa hè năm 2006, anh quyết định nói lời chia tay sân Ennio Tardini, từ bỏ cơ hội tỏa sáng ở đấu trường châu Âu để xuống chơi bóng tại Serie B. Chỉ có một bến đỗ đủ sức khiến Paolo bị lay động như vậy, đó chính là Napoli. Partenopei đang hồi sinh dưới thời Chủ tịch Aurelio De Laurentiis. Họ vừa vô địch Serie C1 và cần một cái tên đủ sức tạo nên tầm ảnh hưởng trong phòng thay đồ, dẫn dắt các đồng đội tiếp tục tiến lên Serie A. Vậy nên, họ nhắm đến cậu em nhà Cannavaro. Tại sân San Paolo, Paolo được trao tấm băng thủ quân. Điều đó cho thấy niềm tin của ban lãnh đạo đặt vào chàng trung vệ trẻ và anh không thể chối từ.
“Tôi ở Parma và thị trường chuyển nhượng còn mở cửa. Khi Giám đốc Pierpaolo Marino của Napoli gọi đến, tôi liền chọn phương án ra đi. Parma cho tôi cảm giác như đang ở nhà, nhưng ngôi nhà thực sự đang chờ tôi trở về và tôi không thể từ chối. Tôi muốn mang lại chút đặc biệt cho tập thể đang dần hồi sinh và lấy điều đó làm lẽ sống. Tôi phải mang Napoli trở lại Serie A. Khi chúng tôi có mặt ở Champions League lần đầu sau 25 năm, tôi cảm thấy rất vui. Toàn đội đã đưa Napoli trở lại đúng nơi mà CLB này thuộc về”, Paolo hồi tưởng trong cuộc phỏng vấn với Il Posticipo vào cuối năm 2021.
Đặt mua trọn bộ áo đấu của Napoli tại đây
Niềm tin của ban lãnh đạo Napoli được đặt đúng chỗ. Ngay từ cuối tháng 8/2006, Paolo đóng vai trò quan trọng, giúp Partenopei thẳng tiến vào vòng 1/8 Coppa Italia. Trong đó, đáng chú ý nhất là trận đấu với Juventus ở vòng 3. Phút 120, tỷ số trận đấu đang là 2-3 nghiêng về “Lão phu nhân”. Paolo xuất hiện trong vòng cấm đối thủ, ngả người dứt điểm tung lưới thủ môn Antonio Mirante, cân bằng tỷ số 3-3. Hai đội bước vào loạt penalty cân não và Napoli giành chiến thắng sau loạt sút thứ 7.
“Tôi không còn nhớ về bàn thắng, nhưng cảm xúc mà tôi trải qua vào thời điểm ấy thật đặc biệt. Khi thấy mọi người rời sân trước khi tiếng còi mãn cuộc vang lên, tôi đã nói với Maurizio Domizzi rằng tôi sẽ tiếp tục cố gắng. Tôi tin mọi chuyện không kết thúc như vậy”, Paolo hồi tưởng khi trả lời Si Inflate la Rete vào tháng 2 năm ngoái.
Sự khởi đầu ấn tượng đó như báo hiệu quãng thời gian tươi đẹp sắp đến với Napoli và cậu em nhà Cannavaro. Trong gần một thập kỷ đeo băng thủ quân tại sân San Paolo, Paolo ra sân 278 lần, ghi 9 bàn thắng. Anh cùng đội bóng thân yêu đánh bại Juventus ở Coppa Italia 2011/12 và nâng cao chiếc cúp vô địch trên bầu trời Olimpico. Ngoài ra, anh còn giúp Napoli trở lại Champions League đầy ấn tượng, vượt qua vòng bảng ngay trong lần đầu tiên trở lại đấu trường này.
Paolo nhớ lại khi trả lời phỏng vấn với Il Posticipo: “Chúng tôi bị loại ở vòng 1/8 trước Chelsea, đội sau đó trở thành nhà vô địch. Vượt qua vòng bảng đã là điều tuyệt vời bởi chúng tôi chưa từng có kinh nghiệm chơi ở Champions League. Chúng tôi luôn tấn công dù phải đối đầu với bất kỳ đội bóng nào. Napoli may mắn khi luôn luôn có người hâm mộ ở bên. Ngay cả trong những chuyến đi xa nhà ở châu Âu, các tifosi vẫn có mặt để cổ vũ cho chúng tôi. Vì vậy, khi trận đấu kết thúc, tôi thường đi đến các khán đài và chụp ảnh cùng họ”.
Anh nhấn mạnh trong cuộc phỏng vấn với Si Gonfia la Rete: “Với HLV Walter Mazzarri, chúng tôi từ một nhóm cầu thủ giỏi đã trở nên vĩ đại, một số còn rất vĩ đại trong những năm tháng đó. Có một sự điên cuồng, tinh thần mạnh mẽ và được người hâm mộ tôn trọng. Từ đó chúng tôi táo bạo hơn dù phải chạm trán bất kỳ đội bóng nào”.
Rời Napoli và chân trời mới vẫy gọi Paolo
Thấm thoát 8 năm trôi qua, Paolo được xem là một biểu tượng tại Napoli. Mối quan hệ giữa 2 bên tưởng như không điều gì có thể chia cách và trung vệ người Fuorigrotta có thể yên tâm cống hiến cho Partenopei đến khi kết thúc sự nghiệp. Nhưng điều đó không xảy ra. Kết thúc mùa giải 2012/13, HLV Walter Mazzarri bị Napoli sa thải, thay thế bằng Rafael Benitez. Dưới thời chiến lược gia người Tây Ban Nha, Paolo không còn là sự lựa chọn số một ở trung tâm hàng phòng ngự. Anh cay đắng thừa nhận với La Gazzetta dello Sport: “HLV duy nhất mà tôi không thể thuyết phục được là Benitez. Ông ấy cho tôi quá ít cơ hội”.
Cuộc hành trình của Paolo với Napoli khép lại bằng 4 trận đấu ở lượt đi của mùa giải 2013/14. Bước sang năm mới, anh quay trở lại vùng Emilia-Romagna, nhưng để cập bến Sassuolo chứ không phải đội bóng cũ Parma. Ngày chia tay đến quá đột ngột, khiến nhiều người hâm mộ Partenopei xao xuyến. “Lão tướng” 33 tuổi mạnh mẽ tuyên bố như xát muối vào trái tim các tifosi: “Tôi muốn người dân Napoli hiểu Francesco Totti đã làm gì cho AS Roma, hay Alessandro Del Piero từng mang lại những gì cho Juventus”.
Paolo phải khăn gói rời Napoli lần thứ hai trong cuộc đời. Cũng như lần trước, anh mong chờ cơ hội trở lại khoác áo đội bóng quê hương. Nhưng Paolo vào thời điểm ấy khác rất nhiều so với chính anh khi 18 tuổi. Ở mùa giải 2015/16, Paolo ra sân đến 32 trận cho Sassuolo. Nhưng ở 2 mùa giải tiếp theo, vấn đề thể lực khiến thời lượng ra sân của anh giảm dần. Đến tháng 12/2017, khi cảm thấy đôi chân đã mỏi, anh tuyên bố giải nghệ. Để cảm ơn gia đình, người hâm mộ, các đồng đội và người thầy trong cuộc đời mình, Paolo viết một bức tâm thư rất dài trên Instagram:
“Đây là ngày mà mọi cầu thủ không bao giờ muốn đến. Lần này, đến lượt tôi. Hôm nay, tôi nói lời tạm biệt người hâm mộ, những người luôn chào đón tôi một cách tuyệt vời trong 4 năm qua. Đây cũng là lời tạm biệt dành cho tất cả các CLB mà tôi từng gắn bó trong vai trò cầu thủ và những người hâm mộ đã ở bên tôi trong 19 năm của sự nghiệp.
Tôi không bao giờ bỏ cuộc khi mọi chuyện không đi đúng hướng. Tôi cũng không phấn khích khi nhận được những điều tuyệt vời nhất. Điều này có được bởi vì tôi luôn là chính mình kể từ ngày đầu tiên mẹ tôi dắt tay tôi đến trường bóng đá. Vâng, tôi luôn là tôi.
Chiến thắng quan trọng nhất của tôi? Đó chính là được đi trên hành trình rất dài này và nhận được tình cảm của người hâm mộ.
Lời cảm ơn lớn nhất, tôi xin dành cho gia đình, những người luôn sát cánh bên tôi và không bao giờ tạo cho tôi áp lực hay sự lo lắng, giúp tôi thực hiện công việc của mình một cách tốt nhất có thể.
Những nhà vô địch luôn muốn đặt chuyên môn thể thao của mình trong điều kiện tốt hơn thời điểm họ bắt đầu sự nghiệp. Vậy nên, tôi nói lời giã từ với niềm vui còn lớn hơn khi tôi mới chơi bóng. Tôi sẵn sàng cho cuộc phiêu lưu mới, với hy vọng mang đến sự hài lòng lớn hơn những gì tôi từng có với tư cách cầu thủ bóng đá cho đến bây giờ.
Cuối cùng, cảm ơn các bạn rất nhiều!”
Sau khi treo giày, Paolo ngay lập tức tham gia khóa học trở thành HLV. Anh bay sang Trung Quốc, gia nhập đội ngũ trợ lý của anh trai Fabio tại Guangzhou Evergrande. Ba năm làm trợ lý HLV và trực tiếp dẫn dắt đội dự bị là đủ để anh rèn cả chuyên môn lẫn tâm lý, sẵn sàng dẫn dắt một đội bóng. Đáng tiếc, đại dịch Covid-19 bùng phát khiến Paolo chưa có được bất kỳ thành tựu nào để làm đẹp hồ sơ của mình.
Trong khi chờ đợi một cuộc gọi, Paolo tiếp tục tận hưởng ánh nắng và biển xanh ở Napoli, thành phố giúp anh nuôi dưỡng ước mơ cùng trái bóng tròn, đưa anh qua nhiều thăng trầm và những đêm dài mơ mộng. Dù đi bất cứ nơi đâu, anh vẫn muốn quay về thành phố miền nam Italia này. Bởi đơn giản, đó là nhà của anh.
(Lược dịch từ bài “Paolo Cannavaro, capitano del ‘nuovo’ Napoli dalla B alla Champions” trên tờ Goal).
