Luciano Re Cecconi là trụ cột của hàng tiền vệ Lazio, từng giúp đội bóng thủ đô giành Scudetto đầu tiên trong lịch sử ở mùa giải 1973/74. Nhưng đến năm 1977, anh mất mạng một cách thảm thương.
Luciano Re Cecconi sinh ra ở Nerviano vào ngày 1/12/1948, trong gia đình có bố làm thợ nề. Khi còn trẻ, bóng đá đối với Re Cecconi chỉ là sở thích cá nhân, còn nghề nghiệp chính của anh là HLV thể hình. Suốt thời gian dài, nhiều người cảm thấy lạ lẫm với họ tên của anh. Trong tiếng Italia, từ “Re” có nghĩa là “vị vua” và rất hiếm gặp trong tên của ai đó. Tiền vệ của Lazio từng lý giải khi trò chuyện cùng nhà báo Franco Melli:
“Chữ ‘Re’ đứng trước họ của tôi là món quà từ vua Vittorio Emanuele II. Bệ hạ từng đi qua Busto Arsizio, Nerviano và bị ấn tượng bởi những món ăn ngon cũng như sự chào đón của thần dân. Vì vậy, ông muốn giúp người dân vùng nông thôn Lombardia chúng tôi bằng cách tặng một món quà sao cho không bị thời gian làm phai mờ. Do đó, chữ ‘Re’ được thêm vào tên của mỗi người. Dòng họ Cecconi sẽ đổi thành Re Cecconi, dòng họ Davide sẽ đổi thành Re Davide, truyền từ đời này sang đời khác. Tôi đón nhận điều này với tất cả niềm tự hào. Đây là món quà mà thế giới không bao giờ lấy đi của tôi”.
Từ Foggia đến Lazio
Thời niên thiếu, Re Cecconi tập luyện ở lò đào tạo trẻ Aurora Cantalupo. Vài năm sau, anh chuyển sang Pro Patria. Tại đây, anh có trận đấu chuyên nghiệp đầu tiên vào ngày 14/4/1968, tại Serie C. Re Cecconi biết cách đặt mình vào mọi vị trí ở hàng tiền vệ. Quá ấn tượng, người hâm mộ liền đặt cho anh biệt danh trìu mến “CeccoNetzer” theo tên của ngôi sao Gunter Netzer, cầu thủ khi ấy đang khoác áo tuyển Đức và CLB Borussia Monchengladbach.
Sau 2 mùa giải tỏa sáng rực rỡ ở Pro Patria, anh chuyển sang khoác áo Foggia, chơi bóng ở Serie B. Đến vòng đấu thứ 11 của mùa giải 1969/70, anh được HLV Tommaso Maestrelli trao cơ hội ra mắt đội bóng mới. Tài năng của Re Cecconi góp phần giúp đội bóng vùng Apulia thăng hạng Serie A. Trong trận đầu tiên được hít thở bầu không khí của giải đấu hấp dẫn nhất Italia trên sân nhà, anh cùng các đồng đội phải chạm trán AC Milan. Trước đối thủ được đánh giá cao hơn, Foggia vẫn xuất sắc cầm hòa 1-1.
Suốt mùa giải ấy, chàng trai người Nerviano có nhiều màn trình diễn ấn tượng. HLV Maestrelli giúp anh tập kiên nhẫn để trưởng thành, ham học hỏi để ngày càng tiến bộ, thể hiện bản thân trong sự khiêm tốn, bình tĩnh và sẵn sàng hy sinh vì tập thể. Đáng tiếc, Re Cecconi không thể giúp Foggia trụ hạng thành công. Họ phải xuống hạng chỉ vì thua kém đối thủ cạnh tranh trực tiếp là Fiorentina và Sampdoria về hiệu số bàn thắng bại. Re Cecconi không thể nuốt trôi thất bại này. Anh trả lời trước truyền thông: “Chúng tôi sẽ bù đắp cho những nỗi đau. Mọi chuyện không thể kết thúc ở đây”.
Trở lại Serie B, Re Cecconi được tân HLV Hector Puricelli của Foggia sử dụng ở vị trí tiền vệ trung tâm. Trong khi đó, Maestrelli chuyển đến Lazio, ngay lập tức đưa đội bóng thủ đô lên chơi ở Serie A. Mùa hè năm 1972, nhà cầm quân người Pisa yêu cầu ban lãnh đạo chiêu mộ cậu học trò cũ từ Foggia.
Tại sân Olimpico, Re Cecconi nhanh chóng chiếm tình cảm của các laziali. Ở mùa giải 1973/74, anh trở thành một trong những trụ cột giúp Lazio vượt qua Juventus đầy kịch tính để giành Scudetto đầu tiên trong lịch sử CLB. Đáng chú ý, trận đấu quyết định ngôi vương của Lazio đến vào ngày 12/5/1974, trước đối thủ chính là đội bóng cũ của Re Cecconi: Foggia. Trong cả mùa giải, anh có 23 lần ra sân, ghi được 2 bàn thắng. Một bàn ở trận đấu khai màn với Vicenza và bàn còn lại đến trong cuộc chạm trán với AC Milan ở vòng đấu thứ 11, trực tiếp mang về 2 điểm quý giá.
Đặt mua áo đấu của Lazio tại đây
Bên ngoài sân cỏ, nhiều cầu thủ Lazio nổi tiếng với việc sử dụng súng và nghiên cứu vũ khí. Nhưng Re Cecconi không có sở thích ấy. Anh được mệnh danh là “người khôn ngoan” vì chọn cách đứng ngoài cuộc tranh luận giữa các đồng đội. Niềm vui của Re Cecconi nằm ở những câu chuyện cười. Một số giai thoại của “Cecco” vẫn được các đồng đội nhớ đến tận bây giờ. Trong một lần, anh cùng Luigi Martini tham gia nhảy dù ở độ cao 600m. Khi chuẩn bị bung dù, anh vui vẻ nói với người bạn của mình: “Nếu chiếc dù này không bung ra thì sao?”. Hậu vệ của Lazio ngay lập tức tái mặt và trả lời: “Cecco, giờ mà anh còn nghĩ như vậy à?”.
Trong thời gian này, Re Cecconi từng được HLV Ferruccio Valcareggi triệu tập lên tuyển Italia. Tuy nhiên, anh không có nhiều cơ hội để thể hiện dù từng được tham dự World Cup 1974. Ở mùa giải tiếp theo cùng Lazio, Re Cecconi trở thành tiền vệ ở đẳng cấp tuyệt đối. Đáng tiếc là đội bóng của anh không thể bảo vệ thành công danh hiệu Scudetto.
Bi kịch của Re Cecconi
Cuối mùa đông năm 1976, chàng trai người Nerviano bị đau ở đầu gối trong trận đấu với Bologna và phải nằm viện vài tháng. Ngày 2/12/1976, HLV Maestrelli, người được Re Cecconi xem như cha của mình, qua đời vì bệnh ung thư. Sự ra đi của nhà cầm quân đáng kính chỉ là sự khởi đầu cho khoảng thời gian u ám bao trùm Lazio.
Đến ngày 18/1/1977, “Cecco” nuốt trọn giáo án trong buổi tập cùng với các đồng đội. Anh hào hứng chạy về phía bác sĩ Ziaco và thông báo: “Tôi cảm thấy mình đã sẵn sàng. Vào chủ nhật này, ở Cesena, tôi sẽ ra sân thi đấu và khiến mọi người không thể nói nên lời”.
Re Cecconi rất hào hứng. Nhưng 19h30 tối hôm ấy, chuyện tồi tệ đã xảy ra với anh. “Thiên thần tóc vàng” và đồng đội Pietro Ghedin cùng một người bạn là nhà pha chế nước hoa Giorgio Fraticcioli bước vào cửa hàng bán đồ trang sức của thợ kim hoàn Bruno Tabocchini ở đường Via Nitti, thuộc quận Flaminio ở thủ đô Roma. Trong lúc Fraticcioli xem những món đồ đắt giá, Re Cecconi dựng cổ áo khoác của mình lên, đút tay vào túi rồi hét lớn với người thợ kim hoàn: “Tất cả đứng yên, đây là một vụ cướp!”.
Re Cecconi luôn thích những trò đùa và anh tin rằng mình sắp mang đến tiếng cười vui vẻ trong cửa hàng. Nhưng một điều không ai ngờ: sau câu nói ấy, anh phải trả giá bằng mạng sống. Trước đó, vào ngày 8/2/1976, cửa hàng của Tabocchini từng xảy ra vụ cướp, khiến ông bị thương. Vì vậy, khi cảm thấy nguy hiểm đang rình rập, người thợ kim hoàn không cần suy nghĩ, liền rút khẩu súng lục cỡ nòng 7,65 và chĩa vào Ghedin. Theo bản năng, hậu vệ của Lazio rút hai tay ra khỏi túi áo, như muốn khẳng định mình không mang theo súng. Nhưng Re Cecconi thì không nhanh như vậy.
Một phát súng nổ, và Re Cecconi bị đạn bay trúng ngực. “Thiên thần tóc vàng” rên rỉ rồi gục xuống đất. “Đó là một trò đùa, chỉ là một trò đùa”, anh lẩm bẩm trước khi lịm đi. Ghedin nghĩ Re Cecconi vẫn đang trêu chọc những người trong cửa hàng, bảo đồng đội của mình đứng dậy và nên kết thúc trò đùa. Nhưng anh nhanh chóng thấy máu chảy từ ngực của Re Cecconi. Một thảm kịch! Cảnh sát tuần tra ngay lập tức xuất hiện. Tiếng còi hú xe cứu thương cũng vang lên, đưa Re Cecconi đến bệnh viện San Giacomo và vào phòng phẫu thuật. Mọi nỗ lực cứu sống tiền vệ người Nerviano đều bất thành, anh qua đời vào lúc 20h04.
Chỉ trong vài phút, thông tin về cái chết của anh lan truyền khắp thành Roma. Chủ tịch Umberto Lenzini lặng người, như muốn hóa đá vì quá đau đớn. Thủ môn Felice Pulici là người duy nhất được nhìn Re Cecconi trong nhà xác của bệnh viện. Ghedin chứng kiến toàn bộ sự việc, quá sốc và lên cơn co giật. Phải mất vài giờ, anh mới đủ bình tĩnh để kể lại mọi chuyện với cơ quan tư pháp. Thợ kim hoàn Tabocchini bị bắt với cáo buộc “tự vệ quá mức”. 18 ngày sau, vụ án này được đưa ra xét xử. Cuối cùng, Tabocchini được tuyên trắng án vì “chỉ muốn bảo vệ bản thân”.
Tang lễ của Re Cecconi diễn ra ở nhà thờ San Pietro e Paolo. Rất đông người đến chào tạm biệt cầu thủ 28 tuổi. Sau đó, anh được an táng tại nghĩa trang Nerviano, thành phố Milano. Re Cecconi ra đi, để lại người vợ Cesarina và cậu con trai Stefano mới 2 tuổi. Vài tháng sau, cô con gái Francesca của anh mới cất tiếng khóc chào đời.
Đâu là sự thật?
Đến năm 2012, một sự thật khác được tiết lộ, trái ngược với những bằng chứng được dùng để biện hộ cho Tabocchini trong phiên tòa xét xử. Nhà báo Maurizio Martucci lật ngược quan điểm, nêu rõ trong cuốn sách “Không đùa đâu, Re Cecconi 1977 và một sự thật bị chà đạp”. Ông cố gắng chứng minh rằng cựu tiền vệ Lazio chỉ là nạn nhân và không bao giờ nói câu “Tất cả đứng yên, đây là một vụ cướp”, câu nói được cho là dẫn đến hành vi tự vệ của người thợ kim hoàn. Thay vào đó, Martucci cho rằng Tabocchini bị ám ảnh bởi vụ cướp trong quá khứ và quyết định nổ súng chỉ vì linh tính mách bảo.
Quan điểm này nhận được sự đồng tình của gia đình Re Cecconi. Stefano, con trai của chàng cầu thủ xấu số, trả lời phỏng vấn với tờ Il Giorno vào tháng 6/2017: “Chúng tôi không muốn áp đặt quan điểm của mình vào sự thật, mà chỉ là kể chi tiết những gì đã xảy ra với bố. Mọi người sẽ có những đánh giá của riêng họ. Hiểu được sự thật vào thời điểm xảy ra vụ án là rất khó, và tôi chỉ muốn tìm ra lời giải thích cho những câu hỏi đang xuất hiện trong đầu của mình”.
Không có phiên tòa nào diễn ra nhằm lật lại vụ án. Dù có nhiều giả thuyết được đưa ra, song những người trong cuộc không muốn nhắc lại. Theo thời gian, nỗi đau của họ đã nguôi ngoai. Quá trình điều tra đi vào ngõ cụt do Ghedin từ chối hợp tác, bảo lưu những gì mình từng khai với cảnh sát vào tháng 1/1976. Anh bị ám ảnh bởi thảm kịch và chỉ kể lại thêm một lần trong buổi trả lời phỏng vấn tờ L’Unità vào năm 1994: “Có rất nhiều bài viết, nhiều lời bàn tán và điều đó không hay chút nào. Nhiều người xuyên tạc tình tiết, kể những điều không có thật về Re Cecconi. Không ai muốn anh ấy ra đi như vậy. Đến khi qua đời, tôi vẫn không biết tại sao chuyện này lại xảy ra”.
45 năm sau, sự thật về cái chết vô nghĩa của Re Cecconi vẫn còn là bí ẩn. Song ký ức về “Thiên thần tóc vàng” của Lazio vẫn còn vẹn nguyên. Tiền vệ người Nerviano luôn tồn tại trong trái tim các laziali nói riêng, những người yêu mến bóng đá nói chung. Re Cecconi không bao giờ bị lãng quên. Chắc chắn là vậy.
(Lược dịch từ bài “Re Cecconi, ‘L’Angelo Biondo’ della Lazio: dallo Scudetto all’assurda morte” trên tờ Goal).
