Phần đông người hâm mộ bóng đá thế giới đều không biết Fabio Artico là ai. Còn với Alessandria, anh là một cầu thủ, một chính khách và một huyền thoại.
Cuộc đời của Fabio Artico được tạo nên nhờ những bàn thắng, những bước ngoặt và những mối quan hệ tình cảm. Chỉ cần chạm đúng mạch cảm xúc, chàng tiền đạo của Juventus một thời sẽ kể cho bạn rất nhiều câu chuyện thú vị về những gì mình đã trải qua. Anh kể lại bằng niềm đam mê và ánh mắt sáng rực, chứa đựng khát khao nồng cháy. Tất cả đều là sự thật, cho thấy Artico là một nhân vật không tầm thường, với sức ảnh hưởng vượt ra khỏi thế giới bóng đá dù tên tuổi của anh không được nhiều người biết đến.
Sau khi 15 năm gắn bó với sự nghiệp cầu thủ (chủ yếu ở những đội bóng hạng thấp), Artico hiện tại đang là Ủy viên hội đồng thành phố Alessandria. Đây cũng là bến đỗ cuối cùng của anh, nơi được anh xem là ngôi nhà thứ hai.

Năm tháng khó quên ở Juventus
Artico sinh ra tại Venaria Reale, khu đô thị thuộc vùng Piemonte và ở ngoại ô thành Turin. Từ thời thơ ấu, anh được sống trong tình cảm ấm áp, với rất nhiều niềm hạnh phúc. Sự nghiệp cầu thủ của Artico cũng bắt đầu từ rất sớm. Anh gây ấn tượng mạnh ở các giải đấu trẻ trong khu vực, khiến đội ngũ tuyển trạch viên của Juventus say mê. Không một chút đắn đo suy nghĩ, họ quyết định đưa cậu thiếu niên 16 tuổi này về vườn ươm bóng đá của mình.
Trong một cuộc trả lời phỏng vấn trên tờ Alessandrianews, Artico hồi tưởng: “Chỉ một năm sau khi gia nhập lò đào tạo trẻ Torino, tôi được đưa về Juventus và gắn bó với ‘Lão phu nhân’ trong 4 năm. Năm 17 tuổi, tôi thậm chí còn được ngồi dự bị ở đội một, tập luyện cùng Roberto Baggio, Stefano Tacconi và nhiều nhà vô địch khác. Sau đó, tôi bất ngờ dính chấn thương nặng và trải qua một năm đầy khó khăn. Cuối cùng, Juventus bán tôi cho Pro Vercelli. Đội ngũ tuyển trạch viên của đội bóng này đã tìm đến tôi, thuyết phục tôi bắt đầu sự nghiệp tại Serie D. Ở tuổi 20, đó là một cú sốc lớn đối với tôi. Tôi nhìn thấy tương lai của mình ở Serie A, và rồi một chấn thương khiến tôi trở thành cầu thủ nghiệp dư”.
Song đó không phải những ngày tháng vô nghĩa với Artico. Thay vì chìm nghỉm ở giải hạng thấp, chàng cầu thủ trẻ thi đấu đầy nỗ lực. Tên tuổi của anh được biết đến nhiều hơn khi ban huấn luyện quyết định đẩy anh từ hàng tiền vệ lên hàng tiền đạo. Nhờ những màn trình diễn ấn tượng, Artico góp công giúp Pro Vercelli vô địch Serie D.
Anh kể lại: “Tôi chơi bóng ở Pro Vercelli trong 4 mùa giải, với 1 mùa ở Serie D và 3 mùa ở Serie C2. HLV Codogno gây bất ngờ khi yêu cầu tôi chơi ở vị trí tiền đạo, dù tôi vốn là một tiền vệ. Tôi dứt điểm bằng chân tốt nhưng cũng chạy rất nhiều. Họ nói tôi giống Marco Tardelli chứ không phải Baggio. Dù không ít lần gặp khó khăn, tôi vẫn có quãng thời gian tuyệt vời ở Pro Vercelli. Tuy nhiên, tôi vẫn chưa hoàn toàn bình phục chấn thương. Vào mùa hè năm 1997, tôi đã nghĩ đến chuyện giải nghệ, nói đúng hơn là chuyển sang chơi ở sân bóng 5 người. Tôi nhận được lời đề nghị gia nhập đội bóng 5 người ở Turin và cũng tìm cho tôi một công việc phù hợp. Sau thời gian suy nghĩ, tôi tự nói với bản thân mình rằng: ‘Thôi nào Fabio, hãy gác lại âu lo và sống một cuộc đời bình thường’”.
Đặt mua giày Adidas chính hãng tại đây
Khi Artico suy nghĩ tích cực, cánh cửa tương lai rạng rỡ đã mở ra dành cho anh. Cựu học viên Juventus tiếp tục chia sẻ: “Empoli tìm đến tôi. Tôi có cơ hội thi đấu ở Serie A dù chỉ trong vài tháng. Ngày 14/9/1997, tôi có lần đầu tiên được hít thở bầu không khí của giải đấu này. HLV Luciano Spalletti khi ấy đang dẫn dắt Empoli và quyết định trao cơ hội cho tôi. Thế nhưng, khi chưa kịp để lại dấu ấn, tôi lại bị đẩy xuống Serie C1 và cập bến Giulianova theo dạng cho mượn. Đó là một mùa giải thành công đối với tôi. Sang mùa giải tiếp theo, tôi được gửi đến Reggina và chơi bóng ở Serie B. Trong vai trò trung phong, tôi ghi được rất nhiều bàn thắng, tạo nên bầu không khí cuồng nhiệt, góp phần giúp đội bóng thăng hạng Serie A”.
Artico đã có những ngày tháng tuyệt vời ở Reggina. Anh hòa nhập rất nhanh với xã hội và môi trường mới. Ở góc độ chuyên môn, anh sút tung lưới đối phương 15 lần, đưa người hâm mộ chìm trong cảm giác ngất ngây. Tiếc thay, câu chuyện tình yêu của Artico và Reggina phải kết thúc sau một mùa giải. Tất nhiên, mọi thứ diễn ra không theo ý muốn của anh.
“Số phận của tôi thuộc về Empoli, đội bóng đang có nhiều sự lựa chọn khác nhau. Cuối cùng, tôi phải đến Ternana, trước khi lần lượt gia nhập Pescara, Piacenza, SPAL, Messina. Tôi dành phần lớn thời gian để chơi bóng ở Serie B và thi thoảng phải xuống Serie C1”, Artico cho biết.

Duyên nợ Artico – Alessandria
Cứ như thế, Artico sống giữa lằn ranh xuống hạng, thăng hạng và trụ hạng. Năm 2007, sau thời gian lang bạt, anh đã tìm được bến đỗ bình yên: Alessandria. Anh gắn bó với đội bóng này trong 5 năm, ra sân 162 trận và ghi được 62 bàn thắng. Ở mùa giải 2008/09, anh trở thành đội trưởng, dẫn dắt các đồng đội thoát khỏi Serie D để tiến lên Serie C2, đồng thời trở thành cầu thủ ghi nhiều bàn thắng nhất kể từ khi CLB bước sang tuổi 100.
Artico kể lại trên tờ TuttoLegaPro.com vào năm 2012: “Cuối năm 2003, vì những vấn đề cá nhân, tôi đã hủy hợp đồng với SPAL. Tôi muốn được thi đấu ở gần nhà hơn. Nhưng sau đó, tôi không tìm thấy đội bóng nào gần hơn SPAL và phải chấp nhận giảm lương đáng kể để quay trở lại đội bóng này. Một năm sau, tôi gia nhập Ivrea, đội bóng đang chơi ở Serie C2. Tại đây, tôi phải trải qua tình cảnh trớ trêu. Tôi không thể ra đi, nhưng gần như nghĩ đến chuyện từ bỏ bóng đá. Tôi muốn thay đổi cuộc sống của mình và trở thành hướng dẫn viên leo núi. Tuy nhiên, đến năm 2005, tôi nhận được cuộc gọi từ một người bạn tên là Tramezzani. Anh ấy mời tôi đến Busto Arsizio để gia nhập Pro Patria. Tôi thi đấu cho đội bóng này trong 2 mùa giải. Vào năm thứ hai tại đây, tôi vướng phải một số chuyện không hay, liên quan đến vấn đề cá nhân. Khi mọi chuyện tưởng như bế tắc, tôi nhận được cuộc gọi từ Alessandria”.
Tại đội bóng vùng Piemonte, Artico được làm việc cùng Maurizio Sarri, người mà anh gọi là một trong những HLV giỏi nhất trong sự nghiệp của mình. Khi ấy, anh cảm thấy mình đã ở trong buổi hoàng hôn của đời cầu thủ và quyết định tìm kiếm thử thách ở lĩnh vực mới: chính trị. Anh tuyên bố trước truyền thông:
“Tôi thích đến các hiệu sách và đọc mỗi cuốn sách một ít. Những người yêu mến Alessandria đều biết điều đó. Chính trị là một trong những vấn đề khiến tôi phải quan tâm, bởi nó đóng vai trò không thể thiếu trong xã hội và ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của chúng ta. Thật sai lầm nếu bạn không quan tâm đến chính trị. Đã đến lúc bạn cần nghiên cứu nó kỹ hơn một chút và chúng ta có thể bàn luận suốt ngày về chủ đề này”.
Đến năm 2012, sau khi treo giày, Artico được bầu làm Ủy viên Hội đồng thành phố Alessandria, làm việc cho chính quyền do Thị trưởng Maria Rita Rossa đứng đầu. Anh từng kể lại trên tờ CalcioMercato: “Tôi đã ở đây được 5 năm và có mối quan hệ cực kỳ gắn kết với thành phố này. Tôi muốn có cơ hội tiếp tục làm thể thao, một trong những công cụ mà chính quyền mới nên sử dụng để đưa ra thông điệp của mình và có thể giúp mọi người sống tốt hơn. Tôi đến từ Turin, nơi chính trị luôn gắn liền với đời sống một cách sâu sắc. Điều đó khiến tôi bị mê hoặc và đó đúng là thế giới mà tôi luôn dành sự quan tâm đặc biệt. Tất nhiên, tôi cũng có thời gian cảm thấy thất vọng. Trong nhiều trường hợp, chính trị chỉ là công cụ làm giàu cho một số người chứ không phải để cải thiện cuộc sống”.
Artico tiếp tục chia sẻ trong một buổi trả lời phỏng vấn khác trên kênh Radio Gold: “Việc tuyên bố giã từ sự nghiệp cầu thủ không khiến tôi phải đắn đo suy nghĩ. Tôi đã kết thúc sự nghiệp của mình từ trước đó một năm vì quá mệt mỏi về mặt tinh thần. Đến bây giờ, tôi vẫn còn cảm giác khi bước vào trận đấu hay trong lúc tập luyện. Tôi không có lý do gì để che giấu điều đó. Bây giờ, tôi có thể dành nhiều thời gian hơn cho con cái, bạn gái và bạn bè của mình. Thỉnh thoảng, tôi trải qua chuỗi ngày bận rộn với những cuộc họp trong vai trò Ủy viên hội đồng thành phố. Tôi cứ làm việc, không có nhiều thời gian để suy nghĩ”.
Với đội Alessandria, Artico vẫn giữ mối quan hệ tốt đẹp. Vài tháng sau khi tuyên bố giải nghệ, anh được đội bóng vùng Piemonte mời vào vị trí tuyển trạch viên, trước khi giữ vị trí Giám đốc kỹ thuật. Kể từ đây, một chương mới đã đến với Artico. Mùa giải 2015/16, anh trở lại sân cỏ và khoác áo Ivrea, đội bóng chơi ở giải Terza Categoria (hạng 9 tại Italia). Tuy không gắn bó quá lâu, anh vẫn giúp đội bóng của mình giành vé thăng hạng và nâng cao chiếc cúp Coppa Piemonte. Sau đó, anh cất đôi giày của mình vào tủ và tiếp tục công việc trong văn phòng.
Vào một ngày đẹp trời, điều Artico không ngờ đã đến. Ban lãnh đạo Juventus chợt nhớ về chàng cầu thủ từng khoác áo đội trẻ của mình. Họ theo dõi Artico từ lâu, đánh giá cao tài năng và nhiều phẩm chất tốt đẹp trong con người của anh. Vì vậy, họ mời anh về đảm nhiệm vị trí tuyển trạch viên khu vực châu Âu.

Sau 2 năm phục vụ “Lão phu nhân”, Artico có thêm một lần quay trở về Alessandria, nhận lời làm Giám đốc thể thao của CLB. Trong buổi họp báo ra mắt đội bóng trên cương vị mới, anh chia sẻ đầy xúc động: “Ở đội bóng này, tôi cảm thấy như đang ở nhà của mình. Cảm xúc chính là động lực giúp tôi làm được nhiều việc ở đây hơn bất kỳ nơi nào khác. Tôi không cần phải nói cho bạn biết rằng đội bóng này quan trọng như thế nào đối với tôi. Tôi đã nói quá đủ rồi, không thể thêm được nữa”.
Trong thời gian làm Giám đốc thể thao tại Alessandria, Artico góp công đưa đội bóng của mình thăng hạng Serie B ở mùa giải 2020/21. Nhờ chiến tích ấy, cả thành phố có dịp sống trong bầu không khí lễ hội cuồng nhiệt. Tuy nhiên, do không có nhiều kinh nghiệm ở đấu trường cấp cao hơn, họ ngay lập tức phải quay trở lại Serie C chỉ sau 1 năm.
“Việc Alessandria xuống hạng là lỗi của toàn đội, không phải riêng bất kỳ cá nhân nào cả. Mỗi CLB đều có cấu trúc về kinh tế, tài chính và chuyên môn bóng đá. Về chuyên môn, trong một số trường hợp, sự tính toán mang đến sai số, màn trình diễn của các cầu thủ có thể không đáp ứng được sự kỳ vọng hoặc không đạt được yêu cầu đề ra. Tôi sẽ đánh giá lại tất cả”, Artico khẳng định.
Sau lời tuyên bố ấy, tình cảm của Artico và Alessandria dần rạn nứt. Đến tháng 9/2022, hai bên đạt được thỏa thuận thanh lý hợp đồng. Trang chủ của đội bóng vùng Piemonte ghi rõ: “Gửi Fabio, người có tầm ảnh hưởng và tạo nên những khoảnh khắc không thể xóa nhòa trong lịch sử CLB. Alessandria xin dành cho anh những lời cảm ơn chân thành và lời chúc tốt đẹp nhất. Hy vọng anh sẽ gặt hái thật nhiều thành công trên con đường sự nghiệp của mình”.
Sau khi chia tay Alessandria, Artico cũng không còn mặn mà với thế giới bóng đá. Giờ đây, anh đang sống cùng niềm đam mê khác: chinh phục những ngọn núi. Dòng mô tả trên Instagram của anh ghi rõ: “Xách ba lô đi du lịch, trở thành hướng dẫn viên theo chủ nghĩa tự do”.
Có lẽ, đó cũng chính là lời mô tả chính xác dành cho Artico, người khát khao chinh phục những cột mốc mới, dấn thân vào những lĩnh vực hoàn toàn xa lạ và không muốn bị ràng buộc về bất kỳ điều gì. Trên thực tế, anh chưa bao giờ có được cuộc sống như vậy, bởi luôn bị trói chặt bằng sợi dây tình cảm, từ Juventus đến Alessandria và cả bóng đá.
(Lược dịch từ bài “Tra calcio e politica: Fabio Artico, il talento della Juve diventato bomber in provincia” trên tờ Goal).
Bài viết này làm bạn cảm thấy thú vị? Nếu có, hãy mời mình một ly cà phê nhé.
Ghé thăm góc review của “Khoảnh khắc Serie A” tại đây