Thủ môn Cristiano Lupatelli nhất quyết đòi mặc áo số 10. Được tham dự Champions League nhờ thảm họa Calciopoli. Sa sút thảm hại, xuống hạng vào mùa xuân năm 2019 và không thể trở lại. Chievo Verona, đội bóng từng thuộc quyền sở hữu của nhà Campedelli, tạo nên những câu chuyện không ngờ, đầy mơ mộng, trở thành một hiện tượng của truyền thông và cuối cùng rơi vào tấn bi kịch như thế.
“Khi những chú lừa biết bay, chúng ta sẽ có trận derby ở Serie A”, người hâm mộ Hellas Verona thường xuyên lặp đi lặp lại cụm từ đó để chế giễu Chievo Verona, đội bóng nằm ở ngoại ô thành phố. Tuy nhiên, những lời chế giễu ấy vô tình tiếp thêm động lực cho Chievo, để họ cố gắng nhiều hơn, tạo ra đôi cánh trên lưng những con lừa. Và rồi một ngày, họ trở thành tâm điểm của sự chú ý, còn những gã nhà giàu ở trung tâm thành Verona lại rơi xuống vực thẳm.
Mùa hè năm 2001, mọi trật tự tại thành Verona như bị đảo lộn. Hellas rơi vào cuộc chiến trụ hạng với Reggina. Kết thúc mùa giải 2000-2001, Hellas đứng ở vị trí thứ 14, chỉ xếp trên Reggina nhờ thành tích đối đầu trực tiếp và tránh khỏi lưỡi hái tử thần (Serie A ngày ấy có 18 đội và 4 suất xuống hạng). Trước đó 3 tuần, vùng ngoại ô thành Verona bắt đầu mở hội. Chievo đánh bại Salernitana với tỷ số 2-0 và có lần đầu tiên trong lịch sử được hít thở bầu không khí ở Serie A. Thế giới bóng đá tại Verona xoay chuyển hoàn toàn, giới quý tộc cúi đầu nhìn nông dân ăn mừng, vùng ngoại ô nhận được sự chú ý nhiều hơn cả trung tâm thành phố.
Du khách từ Nhật Bản, Anh, Mỹ và khắp mọi nơi trên thế giới hướng về Chievo, nơi chỉ có khoảng 1.500 người sinh sống. Các phóng viên dừng chân tại đây trong vài ngày, nghỉ ngơi, suy ngẫm, viết bài rồi gửi về tòa soạn. Quán bar La Pantalona là điểm hẹn quen thuộc của người dân Chievo. Giờ đây, họ có thêm một điểm hẹn nữa, đó là sân vận động Marc’Antonio Bentegodi. Ngày 9/9/2001, đội quân của HLV Luigi Delneri đánh bại Bologna 2-0 trên sân nhà. Không ai có thể ước lượng số người đến theo dõi trận đấu của “những chú lừa bay”. Nhiều người dự đoán có khoảng 4.500 người có mặt tại Marc’Antonio Bentegodi, gấp 3 lần dân số của vùng!
Bầu không khí lễ hội tuy đơn giản, không hoành tráng nhưng kéo dài từ ngày này qua ngày khác. Các ban nhạc biểu diễn ở quảng trường xung quanh nhà thờ lớn ở Chievo, bên cạnh tấm bảng bày tỏ lòng kính trọng với những người đã ngã xuống. Một số chiếc xe sơn màu vàng và xanh đi dọc theo quảng trường trung tâm, chở các tifosi ăn mừng chiến thắng. Tất cả cùng nhau kể về tình yêu của mình dành cho đội bóng. Nhiều người trong số họ còn rất trẻ, chưa từng chứng kiến những buổi ăn mừng cuồng nhiệt như vậy trong cuộc đời.
Kỷ nguyên của Luca Campedelli
Trong những ngày tháng tươi đẹp ấy, có một chiếc điện thoại không ngừng đổ chuông. Đó là của Luca Campedelli, Chủ tịch của Chievo, người mới 32 tuổi, yêu thích những cuốn sách của Nick Hornby và có nét mặt khá giống với Harry Potter. Luca Campedelli còn nắm vị trí Chủ tịch của Paluani, công ty sản xuất bánh mì pandoro và là nhà tài trợ chính cho “những chú lừa bay”. Vị Chủ tịch trẻ tuổi này cũng chính là người thiết kế trang phục của Chievo trong nhiều năm.
Mọi chuyện bắt đầu từ năm 1992. Ở tuổi 23, Luca Campedelli thay thế cha của mình là Luigi trở thành người quyền lực nhất đội bóng. Một thời gian sau, ông đưa ra lời thách thức với Garonzi, Chủ tịch Hellas Verona: “Những chú lừa bay sẽ chơi trận derby với Hellas tại Serie A”.
Kể từ thời điểm ấy, Chievo bước vào cuộc trường chinh vạn dặm. Họ bắt đầu từ Serie C1, leo lên Serie B và sau đó được hít thở bầu không khí ở Serie A. Luca Campedelli bắt đầu bước vào chuỗi ngày bận rộn. Khi ông tắt điện thoại di động của mình, đến lượt điện thoại bàn ở Paluani đổ chuông. Thư ký của Campedelli “con” nhận mệnh lệnh phải từ chối nhiều cuộc hẹn. Sau cuộc nói chuyện đầu tiên, vị Chủ tịch trẻ bước vào những cuộc nói chuyện tiếp theo với cùng một nội dung về Chievo. Tất cả diễn ra như một phép màu. Chievo nhận được những bản hợp đồng tài trợ có giá trị hàng tỷ euro.
Toàn bộ đội hình của Chievo có giá thấp hơn tiền lương của Alvaro Recoba, người đang khoác áo Inter Milan vào thời điểm ấy. Do đó, cuộc hành trình của Luca Campedelli và Chievo ở Serie A giống như câu chuyện cổ tích. Câu chuyện ấy mở đầu bằng câu nói được ông Luigi Campedelli căn dặn cậu con trai của mình: “Pandoro không ăn được bóng đá”. Cha của Luca Campedelli muốn nói rằng việc cân đối ngân sách cần được đặt lên hàng đầu, trở thành thước đo cho những giấc mơ lớn, thay vì chỉ biết vung tiền và hy vọng. Sự cẩn thận về mặt tài chính không biến Chievo thành “gã hà tiện”, mà ngược lại, sẽ trở thành chất dinh dưỡng giúp “những chú lừa bay” ngày càng vững vàng.
Thị trường chuyển nhượng có sự biến động lớn. Những cầu thủ trẻ được săn đón trong khi các lão tướng giàu kinh nghiệm không còn nhận được sự tin tưởng. Mỗi bản hợp đồng đều giống như một canh bạc. Luca Campedelli luôn bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với những người mang tư tưởng khác biệt. Ông yêu thích lối chơi tấn công do Alberto Malesani xây dựng. Sau thời gian làm việc ở đội trẻ và trợ lý HLV, Malesani được bổ nhiệm dẫn dắt Chievo vào năm 1993.
Chiến lược gia người Verona chia tay “những chú lừa bay” sau mùa giải 1996/97 và để lại một khoảng trống mênh mông. Trong 3 năm tiếp theo, Chievo được dẫn dắt bởi 6 HLV. Chuỗi ngày thay tướng như đánh bạc của Chievo chỉ kết thúc khi Luca Campedelli đặt niềm tin vào Luigi Delneri, người trước đó từng có 2 năm làm việc ở Ternana. Kể từ đây, thuật ngữ “phép màu Chievo” ra đời.
“Thầy phù thủy” Luigi Delneri xuất hiện ở Chievo
Mùa hè trong năm chuyển giao giữa hai thiên niên kỷ, Chievo gặp rất nhiều khó khăn. Nơi đóng quân của toàn đội không có phòng tập thể dục, các cầu thủ phải tự mang theo dụng cụ, thiết bị của mình. Những lão tướng dày dặn kinh nghiệm phải chia sẻ dụng cụ tập luyện cho các cầu thủ trẻ. Chievo khi ấy giống như một ẩn số chưa được khai phá. Nơi trung tâm thành phố, Hellas vẫn nhận được sự chú ý nhiều hơn cả.
“Khi chống lại chúng tôi, các đối thủ sẽ tung vào sân 1 hoặc 2 tiền đạo. Họ có nhiều cầu thủ số một, còn chúng tôi đều là những số không. Chúng tôi giành chiến thắng theo cách của những người đàn ông bình thường, đó là lý do tại sao mọi người luôn yêu mến chúng tôi”, Delneri chia sẻ. Ở Chievo, các buổi tập thường kết thúc trong tiếng thét mạnh mẽ của vị thuyền trưởng 50 tuổi.
Phải, Chievo dần trở thành đội bóng trong trái tim của người hâm mộ. Ngày 3/6/2001, “những chú lừa bay” viết nên trang sử mới. Hai bàn thắng của Ciro De Cesare và Lorenzo D’Anna giúp Chievo đánh bại Salernitana. Chievo kết thúc mùa giải ở vị trí thứ ba và sẽ có lần đầu tiên được hít thở bầu không khí ở Serie A. Hàng công của Chievo không mạnh bằng Venezia, Sampdoria, Ternana và cả đội bóng xếp ở vị trí thứ 10 là Ancona. Đúng như HLV Delneri nói, đội bóng ngoại ô thành Verona viết nên lịch sử nhờ hàng thủ chắc chắn và sự gắn kết của cả một tập thể. Sau nhiều năm chìm trong bóng tối, “gã tí hon” Chievo bước ra ánh sáng và sẽ còn vươn mình đầy mạnh mẽ.
Dần dần, từ cái tên nhận được sự quan tâm, yêu mến của người hâm mộ, Chievo bỗng biến thành đối thủ đáng gờm, khiến nhiều người ganh ghét. Trong mùa giải đầu tiên ở Serie A, “những chú lừa bay” tạo nên ký ức không thể quên. Ngày 26/8/2001, Chievo quật ngã Fiorentina 2-0 của Adriano, Enrico Chiesa, Nuno Gomes và vị tướng trẻ Roberto Mancini ngay tại thánh địa Artemio Franchi của đối thủ. Thắng lợi ấy như bẻ cong mọi quy luật logic, buộc cả Serie A phải bắt đầu nhìn Chievo bằng ánh mắt khác. Tiếp đà thăng hoa, trong 8 trận đấu tiếp theo, Chievo giành chiến thắng 5 trận, hòa 2 trận và chỉ phải nhận thất bại trước “Lão phu nhân” Juventus.
Hãy ủng hộ blog của mình bằng cách mua giày Adidas chính hãng tại đây nhé
“Khi những chú lừa biết bay, chúng ta sẽ có trận derby ở Serie A”. Cuối cùng, điều gì đến đã phải đến. Ngày 18/11/2001, trận Derby della Scala đầu tiên ở Serie A diễn ra. Đến phút 37, Eriberto và Eugenio Corini đưa Chievo vượt lên dẫn trước 2-0. Tuy nhiên, Chievo không bảo vệ được thành quả của mình, để đối thủ lội ngược dòng, giành chiến thắng với tỷ số 3-2. Hellas với những “ngôi sao số 1” nở nụ cười hả hê trước “tập thể toàn số 0” của HLV Delneri. Thế nhưng, những người ở trung tâm thành phố không thể ngờ rằng chuỗi ngày bi kịch chuẩn bị đến với họ.
Trong khi Hellas ngày càng tiến gần đến cánh cửa xuống hạng, “những chú lừa bay” vẫn không ngừng bay và bay cao hơn. Đội bóng vùng ngoại ô kết thúc mùa giải ở vị trí thứ 5, xếp trên cả cựu vương Lazio và chỉ thua kém “gã khổng lồ” AC Milan đúng một điểm. Thánh địa Marc’Antonio Bentegodi mở hội, nhưng lễ hội này dành cho Chievo. Ngay trong mùa giải đầu tiên chơi bóng ở Serie A, đội quân của HLV Delneri giành vé tham dự UEFA Cup.
Bước ra sân khấu quá lớn, Chievo nhanh chóng bị đóng băng. Họ để thua Red Star Belgrade ngay từ vòng sơ loại và chấp nhận dừng cuộc chơi. Điều này hoàn toàn dễ hiểu, nhưng Luigi Delneri không thể nuốt trôi. Ở mùa giải tiếp theo, “những chú lừa bay” tiếp tục là một tập thể khó lường. Đội hình của Chievo bao gồm thủ môn mang áo số 10 Cristiano Lupatelli; hậu vệ Fabio Moro, Maurizio D’Angelo, Lorenzo D’Anna, Salvatore Lanna; tiền vệ Eriberto, Eugenio Corini, Christian Manfredini, Simone Perrotta; tiền đạo Massimo Marazzina. Chàng trai trẻ Sergio Pelllissier dần bước ra ánh sáng.
Ở Chievo, mọi chuyện đều có thể xảy ra, như việc nhà vô địch EURO 1996 và á quân World Cup 2002 Oliver Bierhoff bất ngờ xuất hiện tại sân Marc’Antonio Bentegodi, khoác lên mình màu áo vàng – xanh lam. Cũng tại Chievo, rắc rối liên quan đến cái tên Eriberto bắt đầu. Mùa hè năm 2002, việc Eriberto sử dụng hộ chếu giả để nhập cảnh vào Italia bị phanh phui. Tên thật của Eriberto là Luciano, lớn hơn 3 tuổi so với những thông tin trong hộ chiếu. Hậu quả, tiền vệ người Brazil bị cấm thi đấu 6 tháng, nộp phạt 145.000 euro và bản hợp đồng chuyển đến Lazio bị hủy bỏ.
Chievo chưa thể trở thành nàng công chúa nhưng cũng không còn giống cô bé lọ lem trong truyện cổ tích. Họ đang dần tiến đến tầng lớp quý tộc. Năm 2006, Chievo nhận món quà bất ngờ, điều họ chưa từng nghĩ đến. Bóng ma dàn xếp tỷ số Calciopoli bao trùm cả đất nước Italia. Serie A kết thúc ở vòng 38 nhưng bảng xếp hạng được định đoạt bởi tòa án Công lý thể thao. Cuối cùng, Juventus bị giáng xuống Serie B, Chievo thay thế “Lão phu nhân” tham dự Champions League lần đầu tiên trong lịch sử.
Tuy nhiên, Champions League là thế giới hoàn toàn khác, không dành cho những tay mơ. Chievo phải dừng cuộc chơi sau thất bại trước Leski Sofia ở vòng sơ loại. Bước xuống đấu trường UEFA Cup, “những chú lừa bay” tiếp tục bị Braga đả bại. Cơn ác mộng cho Chievo chưa dừng lại. Sau thất bại trước Catania ở vòng 38, đội chủ sân Marc’Antonio Bentegodi kết thúc mùa giải ở vị trí thứ 18 và quay trở lại Serie B. HLV Giuseppe Pillon bị xem là tội đồ, nhưng ngay cả sự trở lại của “thầy phù thủy” Luigi Delneri cũng không thể giữ hơi thở Serie A ở lại với Chievo.
Đoạn kết buồn cho Chievo
Chievo trở lại Serie A chỉ sau một năm vắng bóng. Song, “những chú lừa bay” không còn mang vẻ mộng mơ, thu hút sự chú ý nhiều như trước. Quá khứ vàng son dưới thời Luigi Delneri dần bị lãng quên. Chievo vẫn có những tifosi trung thành nhưng ngày càng giảm và ít cuồng nhiệt hơn. Các nhà báo không thường xuyên xuất hiện ở La Pantalona nữa. Sân vận động Marc’Antonio Bentegodi không còn là điểm đến quen thuộc của các phóng viên mỗi khi Chievo thi đấu.
Thành tích của đội bóng ngày càng giảm, hiếm khi góp mặt ở nửa trên của bảng xếp hạng trong hơn một thập kỷ tiếp theo và phải làm quen với cuộc chiến giành giật sự sống ở Serie A. Luca Campedelli vẫn là Chủ tịch của Chievo nhưng ông đã quên lời dạy của người cha Luigi đáng kính năm nào. Mùa hè năm 2018, hành động làm giả báo cáo tài chính của Chievo bị phanh phui. Chievo bị trừ 3 điểm trên bảng xếp hạng Serie A và nộp phạt một khoản tiền trước khi mùa giải mới bắt đầu.
Rắc rối nơi thượng tầng đi kèm với sự sa sút về kết quả trên sân cỏ. Trong hai mùa giải liên tiếp, có đến 5 HLV làm việc ở Chievo. “Những chú lừa bay” ngày càng già đi, trở nên chậm chạp. Sergio Pellissier bước sang tuổi 42. Thủ môn Stefano Sorrentino cũng vậy. Bostjan Cesar chạm ngưỡng 39. Nicolas Frey, Luca Rosettini, Marco Andreolli, Nenad Tomovic, Emanuele Giaccherini, Perparim Hetemaj, Filip Dordevic, Riccardo Meggiorini đều hơn 33 tuổi. Với đội hình già nua và hết động lực, không khó hiểu khi Chievo kết thúc mùa giải 2018/19 ở đáy bảng xếp hạng. Song, khác với 12 năm trước, “những chú lừa bay” không thể quay trở lại Serie A nữa.
Đoạn kết buồn cho Chievo Verona. Ngày 16/7, thông tin Chievo không được góp mặt ở Serie B 2021/22 vì vấn đề tài chính bắt đầu xuất hiện trên mặt báo. Hơn 2 tuần sau, Tòa án hành chính khu vực Lazio (TAR) tuyên bố giáng Chievo xuống chơi ở Serie D. Ban lãnh đạo đội bóng dần rút lui. Những người đại diện cho CLB cố gắng níu kéo hy vọng mong manh bằng cách theo đuổi những vụ kiện. Thế nhưng, tất cả đều bất thành. Tệ hại hơn, sân chơi nghiệp dư Serie D cũng không còn dành cho “những chú lừa bay”.
Ngày 24/8 là thời hạn cuối cùng để Chievo đăng ký tham dự Serie D. Mặc dù vậy, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, không doanh nghiệp nào muốn bỏ ra một khoản tiền để mua lại đội bóng. Người hâm mộ từng hy vọng một tập đoàn do Sergio Pellissier làm người đại diện sẽ giang tay giải cứu Chievo. Song, điều đó không xảy ra. Ngày 21/8, Pellissier cay đắng thừa nhận trên Instagram:
“Thật không may, câu chuyện về đội bóng thân yêu từng đem đến cho tôi rất nhiều điều ngọt ngào đã kết thúc. Hôm nay là một trong những ngày buồn nhất của cuộc đời tôi. Tôi từng nghĩ sẽ có người sẵn sàng làm tất cả để bảo vệ một di sản của thành phố Verona nhưng sự thật không phải như vậy. Chúng tôi có quá ít thời gian và đang ở trong một giai đoạn khó khăn để tìm nhà tài trợ. Tạm biệt Chievo, đội bóng vĩ đại nhất trong cuộc đời tôi”.
Lời chia sẻ của Pellissier giống như hành động rút ống thở với Chievo, một cơ thể không còn hy vọng sống. Ít ngày sau, cái tên Chievo Verona không còn tồn tại trên bản đồ bóng đá Italia. Đội bóng phá sản, công tác truyền thông không còn hoạt động từ ngày 5/7 và “những chú lừa bay” không thể gửi lời chào đến người hâm mộ.
“Người giữ lửa” Sergio Pellissier
Giữa bầu trời u tối, một tia hy vọng lóe lên. Trong buổi trả lời phỏng vấn gần nhất với L’Arena, Sergio Pellissier khẳng định sẽ cố gắng hồi sinh đội bóng với cái tên mới là FC Chievo 1929. Đội bóng đang lên kế hoạch để bắt đầu thi đấu ở Serie D hoặc Serie C trong mùa giải 2022/23.
“Bây giờ, Chievo đang đứng trên đôi chân của mình. Tôi không bỏ cuộc. Đối với Chievo, tôi không thể rời đi khi đội bóng đối mặt với khó khăn. Tôi không thể mang đến thành công cho Chievo trong ngày hôm nay, nhưng ngày mai sẽ là một ngày khác. Tôi làm việc này vì tình yêu dành cho Chievo. Tôi có thể nói ra điều đó mà không cần suy nghĩ. Tôi không muốn tạo nên sự ảo tưởng cho mọi người và cho chính mình. Tôi sẽ cùng đội bóng xây dựng lại từ đầu và các bạn cũng có thể làm như vậy”, Pellissier tuyên bố đầy mạnh mẽ.
Parma từng rơi vào hoàn cảnh như Chievo và chỉ cần 3 mùa giải để quay trở lại Serie A từ Serie D. Tuy nhiên, Palermo và Catania, hai đại diện của đảo Sicilia lại đang ngụp lặn ở Serie C, chưa hẹn ngày trở lại. Siena đổi tên rất nhiều lần nhưng chưa thoát khỏi vũng bùn. Livorno, Carpi, Novara có thể cũng không còn tồn tại giữa đại dịch toàn cầu.
Chievo sẽ đi về đâu? Không ai biết. Song, khi linh hồn của “những chú lừa bay” còn tồn tại, sự hồi sinh rồi sẽ đến. Hành trình của Sergio Pellissier và Chievo vẫn còn gian nan. Song, nhiều người tin rằng anh sẽ được nở nụ cười ngọt ngào sau ba năm nữa, giống như người đồng nghiệp Alessandro Lucarelli ở Parma một thời.
Lược dịch từ bài “Il Chievo Verona escluso dalla Serie B: gli asini non volano più. Storia della squadra venuta dal borgo che fu amata da tutti gli appassionati” trên trang Il Fatto Quotidiano.
Eribeto! mua hụt Eribeto năm ấy, Lazio quay lại và mua Manfredini
Tôi thì biết về SerieA từ năm 98 ngày đấy thiếu thốn hơn bây giờ nhưng rất nhiều cảm xúc, cám ơn đồng chí đã chia sẻ và có những bài phân tích hay như vậy! giữ mãi nhiệt huyết bạn nhé