Scudetto được quyết định bằng một trận play-off. Điều đó chỉ xảy ra một lần duy nhất trong lịch sử bóng đá Italia. Và trận play-off ấy đến vào mùa giải 1963/64, giữa Bologna và Inter Milan.
“Sân vận động Olimpico ở Roma trở thành nơi tổ chức sự kiện đặc biệt đối với Serie A. Chúng ta sắp được chứng kiến trận play-off để tranh Scudetto. Bologna và Inter Milan sẽ chạm trán với nhau”, Nicolo Carosio nói lời mở đầu buổi bình luận của mình vào ngày 7/6/1964.
Một ngày lịch sử của bóng đá Italia. Chủ nhật ấy là lần đầu tiên và duy nhất kể từ khi Serie A ra đời, Scudetto được trao sau một trận play-off. Bologna của Fulvio Bernardini và Inter Milan của Helenio Herrera có số điểm bằng nhau. Vậy nên họ buộc phải hành quân đến Olimpico để chạm trán trong trận chiến cuối cùng.
Trước đó, cả hai cùng AC Milan tạo nên cuộc đua tam mã đến ngôi vương. Nerazzurri được đánh giá cao hơn, bởi họ vừa đánh bại Real Madrid của Ferenc Puskas và Alfredo di Stefano để vô địch European Cup. Ngược lại, Bologna có sức mạnh tinh thần. Sau một mùa giải dính vào nghi án doping, họ muốn chứng minh rằng mình đủ khả năng vô địch và hoàn toàn trong sạch. Hơn nữa, họ quyết tâm mang danh hiệu Scudetto về làm quà cho Renato Dall’Ara, vị Chủ tịch vừa đột ngột qua đời chỉ 4 ngày trước khi toàn đội di chuyển đến thủ đô.
Trận play-off diễn ra trong bầu không khí căng thẳng. Khi tiếng còi mãn cuộc vang lên, đội bị đánh giá thấp hơn được nở nụ cười trọn vẹn. Bologna giành Scudetto thứ 7 trong lịch sử. Kể từ thời điểm ấy, họ vẫn chưa có thêm một lần đăng quang ở Serie A.
Sự quyết liệt từ khâu chuẩn bị
1963/64 là một trong những mùa giải khó lường nhất ở Serie A sau Chiến tranh thế giới thứ hai. Ban đầu, nhiều người dự đoán ngôi vương sẽ rơi vào tay của 3 “gã khổng lồ” quen thuộc: Inter Milan của Helenio Herrera, AC Milan của Giuseppe Viani và Juventus của Paulo Amaral.
Inter Milan giữ nguyên bộ khung ở mùa giải trước, chiêu mộ thêm thủ môn Giuliano Sarti và trung phong Aurelio Milani. Horst Szymaniak cũng chuyển đến San Siro từ Catania, trở thành ngoại binh thứ ba của Nerazzurri (sau Jair da Costa và Luis Suarez). AC Milan trả cho Botafogo 220 triệu lire để chiêu mộ Amarildo, người thay thế Pele tại World Cup 1962. Tiền đạo người Brazil được kỳ vọng sẽ kết hợp với Bruno Mora và Jose Altafini tạo thành “mũi đinh ba” đáng sợ. Trong khi đó, Juventus không mua sắm rầm rộ. Sức mạnh của “Lão phu nhân” tập trung vào bộ đôi tiền vệ Luis del Sol và Omar Sivori. Trên hàng công, cầu thủ chạy cánh Nene được người hâm mộ đặt trọn niềm tin. Tuy nhiên, bước sang năm 1964, anh bị đẩy sang Cagliari do mâu thuẫn với HLV Amaral.
Ngoài 3 “gã khổng lồ” trên, còn 2 cái tên khác cũng được đánh giá là ứng cử viên cho Scudetto. Đầu tiên là Bologna, đội bóng được dẫn dắt bởi Fulvio Bernardini, có 2 mùa giải liên tiếp cán đích ở vị trí thứ 4. Thứ hai là AS Roma, đội bóng do Chủ tịch Francesco Marini-Dettina xây dựng bằng cách mang về những viên gạch chất lượng. Angelo Benedicto Sormani, cái tên có sức hút lớn trên thị trường chuyển nhượng, cập bến Olimpico với giá tổng cộng 500 triệu lire. Karl Heinz Schnellinger được mượn từ Cologne với giá 80 triệu lire. Ngoài ra, trong đội hình của Giallorossi còn có cầu thủ dứt điểm tinh tế Antonio Angelillo và bộ đôi cầu thủ trẻ tài năng Giancarlo De Sisti – Saul Malatrasi.
Bologna cũng không chịu thua kém. Họ giữ chân thành công cầu thủ đẳng cấp người Đức Helmut Haller và trung phong người Đan Mạch Harald Nielsen. Bên cạnh đó, đội bóng vùng Emilia-Romagna còn sở hữu hàng loạt cầu thủ người Italia đang vào phom như tiền vệ đa năng Giacomo Bulgarelli, cầu thủ chạy cánh phải Marino Perani, chàng trai chạy cánh trái Ezio Pascutti. Hàng thủ của Bologna cũng đậm chất Italia. Paride Tumburus và Francesco Janich tạo thành bộ đôi tiền vệ trung tâm. Carlo Furlanis và Mirko Pavimento trấn giữ 2 cánh. Để hoàn thành bộ khung cho Bologna, HLV Fulvio Bernardini quyết tâm có được sự phục vụ của Willian Negri, một trong những thủ môn xuất sắc nhất đất nước ven bờ Địa Trung Hải.
Màn tăng tốc của Bologna
Mùa giải bắt đầu từ ngày 15/9/1963. Ngoại trừ Bologna, cả 4 đối thủ còn lại của họ đều giành chiến thắng trong loạt trận mở màn. Sang vòng 2, Rossoblu tiếp tục bị Torino cầm hòa. Song Juventus, Inter Milan lại phải đón nhận thất bại đầu tiên, chỉ có AC Milan và AS Roma có được trọn vẹn 2 điểm (thời điểm ấy, Serie A còn tính 2 điểm cho mỗi trận thắng).
Đến lúc này, HLV Fulvio Bernardini thực hiện sự thay đổi quan trọng. Romano Fogli trở thành máy quét nơi tuyến giữa. Thi đấu bên cạnh anh là “regista” Bulgarelli, người còn nhận được sự hỗ trợ của đôi cánh Perani – Pascutti. Tất cả ngay lập tức phát huy tác dụng. Bologna thắng 3 trận liên tiếp, chia sẻ ngôi đầu bảng cùng Inter Milan và AC Milan. Đến vòng 6, Bologna cầm hòa AC Milan 2-2, để cho Inter Milan vượt lên. Đội quân của Helenio Herrera giữ vững ngôi đầu bảng đến vòng 10, sau trận hòa 0-0 với Rossoblu tại San Siro.
Serie A tiếp tục mang đến vô vàn cảm xúc. Sau trận hòa Bologna, AC Milan đánh bại Catania, Modena, Atalanta, Sampdoria, Vicenza và cầm hòa Juventus để quay trở lại cuộc đua Scudetto. Đến vòng 14, “Lão phu nhân” vùi dập Inter Milan 4-1 để leo lên vị trí thứ hai. Cùng thời điểm ấy, nửa đỏ đen thành Milan có thêm chiến thắng trước AS Roma để bỏ xa nhóm bám đuổi.
Trong khi đó, AS Roma chìm trong khủng hoảng. Họ chỉ giành được 12 điểm sau 14 vòng đầu tiên. Ban lãnh đạo đội bóng thủ đô cũng nảy sinh mâu thuẫn do vấn đề tài chính. Bản báo cáo cuối năm cho biết ngân sách của AS Roma lỗ tới 400 triệu lire. Điều này khiến họ phải thắt chặt chi tiêu theo lệnh của Chủ tịch Marini-Dettina, bao gồm cả những khoản thưởng.
Về phần mình, Bologna âm thầm bám đuổi và vượt lên. Sau trận hòa Inter Milan, họ thắng 9 trận liên tiếp, quật ngã cả Juventus và chia sẻ ngôi đầu bảng với AC Milan cho đến khi kết thúc lượt đi. Sang vòng 20, Bologna bị Atalanta cầm hòa 1-1. Nhưng chừng đó là đủ để họ giữ ngôi đầu bảng, bởi AC Milan thất thủ trên sân của Lazio. Đến lúc này, Juventus và AS Roma bị tụt lại rất xa. Cuộc cạnh tranh Scudetto chỉ còn lại 3 ứng cử viên là Bologna và 2 đội bóng ở kinh đô thời trang.
Ngày 1/3/1964, AC Milan bước vào cuộc đối đầu trực tiếp với Bologna tại San Siro. Amarildo đưa đội chủ nhà vượt lên dẫn trước ngay phút thứ 6. Song Bologna xuất sắc lội ngược dòng nhờ 2 bàn thắng của Nielsen và Pascutti. Tỷ số ấy được giữ nguyên đến hết trận đấu. Đội bóng vùng Emilia-Romagna có 36 điểm, hơn Inter Milan 2 điểm và AC Milan 3 điểm. Rossoblu hoàn toàn có thể tiến xa và mạnh mẽ hơn trên đường đua. Nhưng đúng vào lúc này, cú sốc lớn xảy ra.
Bóng ma doping bao phủ Bologna
“Quả bom” phát nổ vào ngày 4/3/1964. Liên đoàn bóng đá Italia (FIGC) công bố kết quả buổi kiểm tra doping dành cho các cầu thủ Serie A trước đó một tháng. Trong một tuyên bố ngắn gọn, FIGC cho biết 5 cầu thủ Bologna có chất cấm amphetamine trong máu và họ đã chuyển toàn bộ hồ sơ đến Tòa án trọng tài thể thao Italia. Những cái tên nằm trong “danh sách đen” đều là trụ cột của Rossoblu: Pavinato, Tumburus, Fogli, Perani và Pascutti.
Một cuộc điều tra ngay lập tức được tiến hành. Bologna được cho là không trung thực và ngôi đầu bảng mà họ có được là nhờ những yếu tố tiêu cực. Chuỗi 9 trận thắng của họ bị lôi ra xét lại, bao gồm cả thắng lợi 4-1 trước Torino của Nereo Rocco. Serie A cũng chia làm 2 thái cực. AC Milan, Inter Milan chỉ trích Bologna thậm tệ, yêu cầu có biện pháp trừng phạt với HLV Bernardini và các cầu thủ dương tính với doping. AS Roma bảo vệ Rossoblu, bởi họ vốn không ưa 2 đội bóng vùng Lombardia.
Dù mọi chuyện có ra sao, người lo lắng nhất vẫn là các tifosi của Bologna. Sự nỗ lực của họ suốt thời gian qua có thể tan thành mây khói. Ba ngày sau thông báo của FIGC, các luật sư vùng Emilia-Romagna gửi yêu cầu xem xét lại các kết quả kiểm tra. Một tín hiệu khả quan đến với Bologna. Mẫu nước tiểu của các cầu thủ Rossoblu được dùng để kiểm tra tại Trung tâm Y tế Cascine (ở Firenze) cho kết quả hoàn toàn khác với những gì được lưu trữ tại Trung tâm Kỹ thuật của FIGC (ở Coverciano). Đội ngũ luật sư của Bologna gồm Mario Cagli, Arrigo Gabellini và Alberto Magri ngay lập tức trình đơn khiếu nại lên Văn phòng Công tố viên. Họ đưa ra một giả thuyết rằng ai đó cố tình hại thầy trò ông Bernardini.
Bologna tìm cách “phản công”, nhưng rắc rối mới xuất hiện. Trước khi bước vào mùa giải, các CLB đồng ý ký “điều khoản trọng tài”. Cụ thể, khi có tranh cãi xảy ra, số phận của họ sẽ phụ thuộc vào quyết định từ cơ quan tư pháp thể thao. Ngày 8/3/1964, công tố viên phụ trách vấn đề của Bologna, Domenico Bonfiglio, ra lệnh thu giữ tất cả ống nghiệm liên quan đến kết quả kiểm tra doping của 5 cầu thủ bị tình nghi sử dụng chất cấm ở cả Firenze lẫn Coverciano. Một nhóm chuyên gia cấp cao thực hiện lại việc phân tích các chất có trong toàn bộ ống nghiệm. Kết quả, cả 5 cầu thủ đều được xác định có sử dụng amphetamine.
Hơn 24 giờ sau, đội ngũ luật sư biện hộ cho Bologna cũng đến Coverciano để tiến hành lấy mẫu phân tích. Song tất cả đã quá muộn. Hồ sơ được chuyển đến Tòa án Trọng tài thể thao Italia. Trận derby vùng Emilia-Romagna giữa Bologna và SPAL dự kiến tổ chức vào ngày 15/3/1964 nhưng bị hoãn để phục vụ công tác điều tra. Ngày 20/3/1964, bản án đầu tiên được đưa ra. Các cầu thủ Rossoblu bị kết luận cố tình dùng chất cấm để nâng cao hiệu suất giả tạo.
Kết luận này đi kèm với những án phạt. Bologna bị xử thua Torino 0-2, đồng nghĩa với việc họ mất đi 2 điểm. HLV Bernardini bị truất quyền chỉ đạo trong 18 tháng, đến ngày 21/9/1965 mới được làm nhiệm vụ trở lại. Bác sĩ Igino Poggiali của đội bóng vùng Emilia-Romagna bị cấm hoạt động thể thao vĩnh viễn. Bất ngờ nhất là việc 5 cầu thủ dương tính với doping được tuyên trắng án. Tờ Giustizia Sportiva bắt đầu bản tin của mình bằng dòng tiêu đề đầy mỉa mai: “Cầu thủ nghiện chất cấm, HLV và bác sĩ bị phạt dù không hề hay biết”.
Về phần ban tổ chức Serie A, họ càng thắt chặt việc kiểm tra doping sau những gì xảy ra với Bologna. Kể từ ngày 5/4/1964, ban tổ chức sẽ yêu cầu 5 cầu thủ bất kỳ của mỗi đội đến phòng xét nghiệm trong đường hầm sân vận động để cung cấp nước tiểu khi tiếng còi mãn cuộc ở các trận đấu vang lên.
Một đòn chí mạng vào tham vọng của Bologna. Tâm lý bất ổn khiến họ để thua đối thủ cạnh tranh trực tiếp Inter Milan 1-2 ngay tại sân Comunale. Các chuyên gia dự đoán Rossoblu sẽ trượt dài trên bảng xếp hạng. Song điều đó không xảy ra. Phán quyết của tòa án “giúp” họ vẫn có đủ lực lượng mạnh nhất để chinh chiến. Bologna bất bại, giành thêm 9 điểm trong 5 trận tiếp theo, cạnh tranh Scudetto sòng phẳng với 2 đại diện thành Milan.
Và rồi điều không ai ngờ đã đến. Cảnh sát Vittorio Carpinacci, người thực hiện việc thu giữ ống nghiệm ở Firenze, lên tiếng phàn nàn về điều kiện bảo quản. Đến ngày 4/5/1964, Tòa án Trọng tài thể thao Italia kết luận những ống nghiệm của Trung tâm Cascine không được bảo quản tốt từ khi bắt đầu được đưa đến đây, thực sự chứa chất pha tạp ở mức độ cao có thể làm sai lệch kết quả xét nghiệm. Trong khi đó, các ống nghiệm ở Coverciano vẫn được niêm phong và còn nguyên vẹn, lại không có chất cấm amphetamine.
Phiên tòa phúc thẩm được tổ chức nhằm xem xét đơn kháng cáo của Bologna về bản án đầu tiên. Đến ngày 16/5/1964, tin vui bay về Emilia-Romagna. Tòa phúc thẩm tuyên bố “thiếu bằng chứng liên quan đến việc các cầu thủ sử dụng chất cấm”. Bản án sơ thẩm bị hủy bỏ, Bologna hoàn toàn trong sạch, HLV Bernarini và bác sĩ Poggiali được tiếp tục công việc ngay lập tức. Trận thắng 4-1 của Rossoblu trước Torino được công nhận, 2 điểm quay trở lại với đội chủ sân Comunale.
Người Milan cho rằng họ bị đối xử bất công, trong khi người Bologna khẳng định có thuyết âm mưu chống lại họ. Để đáp trả những lời chỉ trích nhắm về phía mình trong gần 2 tháng qua, HLV Bernarini giành thêm 5 điểm trong 3 trận đấu còn lại. Inter Milan và Bologna chia sẻ ngôi đầu bảng khi có cùng 54 điểm. Theo quy định của giải đấu, Scudetto sẽ tìm ra chủ nhân bằng một trận play-off.
Nỗi đau mang tên Renato Dall’Ara
Ngày 27/5/1964, Inter Milan đánh bại Real Madrid với tỷ số 3-1 ở Vienna và vô địch cúp C1. Đội quân của HLV Herrera hoàn toàn thống trị thế trận. Cú đúp của Sandro Mazzola và 1 bàn thắng của Milani đưa Nerazzurri đến với bục vinh quang ở đấu trường châu Âu.
Sau thắng lợi trên đất Áo, Inter Milan tràn đầy tự tin bước vào trận play-off tranh Scudetto với Bologna. Bốn ngày trước trận đấu tại Olimpico, Chủ tịch Renato Dall’Ara và người đồng cấp Angelo Moratti của Inter Milan gặp nhau tại trụ sở Lega Calcio. Vào 17h30, họ thảo luận về các giải thưởng được trao sau trận đấu cùng Giorgio Perlasca, đại diện ban tổ chức Serie A. Chỉ sau tầm 10 phút, cuộc họp bất ngờ tạm dừng. Chủ tịch Dall’Ara bất ngờ lên cơn đau tim dữ dội và gục xuống. Moratti chạy đến, cố gắng giúp Dall’Ara tỉnh lại. Bác sĩ riêng Guglielmo Pinelli cũng chạy vào để sơ cứu. Song vị Chủ tịch đáng kính của Bologna đã qua đời ngay trong vòng tay của ngài Moratti.
Dall’Ara sinh ngày 10/10/1892 ở Reggio Emilia, nắm quyền điều hành Bologna trong 30 năm và giúp đội bóng của mình giành 6 Scudetto. Thật không may, ông không còn cơ hội chứng kiến Rossoblu giành Scudetto thứ 7. Bầu không khí tang thương bao trùm cả thủ phủ vùng Emilia-Romagna. Thầy trò Bernardini quyết tâm biến đau thương thành sức mạnh, đánh bại Inter Milan để làm quà cho vị Chủ tịch bạc mệnh.
Thời khắc vinh quang đã đến
17h00 ngày 7/6/1964, trận play-off bắt đầu. Các cầu thủ Bologna vẫn còn sốc vì sự ra đi của Chủ tịch Dall’Ara, nhưng thể lực của họ tốt hơn. Ngược lại, Mazzola và các đồng đội tỏ ra mệt mỏi sau khi trở về từ Vienna. Hai HLV cũng có tâm trạng trái ngược. Roma là quê hương của Bernardini và ông cảm thấy rất thoải mái. Ông cũng lên kế hoạch đưa các học trò sớm đến thủ đô để làm quen với thời tiết nóng ẩm. Trong khi đó, Herrera ở lại đại bản doanh Appiano Gentile, cố gắng tìm cách tái tạo năng lượng cho bản thân và các cầu thủ của mình.
Truyền thông Italia gọi cuộc chạm trán ở thủ đô là “trận play-off bạc tỷ”. Trên thực tế, có 40.000 người hâm mộ được phép đến Olimpico và mỗi người phải bỏ ra 25.000 lire để mua vé. Chỉ riêng hạng mục này đã giúp ban tổ chức thu về chẵn 1 tỷ lire. Mọi ngả đường đều dẫn về Roma. Chỉ riêng kênh truyền hình Rai là tỏ ra không mặn mà. Họ không tường thuật trực tiếp trận đấu tranh Scudetto trên sóng truyền hình. Vì vậy, những người không có vé vào sân buộc phải thưởng thức trận đấu thông qua chiếc radio, với giọng phát thanh không thể nhầm lẫn của Nicolo Carosio.
Pascutti vắng mặt do chấn thương, buộc Bernardini phải từ bỏ lối chơi quen thuộc. Hậu vệ dự bị Bruno Capra trấn giữ cánh trái, có nhiệm vụ kèm chặt Mario Corso và hạn chế sự xâm nhập của Giacinto Facchetti. Bên kia chiến tuyến, Herrera có trong tay mọi quân bài tốt nhất và không có lý do gì để phải thay đổi.
Trận đấu bắt đầu bằng một phút mặc niệm dành cho ngài Dall’Ara. Ngày chủ nhật nóng nực biến Olimpico thành chảo lửa thực sự. Tính chất quan trọng của trận đấu khiến hai bên chấp nhận chơi chậm, thi thoảng tấn công dồn dập. Kế hoạch của Bernardini phát huy tác dụng, khiến người đồng nghiệp bên phía Inter Milan bất ngờ. Corso và Facchetti không thể ghi bàn do bị Capra kèm chặt. Luis Suarez cũng bất lực vì bị Fogli kiểm soát tuyệt đối.
Đặt mua áo đấu mùa 2021/22 của Inter Milan tại đây
Hiệp một trôi qua với thế trận cân bằng. Hàng công của Inter Milan vô hại bất chấp khả năng rê dắt và chuyền bóng vượt trội của những nhà đương kim vô địch châu Âu. Ngược lại, Bologna tỏ ra nguy hiểm trong những tình huống phản công. Giacomo Bulgarelli liên tục cung cấp bóng cho Harald Nielsen và Helmut Haller dứt điểm về phía khung thành của Giuliano Sarti.
Sang hiệp hai, trận đấu trở nên hấp dẫn hơn. Facchetti bật cao, giơ chân trái tung cú sút từ cự ly 30m. Đó là cú sút thực sự đầu tiên của Inter Milan về phía khung thành. Song William Negri không gặp bất kỳ khó khăn nào để đẩy trái bóng đi hết đường biên ngang. Milani là người chơi nổi bật nhất trên hàng công của Nerazzurri, nhưng những tình huống xử lý cuối cùng của tiền đạo này lại thiếu chính xác. Ở cầu môn bên kia, Sarti cần đến phép màu để ngăn cản pha tấn công của Bologna ở phút 59. Sau đó, anh tiếp tục làm nản lòng Fogli và Nielsen.
Inter Milan sớm “buông súng” bằng tình huống đáng chú ý cuối cùng ở phút 62. Suarez nhận bóng từ Corso rồi chuyền cho Milani. Nhưng tiền đạo người Desio quá đơn độc, cố gắng dứt điểm trong vô vọng. Đội quân của Herrera không còn thể lực và dần biến thành “kẻ chịu trận”. Tận dụng cơ hội này, Bologna kiểm soát hoàn toàn khu vực giữa sân với bộ đôi Fogli và Bulgarelli.
Phút 72, các cầu thủ Bologna phàn nàn với trọng tài Concetto Lo Bello sau pha phạm lỗi trong vòng cấm không rõ ràng giữa Facchetti và Perani. Song ông vua áo đen người Sicilia khước từ một quả phạt đền cho Rossoblu. Trước sức ép từ đối phương, hàng thủ Inter Milan tỏ ra lúng túng. Điều gì phải đến cũng đã đến. Phút 75, Armando Picchi phạm lỗi với Haller trước khu vực 16m50 của Nerazzurri. Bologna được hưởng quả đá phạt trực tiếp. Bulgarelli đứng trước chấm đá phạt, chuyền cho Fogli. Tiền vệ người Pisa tung ra cú sút rất nhanh, bóng chạm vào người Facchetti và khiến thủ môn Sarti bất lực. 1-0 cho Bologna!
“Đá phạt 20m, Bulgarelli giao sứ mệnh cho Fogli và Facchetti làm mọi thứ tồi tệ hơn. Sarti đổ người nhưng quá muộn”, ký giả Gianni Brera tường thuật diễn biến trận đấu trên báo “Il Giorno” vào ngày hôm sau.
Inter Milan bị thương và bừng tỉnh. Song cuộc chiến với Real Madrid khiến thể lực của họ bị bào mòn và không còn khả năng phản kháng. Đến phút 83, đội quân của Herrera tiếp tục nhận trái đắng. Fogli chuyền bóng tuyệt vời cho Nielsen, đặt trung phong người Đan Mạch vào vị trí đối mặt với Sarti. Với cú sút bằng chân trái mạnh mẽ và chính xác, Nielsen ấn định tỷ số lên 2-0, đánh gục hoàn toàn sự quyết tâm của Inter Milan. Đó là bàn thắng thứ 21 của anh trong cả mùa giải.
Tiếng còi mãn cuộc của trọng tài Lo Bello vang lên. Từ Roma đến Bologna, những người yêu mến thầy trò ông Bernardini mở tiệc ăn mừng. Cơn khát Scudetto kéo dài 23 năm của họ đã chấm dứt sau một mùa giải có quá nhiều chuyện để kể. Tiền vệ Bulgarelli không thể che giấu niềm vui sướng tột cùng: “Một cảm xúc khó tả đến với tôi khi Lo Bello thổi còi kết thúc trận đấu. Chúng tôi là nhà vô địch Serie A, nhưng tôi không thể tin vào điều đó”.
Ngày hôm sau, trong mục đánh giá của mình, nhà báo Brera tặng điểm 9 cho Janich và Fogli. Ngược lại, những nhà vô địch châu Âu là Picchi, Jair và Mazzola phải nhận điểm 4. Điều đó không quan trọng. Những bữa tiệc tiếp tục kéo dài ở khắp thủ phủ vùng Emilia-Romagna trong suốt một tuần.
(Lược dịch từ bài “Bologna-Inter 1964: l’unica volta che lo Scudetto fu assegnato allo spareggio” trên tờ Goal).
