Sự nghiệp của Alberto Aquilani sẽ ra sao nếu “Hoàng tử nhỏ” không nói lời chia tay AS Roma để bắt đầu chuyến phiêu lưu mới trên đất Anh? Không ai biết. Nhưng kể từ ngày ấy, sân cỏ Serie A mất đi một người nghệ sĩ thực thụ.
Có những cầu thủ để lại dấu ấn không thể phai mờ trong lịch sử CLB mà họ cống hiến. Họ gia nhập lò đào tạo của CLB từ những ngày thơ ấu, trưởng thành, mang đến niềm hy vọng lớn lao rồi sau này trở thành biểu tượng cho cả thế hệ. Nếu một cầu thủ cống hiến trọn sự nghiệp cho đội bóng nơi mình sinh ra, người hâm mộ sẽ tôn thờ họ như một vị thần. Khi nói về câu chuyện này, chúng ta không thể không nghĩ đến AS Roma.
AS Roma là Francesco Totti, người gắn bó với màu áo Giallorossi trong 25 năm và được người hâm mộ đặt biệt danh thân thương là “Hoàng tử”. AS Roma là Daniele De Rossi, “người cận vệ già” song hành cùng “Hoàng tử” suốt thời gian dài ở thành phố vĩnh cửu. Xa xôi hơn, chúng ta có Giuseppe Giannini, người cống hiến cho đội bóng thủ đô Italia suốt 15 năm, với 9 năm được mang chiếc băng thủ quân trên tay và ra sân 437 trận đấu chính thức.
Sinh ra ở Roma và cống hiến cho AS Roma đến khi sức cùng lực kiệt. Đó là công thức chung để một cầu thủ đốn gục trái tim của các romanisti khó tính nhất. Nhưng để làm được điều ấy thật không dễ dàng. Có vô vàn trường hợp chỉ để lại sự tiếc nuối cho đến ngày họ ra đi. Alberto Aquilani là một trong số đó. Anh cất tiếng khóc chào đời ở thủ đô, được người hâm mộ gọi bằng danh xưng “Hoàng tử nhỏ” đầy trìu mến. Song những chấn thương và quyết định sai lầm đã ngăn cản anh gắn bó trọn đời với màu áo Giallorossi.
Màn ra mắt ngọt ngào
Hành trình cùng trái bóng tròn của Aquilani bắt đầu rất sớm, từ đội bóng thiếu niên ở Lupa. Những tuyển trạch viên tinh tường từ AS Roma ngay lập tức nhận ra tố chất đặc biệt ở chàng trai này và đưa anh về lò đào tạo của mình. Năm 15 tuổi, Aquilani thể hiện được rất nhiều điều trên sân tập. Đội ngũ HLV ở AS Roma cũng chuẩn bị sẵn một kế hoạch lâu dài, mài giũa “viên ngọc quý” trở thành một biểu tượng của thành phố.
Ở tuổi 18, Aquilani có màn ra mắt Serie A. Ngày 10/5/2003, AS Roma tiếp đón Torino tại Olimpico. Phút 90, HLV Fabio Capello quyết định rút Emerson ra nghỉ, trao cơ hội cho Aquilani. Dù trận đấu không còn nhiều thời gian, đó vẫn được xem là món quà tuyệt vời dành cho chàng cầu thủ trẻ. Không chỉ Capello, trọng tài chính Tiziano Pieri cũng muốn tặng quà cho Aquilani. Tiền vệ này kể lại trên tờ La Gazzetta dello Sport:
“Trận ra mắt Serie A của tôi, AS Roma gặp Torino. Chúng tôi đang dẫn trước 3-1 với cú đúp của Antonio Cassano và bàn thắng tuyệt vời của Daniele De Rossi, những người còn rất trẻ. Trước khi trận đấu kết thúc, HLV Capello nhìn vào mắt tôi và nói: ‘Thay đổi bản thân, tất cả phụ thuộc vào cậu’. Tôi không có thời gian để nghĩ về những cảm xúc mà tôi từng tưởng tượng khi còn nhỏ, bởi chỉ vài giây sau, tôi thấy mình thay thế Emerson và có lần đầu tiên bước lên thảm cỏ Olimpico. Tuy nhiên, trong 3 phút bù giờ, tôi không thể chạm chân vào quả bóng. Trọng tài Pieri tiến lại và nói: ‘Đừng lo lắng, nếu cậu không chạm bóng, tôi sẽ không thổi còi hết giờ’. Trận đấu kéo dài gần 1 phút rưỡi so với dự kiến. Cuối cùng, khi tôi chạm bóng lần đầu tiên tại Serie A, 3 hồi còi kết thúc trận đấu liền vang lên. Rất khó để quên một kỷ niệm đẹp như vậy. Vâng, tôi không thể quên ngày hôm ấy”.
Món khai vị trên bàn tiệc mang tên Aquilani được bày ra. Nhưng để thưởng thức những món ăn ngon hơn, các romanisti phải chờ đợi một thời gian nữa. Trong mùa giải tiếp theo, Aquilani được gửi đến Triestina theo dạng cho mượn. Anh có 41 lần ra sân ở Serie B trước khi quay trở về cống hiến cho AS Roma.
Khó khăn chờ đón Aquilani
Mùa giải 2004/05, băng ghế huấn luyện của của AS Roma có nhiều biến động sau khi chia tay Capello. Cesare Prandelli, Rudi Voller và Luigi Delneri đến rồi đi. Người cuối cùng ngồi vào “ghế nóng” tại sân Olimpico là huyền thoại Bruno Conti. Dù vị trí thuyền trưởng đầy bất ổn, sự nghiệp của Aquilani vẫn bình lặng. “Hoàng tử nhỏ” được thi đấu thường xuyên, với 41 trận tại Serie A, 5 trận tại Champions League và 4 trận ở Coppa Italia.
Sang mùa giải tiếp theo, một HLV mới xuất hiện, ảnh hưởng lớn đến tương lai của Aquilani: Luciano Spalletti. Nhà cầm quân người Certaldo không ngần ngại khẳng định chàng trai 21 tuổi sẽ trở thành nhân vật trung tâm trong kế hoạch của mình. Aquilani nhớ lại: “5 năm gắn bó với Spalletti là quãng thời gian quan trọng nhất trong sự nghiệp của tôi. Ông ấy dạy tôi rất nhiều điều. Chúng tôi giành chiến thắng bằng cách chơi thứ bóng đá tuyệt vời. Tôi nợ Spalletti rất nhiều vì sự trưởng thành của tôi với tư cách là một cầu thủ”.
Trong hệ thống của Spalletti, Aquilani tìm thấy vị trí hoàn hảo của mình, đó là sát cánh cùng De Rossi ở trung tâm hàng tiền vệ. Bước vào mùa giải 2006/07, “Hoàng tử nhỏ” trải qua giai đoạn nhiều thăng trầm, được đánh dấu bằng 3 cột mốc quan trọng. Ngày 11/11/2006, AS Roma hành quân đến sân San Siro để chạm trán AC Milan. Tám phút trước khi trận đấu kết thúc, tỷ số đang là 1-1. Aquilani thực hiện một pha rabona hoàn hảo, đưa bóng đến chân Amantino Mancini. Tiền vệ người Brazil băng xuống, tạt bóng vào trong để Totti lao lên đánh đầu tung lưới Dida, mang về chiến thắng 2-1 cho Giallorossi. Một bàn thắng tuyệt vời, trở thành biểu tượng về vẻ đẹp của lối chơi do HLV Spalletti xây dựng tại thủ đô Italia.
Đặt mua áo đấu mùa 1991/92 của AS Roma tại đây
Tuy nhiên, chỉ 2 tuần sau, tin dữ ập đến với AS Roma trên sân tập ở Trigoria. Aquilani va chạm mạnh với đồng đội Rodrigo Taddei trên sân tập và dính chấn thương đầu gối phải. Theo kết quả chẩn đoán, chàng trai với mái tóc dài lãng tử phải nghỉ thi đấu 3 tháng. Đến tháng 2/2007, Aquilani hoàn toàn bình phục và sẵn sàng trở lại sân cỏ. Mặc dù vậy, ngay trước thềm trận đấu với Lyon thuộc vòng 1/8 Champions League, anh gặp vấn đề về thể lực. Màn tái xuất của anh bị dời lại đến tận ngày 6/5/2007, khi AS Roma gặp Palermo tại xứ đảo Sicilia.
Cảm thấy Aquilani không còn gặp vấn đề gì, HLV Spalletti tiếp tục trao cơ hội cho cậu học trò cưng ở những trận đấu còn lại, đặc biệt là 2 trận chung kết Coppa Italia với Inter Milan. Dù không để lại nhiều ấn tượng, Aquilani vẫn có được danh hiệu đầu tiên trọng sự nghiệp. Kể từ thời điểm đó, Inter Milan thống trị đường đua Scudetto nhưng lại là nạn nhân của AS Roma ở các giải đấu cúp. Tháng 8/2007, Nerazzurri thất bại ở trận tranh Supercoppa Italiana. Đến tháng 5/2008, họ phải nhìn đội bóng thủ đô bước lên bục vinh quang ở Coppa Italia thêm một lần nữa.
Những gì diễn ra ở mùa giải 2007/08 gần giống như khoảng thời gian trước đó. Bên cạnh việc giành được những danh hiệu, Aquilani phải nghỉ thi đấu vì chấn thương suốt 2 tháng. Sang mùa giải 2008/09, chàng trai người thủ đô có sự khởi đầu ngọt ngào. Ngay trong trận khai màn Serie A với Napoli, anh trở thành tác giả của bàn thắng đầu tiên cho AS Roma.
Nhưng điều ấy không thể giúp Aquilani gặp nhiều may mắn trong giai đoạn tiếp theo. Trái lại, đó là một cơn ác mộng. Cuối tháng 10/2008, “Hoàng tử nhỏ” bị đau ở đùi, phải làm bạn với giường bệnh đến khi bước sang năm mới. Đến giữa tháng 2/2009, chấn thương đầu gối khiến anh phải nghỉ thi đấu gần như hết mùa giải. Aquilani chỉ xuất hiện trong 30 phút hiệp phụ ở trận lượt về vòng 1/8 Champions League với Arsenal, nhưng không đóng góp được nhiều. Anh không thể ngờ rằng đó là 30 phút cuối cùng của mình trong màu áo Giallorossi.
Chuyến phiêu lưu thất bại của Aquilani
Mùa hè năm 2009, một màn chia tay không bi lụy diễn ra ở AS Roma. Aquilani nói lời chào tạm biệt đội bóng thủ đô sau 5 mùa giải cống hiến. Từ sự tương đồng với Giannini, màn kết hợp ăn ý với De Rossi đến cú rabona góp phần mang về bàn thắng cho Totti,… tất cả chìm vào quá khứ. Con đường trở thành biểu tượng vĩnh cửu không còn thuộc về “Hoàng tử nhỏ”. Thay vào đó, chuyến phiêu lưu mới tại Premier League đang chờ đợi anh.
Liverpool của Rafael Benitez trả cho AS Roma 20 triệu euro để có được sự phục vụ của Aquilani. Tiền vệ 25 tuổi chưa bình phục chấn thương đầu gối, phải nghỉ thi đấu trong giai đoạn đầu mùa giải. Trận đấu ra mắt The Kop của anh đến vào tháng 10/2009, trong cuộc chạm trán với Arsenal tại League Cup. Mọi chuyện như một định mệnh. Arsenal là đội bóng cuối cùng mà Aquilani đối đầu khi còn khoác áo AS Roma, bây giờ tình cờ trở thành cầu nối để anh bắt đầu hành trình tại xứ sở sương mù.
Sang tháng 11/2009, Aquilani chơi trận đầu tiên tại Premier League, khi vào sân từ băng ghế dự bị trong trận hòa 2-2 của Liverpool trước Birmingham ở Anfield. Bóng đá Anh vốn xem trọng vấn đề thể lực, khiến người nghệ sĩ đến từ thủ đô Italia gặp nhiều khó khăn. Phải đến trận đấu với Wolverhampton vào ngày Boxing Day, anh mới có lần đầu tiên xuất hiện trong đội hình xuất phát.
Khi thời gian trôi dần đến cuối mùa giải, sự nghiệp của Aquilani tại Liverpool càng bấp bênh. Anh không thể thích nghi với lối chơi của HLV Benitez và không được lòng chiến lược gia người Tây Ban Nha. Liverpool kết thúc mùa giải ở vị trí thứ 7 trên bảng xếp hạng Premier League, lọt tốp 4 đội mạnh nhất Europa League. Bàn thắng của Aquilani trong trận bán kết lượt về với Atletico Madrid không đủ giúp The Kop có mặt ở chung kết. Đó cũng là dấu ấn cuối cùng của “Hoàng tử nhỏ” trên đất Anh. Chỉ sau một năm gắn bó với Liverpool, anh hiểu rằng đã đến lúc cần nói lời chia tay.
Aquilani trở về Italia, khoác áo Juventus theo dạng cho mượn vào mùa hè năm 2010. Tại Turin, “Lão phu nhân” đang có sự biến động lớn. Andrea Agnelli trở lại vị trí Chủ tịch đội bóng. Bộ ba Giuseppe Marotta, Fabio Paratici, Luigi Delneri từng tạo nên phép màu đưa Sampdoria đến vòng sơ loại Champions League cũng được mời về sân Delle Alpi. Chứng kiến sự đổi thay của Juventus, người hâm mộ kỳ vọng họ có thể giành Scudetto sau thời gian dài chìm trong u tối.
Aquilani ngay lập tức trở thành một trong những nhân tố cần thiết để HLV Delneri hoàn thiện sơ đồ. Chàng trai Roma sát cánh cùng Felipe Melo ở trung tâm hàng tiền vệ theo hệ thống 4-4-2. Cánh phải thuộc về Milos Krasic, còn cánh trái do Claudio Marchisio trấn giữ. Ý tưởng của Delneri rất tốt, nhưng kết quả thì thật thảm hại. Juventus trải qua mùa giải thứ hai liên tiếp đứng thứ bảy tại Serie A. Ở Europa League, họ bị loại ngay từ vòng bảng với 6 trận hòa. Cuối mùa giải, Juventus quyết định không mua đứt Aquilani. Thay vào đó, họ chiêu mộ một nghệ sĩ sân cỏ khác theo dạng chuyển nhượng tự do: Andrea Pirlo.
Liverpool không tỏ ra hào hứng khi đón Aquilani trở về. Họ tiếp tục tìm bến đỗ mới ở quê nhà cho “Hoàng tử nhỏ”, lần này là AC Milan. Rossoneri vừa mất Pirlo, nhưng hàng tiền vệ được cơ bắp hóa theo sơ đồ 4-3-1-2 của HLV Massimiliano Allegri không có chỗ cho những nghệ sĩ. Vậy nên, Aquilani không thể tỏa sáng như kỳ vọng dù được ra sân đến 31 trận.
Vào thời điểm ấy, AC Milan đang khủng hoảng tài chính, buộc Giám đốc thể thao Adriano Galliani phải “liệu cơm gắp mắm”. Aquilani trở thành nhân vật chính trong một câu chuyện bi hài. Theo hợp đồng cho mượn từ Liverpool, đội chủ sân San Siro buộc phải mua đứt tiền vệ này với giá khoảng 7,5 triệu euro nếu anh ra sân 25 trận ở mùa giải 2011/12. Hợp đồng cũng ghi rõ là mỗi lần vào sân thay người của Aquilani sẽ được tính 0,5 trận. Do không muốn mua đứt cầu thủ 27 tuổi, phía AC Milan cố tình để anh không có tên trong đội hình xuất phát ở những trận đấu cuối cùng. Kết quả, Aquilani có 18 trận đá chính, 13 trận vào sân từ băng ghế dự bị. Tổng số trận là 24,5 nên điều khoản mua đứt không được kích hoạt.
Được giải thoát nhờ Fiorentina
Quay trở lại Liverpool, Aquilani nghe được tiếng gọi từ Fiorentina. Mức phí chuyển nhượng được The Kop đưa ra chỉ là 2 triệu euro. Tiền vệ người Roma quyết định chi toàn bộ số tiền ấy để giải phóng bản thân và tự do thỏa thuận với La Viola. Tại sân Artemio Franchi, Aquilani trở thành học trò của Vincenzo Montella, cựu tiền đạo từng cùng AS Roma giành Scudetto ở mùa giải 2000/01, thời điểm “Hoàng tử nhỏ” còn chơi bóng ở đội Primavera. Anh gắn bó với Fiorentina trong 3 mùa giải, tìm thấy hương vị của sự tái sinh.
Trên bờ sông Arno, Aquilani dần lấy lại sự tự tin. Anh ghi 7 bàn trong mùa giải đầu tiên, 7 bàn trong mùa giải thứ hai. Những màn trình diễn ấn tượng giúp Aquilani được HLV Prandelli triệu tập vào đội hình tuyển Italia tham dự Confederation Cup 2013 và World Cup 2014 trên đất Brazil. Ở mùa giải cuối cùng, anh chỉ sút tung lưới đối phương đúng một lần, nhưng đó lại là quãng thời gian thành công rực rỡ nhất của Fiorentina suốt một thập kỷ qua. La Viola đứng thứ 4 tại Serie A, lọt vào bán kết Europa League và Coppa Italia. Tiếc thay, Serie A chỉ có 3 suất dự Champions League vào thời điểm ấy, nên đội quân áo tím không được trở lại đấu trường này.
Mùa hè năm 2015, Aquilani nói lời chia tay Fiorentina. Khi sắp bước sang tuổi 31, anh muốn có thêm một chuyến phiêu lưu bên ngoài biên giới Italia, với điểm đến là Sporting Lisbon. Anh chia sẻ trong bức tâm thư gửi người hâm mộ Fiorentina:
“Tôi sẽ đến Lisbon sau 3 năm tuyệt vời ở Firenze, nơi tôi gặp những người đồng đội tuyệt vời, giúp tôi đạt được nhiều cột mộc tươi đẹp và quan trọng. Trong màu áo Fiorentina, tôi được thi đấu liên tục, đặc biệt là trong 2 mùa giải đầu tiên. Tôi còn được tham dự Confederations Cup và World Cup, điều chỉ có trong giấc mơ của tôi. Mùa giải vừa qua, tôi không có quá nhiều dấu ấn. Song tôi đã cống hiến 100% khả năng ở trên sân. Tôi muốn cảm ơn người hâm mộ Fiorentina, tất cả đồng đội cũ và tập thể La Viola vì sự đồng hành trong 3 mùa giải qua. Bản thân tôi vẫn muốn tiếp tục hành trình ở đây nhưng không được. Hy vọng rằng kế hoạch mới của Fiorentina sẽ mang đến sự hài lòng tuyệt vời”.
Aquilani gắn bó với Sporting Lisbon trong một mùa giải duy nhất. Thể lực suy giảm khiến anh chỉ ra sân khoảng 50 phút mỗi trận. Mùa giải 2016/17, anh trở về quê nhà, khoác áo Pescara rồi Sassuolo. Điểm đến cuối cùng trong sự nghiệp của “Hoàng tử nhỏ” là Las Palmas, đội bóng thuộc giải La Liga. Ngày 28/6/2018, Aquilani tuyên bố giã từ sự nghiệp cầu thủ bằng đoạn clip trên Instagram cá nhân:
“Sau thời gian suy nghĩ, đã đến lúc tôi phải nói lời tạm biệt với sự nghiệp cầu thủ. Chúng ta đều không muốn điều ấy xảy ra nhưng thời gian không chờ đợi bất kỳ ai. Đến thời điểm này, mỗi người sẽ đi theo những con đường mới, khác hoàn toàn so với những gì xảy ra hằng ngày và luôn có những thách thức mới. Tôi đã dành thời gian để đưa ra lựa chọn tốt nhất. Mặc dù có rất nhiều lời đề nghị được đưa ra nhưng tôi nghĩ đã đến lúc phải nói rằng ‘Như vậy là đủ rồi’.
Nhìn lại cuộc đời, từ khi còn là một đứa trẻ với mái tóc dài trong chiếc áo màu xanh lá cây của Spes Montesacro và nhận được cuộc gọi từ AS Roma, tôi mơ ước về nhiều điều ở châu Âu, được chơi với những cầu thủ giỏi nhất thế giới, được khoác áo tuyển Italia và góp mặt ở 3 giải đấu quốc tế. Sau nhiều năm, cuối cùng đứa trẻ đó đã thực hiện được ước mơ của mình.
Hành trình này giúp tôi trở thành một cầu thủ chuyên nghiệp. Bây giờ, tôi sẽ bắt đầu cuộc sống cùng gia đình của mình. Có những khoảnh khắc dành cho tất cả mọi người và đây cũng là thời điểm để bắt đầu con đường mới.
Cảm ơn tất cả vì đã giúp tôi trong nhiều năm qua, từ các HLV đến từng đồng đội.
Cảm ơn người hâm mộ, những người luôn ở bên tôi.
Cảm ơn gia đình tôi, họ luôn ủng hộ và sẽ luôn như vậy.
Những bộ đồng phục sẽ được cất trong tủ quần áo. Bây giờ, tôi sẽ mặc bộ trang phục khác.
Cảm ơn mọi người!”
Không lâu sau, Aquilani bắt tay vào sự nghiệp huấn luyện. Năm 2020, anh nhận lời dẫn dắt đội Primavera của Fiorentina. Ngày 13/3 vừa qua, các học trò của anh đánh bại đội Milan Primavera 3-1 và vô địch giải trẻ.
(Lược dịch từ bài “Eredità non raccolte: le infinite ripartenze di Aquilani” trên tờ Goal).
