Giorgio Chiellini ở Livorno: Từ cầu trường đến giảng đường

Ra mắt ở Serie C, sau đó cùng Livorno thăng hạng lên Serie B, rồi trở thành trụ cột trong hành trình lên Serie A của đội bóng thành phố cảng. Đó là câu chuyện của Giorgio Chiellini.

Chiellini không chỉ là một trong số ít họ hiếm hoi xuất hiện khắp nước Italia. Ngay cả ở vùng Toscana, họ này cũng chỉ có ở một số ít người bên ngoài tỉnh Pisa và tỉnh Livorno. Chiellini chắc chắn không phổ biến như Rossi, Esposito hay Costa. Gia đình nổi tiếng nhất trong vùng là anh em Alberto và Carlo Chiellini, những người gắn bó với nghệ thuật, nghề làm khung tranh và điều hành một phòng trưng bày chuyên sưu tập các tác phẩm hội họa trong thế kỷ 19 và 20 bắt đầu từ giữa những năm 1990.

Rồi bất ngờ, một chàng trai trẻ tên Giorgio xuất hiện. Anh bắt đầu những bước đi đầu tiên trong đội bóng địa phương với tiềm năng trở thành một hậu vệ cánh của tương lai. Anh sở hữu thể lực tốt, chăm chỉ và không ngại lao vào tranh chấp khi tấn công. Anh thường lùi về, cố gắng cải thiện khả năng tạt bóng – một kỹ năng quan trọng đối với bất kỳ cầu thủ chạy cánh nào, dù là tấn công hay phòng ngự.

Giorgio Chiellini sống và học tập ở Livorno. Anh có cá tính mạnh mẽ, tinh thần chiến đấu, sở hữu một cái chân trái có thể làm mọi thứ và một cái chân phải chỉ để đứng vững. Định mệnh hay may mắn – nỗi niềm chung của những người thuận chân trái.

Livorno những năm 1990 vẫn luôn mang hương vị của biển, nhưng không phải mùi của bóng đá đỉnh cao. Điều đó đã không tồn tại suốt nhiều thập kỷ. Lần cuối cùng đội bóng góp mặt ở Serie B là những năm 1970, còn Serie A đã là ký ức xa xôi từ thập niên 1940, khi đất nước Italia thời hậu chiến đang cố gắng vực dậy từ Bắc chí Nam, từ đất liền đến các hòn đảo.

Những con thuyền mà đôi khi Chiellini thấy lướt qua dọc bờ biển như gợi lên điều đó. Biển Bagni Lido để thư giãn, Terrazza Mascagni để suy tư, bên cạnh tượng Quattro Mori ở Piazza Del Padiglione và pháo đài cổ hình ngũ giác Fortezza Vecchia. Những trò đùa, những tiếng cười rộn rã xuất hiện trong mọi ngõ ngách ở Livorno. Thật khó để bạn không bị cuốn vào sự hài hước, bởi người dân nơi đây có xu hướng nhìn cuộc đời với nụ cười, ngay cả khi đối diện với những điều nghiêm túc nhất.

Chiellini là một chàng cầu thủ trưởng thành ở Livorno. Nhưng sau đó, để tìm được con đường của mình, anh đã phải rẽ sang một vai trò khác. Từ một hậu vệ cánh, anh chuyển mình thành một trung vệ, thể hiện dấu ấn riêng trong mùa giải đầu tiên được đá chính thường xuyên nhờ sự nhạy bén của thầy Walter Mazzarri, một người con của Livorno như chính anh.

Trung học Khoa học tự nhiên và Serie C

Nhiều nguồn tin từng ghi rằng Chiellini sinh ra ở Livorno. Trên thực tế, anh chào đời tại Pisa, nơi cha anh làm việc. Nhưng Livorno mới là nơi anh lớn lên, học tập và trưởng thành. Chiellini gia nhập Livorno Calcio, theo học tại trường trung học khoa học tự nhiên (Liceo Scientifico) và tốt nghiệp với số điểm 92/100. Dù ở phải tập trung vào những trang sách toán học và lịch sử đất nước Italia, anh vẫn không gặp khó khăn để thể hiện ấn tượng trên sân cỏ và được triệu tập lên đội một. Năm 16 tuổi, anh được HLV Osvaldo Jaconi tạo điều kiện bước ra sân khấu chuyên nghiệp.

Mùa giải 2000/01, Livorno thi đấu khá tốt tại bảng A của Serie C. Khi ấy, đội bóng vừa chào đón sự trở lại của huyền thoại vĩ đại nhất trong lịch sử của mình. Igor Protti, tiền đạo từng giành danh hiệu Vua phá lưới Serie A nhưng lại quyết định trở về khoác áo đội bóng quê hương dù họ chỉ đang chơi ở giải hạng ba. Một câu chuyện đẹp, một chân sút trong lòng người hâm mộ.

Protti và Jaconi là những người đầu tiên giúp Giorgio Chiellini trưởng thành – không chỉ là trong sự nghiệp bóng đá, mà còn cả trong đời sống cá nhân.

“Tôi là một đứa trẻ của Livorno”, – Chiellini chia sẻ khi trở về quê hương năm 2021, trong một sự kiện vinh danh anh sau chức vô địch Euro – “Không giống như nhiều đồng nghiệp, tôi lớn lên ở chính thành phố của mình, trải qua tuổi thiếu niên và những năm đầu sự nghiệp tại đây. Tôi có một tuổi trẻ vô tư như bao người bình thường khác, luôn gần gũi với gia đình và bạn bè. Tôi may mắn khi được gặp HLV Osvaldo Jaconi và Igor Protti, những người đã dạy tôi cách trở thành một cầu thủ – và quan trọng hơn, là trở thành một người đàn ông. Ngoài sân cỏ, tôi từng rất tự ti và cảm thấy mình chưa đủ tốt. Họ đã giúp tôi trưởng thành, và tôi luôn biết ơn họ. Họ có một vị trí đặc biệt trong trái tim tôi”.

Đại học và Serie B

Chiellini có thể từng cảm thấy mình không đủ tốt ngoài sân cỏ. Nhưng giống như nhiều người thiếu tự tin khác, anh đã vươn lên trong cuộc sống – trái ngược với những kẻ luôn tự huyễn hoặc bản thân. Những lần ra sân đầu tiên trong màu áo Livorno ở Serie C giúp Giorgio dần được chú ý. Hành lang trường học bắt đầu râm ran những lời bàn tán như “cậu ta đã chặn đứng 10, 20 cầu thủ mỗi trận”. Và điều đó diễn ra trong từng lần ra sân của anh, từ năm 2000 đến 2002. Tin đồn còn lan rộng hơn vào một năm sau, khi Livorno trở lại Serie B với sự đóng góp không nhỏ của Chiellini.

Trong khi cả thành phố tưng bừng trên con đường chinh phục giải hạng hai của bóng đá Italia, chàng trai Pisa trưởng thành từ bờ biển Livorno lại ghi danh vào Đại học, theo đuổi ngành Kinh tế và Thương mại. Cứ thế, anh di chuyển liên tục giữa hai thế giới: những tiếng hò reo tại sân Ardenza và dòng khách du lịch dưới chân Tháp Nghiêng. Livorno và Pisa, gian nan ở hiện tại và cuộc sống tươi đẹp ở tương lai. Chiellini cố gắng hết sức để vừa cầm trong tay tấm bằng Đại học, vừa “bỏ túi” những tiền đạo đối phương.

Chiellini không thường xuyên được xếp vào đội hình xuất phát bởi vì tuổi còn rất trẻ. Nhưng cuộc gặp gỡ định mệnh với các HLV mới đã làm thay đổi cả câu chuyện đời anh. Roberto Donadoni mang đến cho Chiello chìa khóa để mở ra kho tàng kinh nghiệm thực chiến. Ông thường nói với cậu học trò: “Hãy làm như thế này, cậu sẽ thấy mọi thứ cực kỳ dễ dàng”.

Nhưng bước ngoặt thực sự đến từ ý tưởng của Walter Mazzarri – người gốc Toscana, đến từ San Vincenzo, thuộc tỉnh Livorno. Dù những đường chuyền dài của Chiellini không được tinh tế trong việc kiểm soát bóng, nhưng anh lại có một sự quyết tâm tràn đầy – điều cần thiết để đảm nhận vai trò trung vệ trong đội hình.

Khi ông Mazzarri đảm nhận vai trò HLV trưởng tại Livorno, Chiellini mới 19 tuổi. Anh vừa là sinh viên đại học với cái đầu thực tế, vừa đảm bảo cân bằng giữa thể thao và học tập. Với một số người, đó là một lựa chọn sáng suốt. Đối với người khác, đó là gánh nặng khi phải làm hai việc cùng lúc, khiến họ không thể tận hưởng trọn vẹn cuộc sống. Bản thân Chiellini cũng từng có cả hai suy nghĩ ấy.

Anh chia sẻ vào năm 2018, sau khi nhận bằng thạc sĩ chuyên ngành Quản trị Kinh doanh tại Trường Quản lý và Kinh tế, Đại học Torino:

“Tôi nhớ khi còn nhỏ, tức là thời tiểu học, thỉnh thoảng tôi giả vờ bị ốm để trốn đi học. Mẹ tôi luôn đáp: ‘Không sao, nếu con không đến trường thì cũng không thể đi đá bóng được’. Cuối cùng, tôi luôn cảm thấy ổn. Tôi thức dậy và đi học. Đối với tôi, học tập vốn là một sở thích, một niềm vui – không bao giờ trở nên gò bó, ngược lại còn giúp tôi rèn luyện trí não qua những hoạt động khác. Khi cảm thấy mệt mỏi, tôi dừng lại. Điều này đã giúp ích rất nhiều trong mọi lĩnh vực. Ngay cả trong bóng đá, nếu bạn không giữ được sự tỉnh táo và hoạt động trí não, bạn sẽ không thể đạt đến những tầm cao nhất”.

“Việc học đã hỗ trợ tôi trong cuộc sống lẫn trong thể thao. Khi tôi ở một mình hay đang có người yêu, tôi thường luyện tập vào buổi sáng, sau đó trở về nhà, nghỉ ngơi rồi học vài giờ vào buổi chiều. Và khi có kỳ thi, tôi mang theo sách vở để học vào lúc được thư giãn. Chúng giúp tôi thoát ly khỏi áp lực và không phải nghĩ quá nhiều về những điều căng thẳng”.

Từ hậu vệ cánh trở thành trung vệ

Mazzarri luôn nói bằng cả trái tim mỗi khi nhắc đến Chiellini. Ông chính là người đã thay đổi cuộc đời một cầu thủ trẻ, khi bản thân cũng đang trên đà thăng tiến trong sự nghiệp huấn luyện. Giữa họ không chỉ là một sợi dây mỏng manh, mà là một mối liên kết vững chắc.

Năm 2003, Mazzarri nhận lời mời làm việc tại Livorno và bắt đầu đánh giá từng cầu thủ. Trong đó, có một chàng trai từng thử sức vài tuần ở học viện trẻ của AS Roma và AC Milan trước khi quay về Livorno khoác áo đội bóng áo màu đỏ sậm.

Chiellini đã ở đội một được ba mùa giải, nhưng ở vị trí hậu vệ cánh. Anh không phải là một cầu thủ bám biên xuất sắc, nhưng chân trái và sự máu lửa đã giúp bù đắp cho những khiếm khuyết. Nhiều người nghĩ rằng những sai lầm của Chiellini đến từ sự thiếu kinh nghiệm. Nhưng sự thật lại đơn giản hơn: Giorgio không có đôi chân tinh tế để trở thành một chuyên gia tạt bóng ổn định. Anh chia sẻ với Rai vào tháng 6/2022:

“Đối với tôi, Mazzarri có ảnh hưởng rất lớn. Ông ấy là người đầu tiên giúp tôi hiểu về kèm người từ xa và cách đặt vị trí cơ thể. Vào năm 2003, ông ấy đã đi trước thời đại với những khái niệm này. Bằng sự tỉ mỉ, tôi bắt đầu quá trình chuyển đổi từ một hậu vệ cánh vụng về, thường xuyên tạt bóng lỗi, thành một trung vệ chơi bóng quyết liệt nhưng vẫn giữ được sự tập trung và tỉnh táo. Tôi rất biết ơn ông ấy. Mazzarri mãi mãi là một người thầy lớn trong tim tôi”.

Chính Chiellini cũng tự nhận rằng mình có “đôi chân vụng về”. Nhưng Mazzarri thì nhìn thấy một điều khác: cậu trai trẻ cao 1m85, nặng khoảng 85kg này có thể trở thành một cỗ máy ở trung tâm hàng phòng ngự. Năng lượng của cậu dường như vô tận – sáng học ở Livorno, thi cử ở Pisa, chiều lại chạy băng băng dọc bờ biển. Cậu phải giải phóng nguồn năng lượng của mình bằng một cách nào đó. Và rồi, trên sân bóng, nó biến thành thứ vũ khí hủy diệt.

Mazzarri kiên quyết giữ vững lập trường khi số phận của Chiellini tưởng chừng đã an bài. Chủ tịch Spinelli gần như đã đạt thỏa thuận để bán Chiello cho Spezia. Song vị HLV này có một niềm tin khác: nếu thay đổi vị trí của Chiellini trên bàn cờ chiến thuật, anh sẽ trở thành một nhân tố không thể thay thế, một trụ cột bất khả xâm phạm!

Năm định mệnh của Chiellini

Mùa giải 2003/04, Livorno tiếp tục hiện diện ở Serie B, với một Chiellini đầy trưởng thành ở vị trí trung vệ. Trong khi Protti và Lucarelli khuấy đảo hàng công, gieo rắc nỗi kinh hoàng lên cả giải đấu, thì Chiellini trở thành bức tường phòng ngự kiên cố. Suốt mùa giải dài đằng đẵng với 46 trận và 24 đội bóng tranh tài, anh sát cánh cùng Stefano Fanucci, đôi khi là Juriy Cannarsa hay David Balleri.

Chiellini lao vào mọi pha bóng, không ngần ngại va chạm. Anh tận dụng tối đa thể hình, xâm nhập vào khoảng trống của đối thủ một cách đầy quyết liệt nhưng không đi quá giới hạn. Phong cách phòng ngự của anh giống như các hậu vệ thời bóng đá sơ khai, không ngại lăn xả.

Sau những pha tắc bóng, đánh chặn, không chiến, Chiellini còn ghi dấu ấn bằng những bàn thắng đầu tiên cho đội bóng quê nhà. Kết thúc mùa giải, anh có 4 pha lập công sau 41 lần ra sân, trở thành một trong những trung vệ ghi bàn tốt nhất giải đấu. Chỉ có Loria, De Rosa, Biava và Pecorari có thành tích tốt hơn. Tất cả đều trên 25 tuổi. Còn Chiellini mới 19 tuổi và là một trong những gương mặt trẻ sáng giá nhất.

Những tay săn bàn trẻ tuổi nhất của mùa giải năm ấy sau này đều có cơ hội khoác áo tuyển quốc gia, giành danh hiệu, rồi sau đó hoặc tỏa sáng rực rỡ, hoặc chỉ dừng lại ở tiềm năng chưa trọn vẹn. Trong danh sách này, chỉ có Stephen Makinwa, Giampaolo Pazzini, Luis Jiménez, Papa Waigo ghi nhiều bàn hơn Chiellini.

Tổng cộng, 9 cái tên gắn liền với 9 câu chuyện sự nghiệp khác nhau. Nhưng hành trình của Chiellini sẽ là chói sáng nhất. Sau này, anh trở thành nhà vô địch U21 châu Âu, khoác áo Fiorentina, Juventus, mang băng đội trưởng tại tuyển Italia và đăng quang ở EURO trong đêm Wembley huyền diệu. Lịch sử từng chứng kiến nhiều vị vua xuất thân là chư hầu, là người học việc, là kẻ học nghề trước khi bước lên ngai vàng. Nếu ví bóng đá Italia là một vương quốc, Chiellini cũng giống như những vị vua ấy.

(Lược dịch từ bài “Chiellini al Livorno: da terzino a centrale, tra serie inferiori” trên trang Goal).

Đặt mua tự truyện của Filippo Inzaghi tại đây