Bari - AC Milan: Trận đấu mùa Noel bị đưa ra tòa án

Trận Bari – AC Milan diễn ra vào ngày 25/12/1960 đã đi vào lịch sử vì pha phạm lỗi của Sandro Salvadore với Raul Conti. Mọi chuyện chỉ được định đoạt ở… tòa án.

Bóng đá là món ăn tinh thần không thể thiếu đối với phần lớn người dân Italia. Tuy nhiên, đã từ rất lâu rồi, các trận cầu tại Serie A không được tổ chức vào dịp lễ Giáng sinh. Điều này hoàn toàn dễ hiểu. Các cầu thủ cũng khó lòng tập trung thi đấu, khi tâm trí đang hướng về những bữa tiệc giao thừa cùng gia đình và bạn bè.

Mặc dù vậy, trong quá khứ, việc các trận đấu ở Serie A được tổ chức vào cuối năm đã trở nên rất bình thường. Thậm chí, nhiều vấn đề dở khóc dở cười hay rắc rối không đáng có đã xuất hiện và trở thành giai thoại được kể cho đến ngày nay. Một trong những câu chuyện ấy đến vào ngày 25/12/1960, khi Bari chạm trán AC Milan tại vòng 12 Serie A.

Không có bữa tiệc Giáng Sinh

Bari được dẫn dắt bởi HLV Francesco Capocasale đang hướng đến mục tiêu trụ hạng thành công, được ở lại giải đấu hạng cao nhất của bóng đá Italia mùa thứ ba liên tiếp. Đội bóng vùng Apulia có những cái tên nổi bật như Biagio Catalano, Paolo Erba, Bruno Cicogna và đặc biệt là Raul Conti – tiền vệ tấn công người Argentina sinh năm 1928 và đang ở độ chín của sự nghiệp.

Nói về Conti, nhà báo Gianni Antonucci từng nhận định rằng “đây là cầu thủ kiến tạo xuất sắc nhất trong lịch sử Bari”. Ký giả Bruno Roghi từng viết “Conti đi bóng vừa vặn như đi một chiếc dép”. Trong khi đó, Giám đốc kỹ thuật Gipo Viani của AC Milan nhận định cầu thủ này là mối đe dọa số một với các hậu vệ Rossoneri.

Bên kia chiến tuyến, AC Milan có tham vọng giành Scudetto. Trong những năm 1960, “lữ đoàn đỏ đen” thể hiện lối chơi khác xa so với phong cách từng giúp họ mê hoặc cả thế giới vào 30 năm sau đó. Paolo Todeschini, HLV của AC Milan khi ấy, đã áp dụng “Catenaccio” cho toàn đội, làm Rossoneri trở nên mạnh mẽ, thô bạo hơn. Chiến thuật này khiến các Milanisti nảy sinh sự tranh cãi. Nhiều người vẫn muốn thấy AC Milan trình diễn lối chơi hoa mỹ đi kèm với sự hiệu quả.

Lối chơi của Todeschini không có gì đặc biệt hay phức tạp. Hàng phòng ngự có sự kết hợp giữa kinh nghiệm của Cesare Maldini, sức trẻ của Sandro Salvadore và luồng gió mới Mario David – người có nhiệm vụ thu hồi bóng càng sớm càng tốt rồi đẩy lên phía trên cho các tiền đạo Jose Altafini, Carlo Galli, Mario Maraschi. Nơi tuyến giữa, chàng trai trẻ Giovanni Trapattoni bắt đầu nổi lên, như một ngôi sao trẻ đầy tiềm năng. Trong khi đó, Nils Liedholm vĩ đại đang ở giai đoạn hoàng hôn của sự nghiệp, thường xuyên được sử dụng ở cả vị trí tiền vệ và tiền đạo. Gianni Rivera, cầu thủ 17 tuổi đến từ Alessandria, cũng bắt đầu khẳng định bản thân bằng tài năng sáng giá của mình.

Bước vào trận đấu tại sân Stadio della Vittoria, đội chủ nhà nhập cuộc đầy mạnh mẽ. Giorgio Rossano giúp Bari có cơ hội nguy hiểm đầu tiên, với cú sút đi chệch cột dọc. Sau đó, Carlo Tagnin căng ngang từ cánh phải cho Conti dứt điểm. Và ở một tình huống khác, đến lượt Carlo Tagnin sút bóng đẹp mắt, buộc thủ môn Giorgio Ghezzi phải trổ tài cứu thua. Đáng tiếc, tất cả đều không được chuyển hóa thành bàn thắng. Bên kia chiến tuyến, hàng công của AC Milan quá đói bóng. Họ chỉ có 2 cơ hội đến từ pha dứt điểm của Mario Trebbi và cú sút phạt của David. Tất cả đều vô hại, chẳng thể gây khó khăn cho Carlo Mezzi – người gác đền bên phía Bari.

Hiệp một kết thúc với tỷ số 0-0. Sang hiệp hai, Bari tiếp tục chiếm thế thượng phong. Conti làm mưa làm gió trên mặt trận tấn công, khiến hàng thủ AC Milan bối rối, đặc biệt là Salvadore. Phút 59, trung vệ 21 tuổi để bóng chạm tay trong vòng cấm nhưng trọng tài Rigato Di Mestre không thổi phạt đền, bất chấp sự phản đối gay gắt của đội chủ nhà. Đến phút 63, điều tồi tệ đã xảy ra, khi Salvadore phạm lỗi với Conti.

Conti khống chế bóng, vượt qua Maldini và tiến về phía khung thành của AC Milan. Như thường lệ, chương ngại cuối cùng của tiền vệ người Argentina là Salvadore. Trung vệ 21 tuổi tự tin sẽ cướp bóng từ chân ngôi sao của Bari. Thế nhưng, động tác truy cản của anh lại quá chậm. Thay vì phá bóng, anh lại đạp thẳng vào chân của đối thủ.

Người hâm mộ trên sân Stadio della Vittoria kêu gọi trọng tài Iginio Rigato truất quyền thi đấu của Salvadore. Tuy nhiên, ông Rigato lại cho rằng đó là pha va chạm không cố ý, bất chấp việc cầu thủ của đội chủ nhà nằm trên sân với vẻ mặt lộ rõ sự đau đớn. Conti được Gianni Seghedoni cõng ra khỏi sân. Vào thời điểm ấy, luật thay người chưa xuất hiện. Để tránh việc Bari bị thiệt quân số, Conti phải cắn răng trở lại sân và thi đấu bên cánh trái.

Bari mất vũ khí đáng sợ, nhưng không hề cảm thấy lo lắng. Thay vào đó, họ tiếp tục gây sóng gió về phía khung thành AC Milan. Tagnin sút bóng đi vọt xà ngang. Rossano chuyền bóng sắc sảo cho Catalano, nhưng bị thủ môn Ghezzi bắt bài. Bên kia chiến tuyến, cơ hội nguy hiểm nhất của đội khách đến từ pha phản công được kết thúc bởi Ronzon.

Về cuối trận, Bari tiếp tục ép sân, Giám đốc kỹ thuật Viani và HLV Todeschini phải yêu cầu các cầu thủ chạy cánh Ronzon, Barison lùi sâu hơn để hỗ trợ hàng phòng ngự. Đến phút 87, khoảnh khắc tồi tệ thứ hai trong trận đấu đã diễn ra. Luigi De Robertis mở đầu pha phản công từ cánh phải, chuẩn bị thực hiện quả tạt, Trebbi lao vào và truy cản rất quyết liệt. Hệ quả, De Robertis phải rời sân trong tình trạng bất tỉnh. Sau thời gian sơ cứu, anh cũng phải trở lại sân để giúp Bari vẫn có sự hiện diện của 11 cầu thủ.

Hàng công của đội chủ nhà bị tê liệt, nhưng AC Milan vẫn không thể tạo cơ hội ghi bàn trong thời gian ít ỏi còn lại. Mỗi khi cầu thủ Rossoneri chạm bóng, người hâm mộ Bari lại la ó, huýt sáo, tìm mọi cách để thể hiện sự giận dữ. Trận đấu khép lại với tỷ số hòa 0-0. Dù không thể giành trọn vẹn 2 điểm, Conti và các đồng đội rời sân trong những tiếng vỗ tay không ngớt.

Bari, AC Milan và tòa án

Mọi chuyện vẫn chưa dừng lại. Từ ngày 26/12 đến ngày 27/12, báo chí Italia chĩa mũi giáo về phía AC Milan. Một tờ báo mỉa mai: “Với việc biến đối thủ thành bệnh nhân và lợi dụng sự hào phóng của trọng tài, AC Milan chắc chắn sẽ giành Scudetto, ngay cả khi họ khiến người hâm mộ phẫn nộ như đã từng xảy ra vào Chủ nhật tuần trước. Ngược lại, Bari sẽ rút ra bài học sâu sắc từ trận đấu này, đó là phải tung đội hình 11 cầu thủ vào sân với tâm lý sẵn sàng đấm nhau trước khi nghĩ đến chuyện đá bóng”.

Tờ Gazzetta del Mezzogiorno xuất bản bài báo vào ngày 26/12/1960 với dòng tiêu đề mạnh mẽ: “AC Milan phạm lỗi nhiều hơn là vĩ đại, bị sỉ nhục trước sự vượt trội của Bari”. Tác giả bài báo này cũng lên tiếng mỉa mai: “May mắn thay, ông già Noel không có ở đó” (ám chỉ việc bầu không khí Giáng Sinh hoàn toàn bị quên lãng).

Conti, nạn nhân của pha vào bóng tại sân Stadio della Vittoria, đã đánh mất sự nghiệp. Anh bị gãy sụn chêm, được chẩn đoán chỉ phải nghỉ thi đấu 40 ngày. Tuy nhiên, di chứng sau chấn thương khiến anh không thể thi đấu như trước được nữa. Ở mùa giải tiếp theo, tiền vệ người Argentina tuyên bố giải nghệ ở tuổi 34.

Chứng kiến những cơn đau hành hạ Conti, nhiều người yêu mến Bari càng thêm tức giận. Vào thời điểm đó, thẻ vàng, thẻ đỏ chưa tồn tại và hình thức phạt nguội thì càng không có. Vì vậy, mọi chuyện được giải quyết ở tòa án. Aurelio Gironda, một luật sư nổi tiếng và là người hâm mộ Bari, đã nộp đơn tố cáo Salvadore lên cơ quan tư pháp. Ông cho rằng đây là hành vi cố tình gây thương tích và cần phải xử lý theo luật hình sự.

Điều này chưa từng xuất hiện trong môn bóng đá, ít nhất là ở Italia. Luật pháp nước sở tại khi ấy cũng chưa ghi rõ ràng, khiến tòa án, luật sư, văn phòng công tố… đều gặp khó khăn. Phải mất 15 tháng, mọi chuyện mới được định đoạt. Sau khi xem lại video trận đấu, nghe lời kể từ trọng tài cũng như những người liên quan trực tiếp đến “vụ án” là Conti và Salvadore, thẩm phán Giacinto De Marco kết luận hành vi phạm lỗi chỉ là vô tình. Tuy nhiên, án phạt vẫn được đưa ra theo đúng luật hình sự. Ông De Marco lý giải:

“Nếu luật pháp bình đẳng với tất cả mọi người, thì cũng được áp dụng công bằng trong sân bóng đá, đặc biệt là khi những pha phạm lỗi đi quá giới hạn cho phép”.

Salvadore bị kết án phải bồi thường 50.000 lire cho Conti cùng với án phí. Ngay ngày hôm sau, tờ Corriere dello Sport có bài viết nói về án phạt này với tiêu đề “Bóng đá giữa lằn ranh của Carabinieri”. Không chấp nhận án phạt, phía Salvadore và AC Milan ngay lập tức kháng cáo. Song sự chậm chạp của cơ quan tư pháp Italia khiến phiên tòa phúc thẩm tới tận 2 năm sau mới được tổ chức. Khi ấy, Salvadore đã là trụ cột của Juventus và tuyển Italia, còn Conti đã trở về Argentina để viết chương mới trong cuộc đời. Không ai xuất hiện trước thẩm phán tòa phúc thẩm, mọi chuyện dần chìm vào quên lãng và ai đúng ai sai vẫn chưa được làm rõ. Thêm một tỷ số 0-0 nữa giữa Bari và AC Milan, lần này ở bên ngoài Stadio della Vittoria.

Về phần Bari, họ phải đứng trong nhóm “cầm đèn đỏ” suốt thời gian dài phần còn lại của mùa giải 1960/61. Nhưng khi làm khách của AC Milan vào ngày 30/4/1961, đội bóng vùng Apulia đã thi đấu đầy quyết tâm và thắng “gã khổng lồ” 3-1. Ở trận đấu ấy, Conti trở lại sân cỏ với đầu gối phải băng kín. Anh vẫn bắt tay với Salvadore và tha thứ cho người đồng đội trẻ. Đáng tiếc, nỗ lực của Conti cũng như các đồng đội không thể giúp Bari tránh khỏi cảnh xuống hạng.

Về phần AC Milan, bất chấp sự tỏa sáng của cầu thủ trẻ Rivera cùng những bàn thắng của Altafini và Vernazza, họ vẫn thất bại trong cuộc đua giành Scudetto với Juventus.

Conti qua đời vào ngày 5/8/2008, trong khi Salvadore về cõi vĩnh hằng vào ngày 4/1/2007. Cho đến nay, cuộc chiến định mệnh tại Stadio della Vittoria là lần duy nhất mà AC Milan phải ra sân đúng vào ngày Giáng Sinh. Do đó đối với nhiều Milanisti gạo cội, ký ức về màn so tài ấy vẫn còn vẹn nguyên. Và với các CĐV của Bari cũng vậy.

(Lược dịch từ bài “Quando la Serie A giocava a Natale: Bari-Milan del 1960 che finì in Tribunale” trên trang Goal).