Ký ức về lần cuối cùng Baggio khoác áo tuyển Italia

Ngày 28/4/2004, Roberto Baggio ra sân lần cuối cùng cho tuyển Italia. Trận giao hữu với tuyển Tây Ban Nha trở thành dịp đặc biệt, giống như lời tri ân gửi đến “Il Divin Codino”.

Ngay trước khi công bố danh sách 23 cầu thủ tham dự World Cup 2002 tại Nhật Bản và Hàn Quốc, HLV Giovanni Trapattoni nhiều lần khẳng định một điều rõ ràng: “Đừng mong đợi sự bất ngờ nào cả!”.

Trên thực tế, “sự bất ngờ” duy nhất mà người hâm mộ hy vọng có thể gọi gọn trong một cái tên: Roberto Baggio. Tuy nhiên, lời tuyên bố của Trapattoni không phải chỉ để gió cuốn bay. HLV trưởng của tuyển Italia muốn chấm dứt cuộc tranh luận đã kéo dài suốt nhiều tháng trời. Dư luận và phần đông người hâm mộ bóng đá Italia đều tha thiết mong muốn “Đuôi ngựa thần thánh” được góp mặt tại kỳ World Cup ấy. Kỳ vọng đó gần như trở thành một cuộc “triệu hồi bằng trái tim” đến từ công chúng.

Baggio vừa trải qua mùa giải không hề dễ dàng. Thế nhưng không ai nỗ lực nhiều hơn anh để giành một suất trong danh sách đến với ngày hội bóng đá lớn nhất hành tinh. Anh khởi đầu theo cách không thể ấn tượng hơn: ghi 8 bàn chỉ sau 7 vòng đầu tiên, dẫn đầu danh sách Vua phá lưới Serie A. Song khi tất cả nghĩ rằng Baggio lại chuẩn bị viết tiếp một chương chói sáng nữa trong sự nghiệp, thì như một định mệnh quen thuộc, vận rủi lại xuất hiện.

Cuối tháng 10/2001, Roby dính chấn thương đầu gối trái. Dù vậy, anh hồi phục khá nhanh. Đến đầu năm 2002, trong trận bán kết Coppa Italia giữa Brescia và Parma, bi kịch lại ập đến: đứt dây chằng chéo đầu gối trái, kèm tổn thương sụn chêm – một chấn thương nghiêm trọng, đặc biệt với cầu thủ đã 35 tuổi như anh.

Tuy nhiên, điều tưởng chừng như là dấu chấm hết ấy lại không ngăn cản được nghị lực phi thường của Baggio. Chỉ 81 ngày sau khi phẫu thuật, anh trở lại sân cỏ, và thậm chí lập cú đúp vào lưới Fiorentina. Anh còn 2 trận cuối mùa để thuyết phục Trapattoni rằng mình đã hoàn toàn khỏe mạnh. Trong ngày hạ màn mùa giải, Baggio tiếp tục ghi bàn, giúp Brescia trụ hạng thành công. Thế nhưng trong đầu vị HLV trưởng, mọi thứ đã được quyết định từ trước.

Baggio kết thúc mùa giải với 11 bàn chỉ sau 12 trận đấu – thành tích mà với nhiều người, đáng lẽ phải là tấm vé thông hành đến Hàn Quốc và Nhật Bản. Bởi nếu tuyển Brazil có thể gọi lại Ronaldo Nazario sau hơn 2 năm dài vật lộn với chấn thương, thì thật khó hiểu khi tuyển Italia lại không làm điều tương tự với một thiên tài có thể xoay chuyển cục diện chỉ bằng vài phút tỏa sáng.

Mặc dù vậy, Trapattoni lại chọn sự ổn định. Trong suốt 2 năm dẫn dắt tuyển Italia đã qua, ông chưa từng triệu tập Baggio và luôn ưu tiên những gương mặt trẻ. Đối với ông, việc gọi Baggio lên tuyển chỉ vì áp lực dư luận sẽ là một sự thiếu tôn trọng với chính huyền thoại này. Hơn nữa, ông hiểu rằng nếu đội tuyển gặp khó khăn ở World Cup, mọi ánh mắt sẽ lập tức hướng về phía Baggio, tạo nên áp lực không đáng có.

Khi danh sách chính thức được công bố vào ngày 8/5/2002, cái tên Baggio đã không xuất hiện. Với Trapattoni, việc mang Roby sang châu Á có thể gây ra nhiều rắc rối hơn là lợi ích, bởi những cầu thủ đã gắn bó suốt chặng đường vòng loại xứng đáng được đảm bảo một suất thi đấu. Ông lý giải:

“Tôi buộc phải để trái tim sang một bên và lắng nghe lý trí. Chuyện của Baggio đã khép lại. Tôi có trách nhiệm, phải đặt lợi ích tập thể lên trên hết, cố gắng mắc ít sai lầm nhất và không bị chi phối bởi cảm xúc. Tôi rất tiếc vì không gọi cậu ấy. Tôi cùng các cộng sự đã theo dõi sát sao giai đoạn hồi phục cũng như những trận cuối mùa của Baggio. Tôi cũng đã nói chuyện với Roby và chúng tôi đã hiểu nhau. Cậu ấy biết rõ lý do vì sao không được đi cùng đội”.

Thế nhưng, cái tên Baggio vẫn sẽ lởn vởn suốt hành trình ngắn ngủi của tuyển Italia tại World Cup 2002. Sau một vòng bảng nhiều trắc trở, đội bóng áo thiên thanh bị loại ngay vòng 1/8 trước chủ nhà Hàn Quốc, và nhiều người xem việc không triệu tập “Divin Codino” là một trong những nguyên nhân khiến chiến dịch của đội tuyển trở nên thảm hại.

Ở tuổi 35, hành trình của Baggio cùng tuyển quốc gia gần như chính thức khép lại. Lần cuối anh khoác áo Azzurri là ở trận gặp tuyển Belarus tại vòng loại EURO 2000, tức từ năm 1999. Dù cố gắng tránh xa truyền thông và tranh cãi trong suốt World Cup 2002, nhưng việc bị gạch tên và lỡ cơ hội tham dự Ngày hội bóng đá thế giới lần thứ tư vẫn là một vết thương không bao giờ lành trong tâm trí anh.

“Khi ấy, người ta nói danh sách được mở rộng lên 23 người là để dành chỗ cho tôi và Ronaldo. Nhưng Trapattoni đã để tôi ở nhà. Với tôi, đó là nỗi thất vọng chỉ đứng sau quả phạt đền hỏng ở Pasadena. Có thể tôi sẽ bị coi là tự cao khi nói điều này, nhưng tôi không quan tâm: tôi xứng đáng góp mặt ở kỳ World Cup đó. Có người nghi ngờ thể trạng của tôi, nhưng tôi đã kịp trở lại sau ca phẫu thuật. Dù có thể không được ra sân nhiều, tôi vẫn không đáng bị loại. Bóng đá nợ tôi điều đó. Có lẽ cũng chính vì lần bị loại ấy mà tôi sau này dần rời xa thế giới bóng đá” – Roby kể lại trong một cuộc trả lời phỏng vấn.

Suốt 2 năm tiếp theo, Trapattoni vẫn không triệu tập Baggio, dù “đuôi ngựa thần thánh” vẫn liên tục tạo ra những khoảnh khắc kỳ diệu trong màu áo Brescia. Nhưng đến năm 2004, chính ông lại muốn dành cho huyền thoại ấy một món quà lớn nhất.

Baggio khi đó đã thông báo sẽ giã từ sự nghiệp vào cuối mùa và vừa cán mốc 200 bàn tại Serie A. Trapattoni liền nảy ra một ý tưởng: đưa Baggio trở lại khoác áo Azzurri dù chỉ chơi thêm một trận. Trapattoni biết rất rõ rằng Vòng chung kết EURO 2004 đang tới gần. Ông cũng thừa hiểu rằng, với chỉ một động thái nhỏ mang tên “triệu tập Baggio”, làn sóng dư luận có thể sẽ lại dâng trào, một lần nữa thúc giục ông đưa thần tượng vĩnh cửu của bóng đá Italia tới Bồ Đào Nha. Nhưng bất chấp mọi rủi ro, ông vẫn quyết định thực hiện món quà cuối cùng dành cho Baggio.

Không ai xứng đáng hơn Baggio để nhận một vinh dự lớn lao như vậy. Không chỉ bởi vì Roby là một trong những cầu thủ vĩ đại nhất trong lịch sử Calcio, mà còn vì anh là một trong những người được yêu mến nhất, một biểu tượng vượt khỏi ranh giới của mọi màu áo.

Suốt sự nghiệp, Baggio từng khoác áo Vicenza, Fiorentina, Juventus (nơi anh từng giành chức vô địch dưới sự dẫn dắt của chính Trapattoni) rồi AC Milan, Bologna, Inter Milan và Brescia. Anh thuộc nhóm cầu thủ hiếm hoi được mọi người yêu quý dù khoác áo các CLB xem nhau là đại kình địch. Baggio không thuộc về một CLB nào. Roby là của đất nước Italia, là biểu tượng của giấc mơ, của vẻ đẹp thuần khiết mà bóng đá có thể mang lại.

Italia — *Baggio và Trapattoni hào hứng trong buổi họp báo trước trận gặp tuyển Tây Ban Nha. Ảnh: Getty Images.*

Trước khi treo giày, Baggio xứng đáng được trở lại đội quân thiên thanh, dù chỉ thêm một lần. Cơ hội xuất hiện đúng lúc: đó là trận giao hữu gần cuối trong quá trình chuẩn bị cho EURO 2004, gặp tuyển Tây Ban Nha tại Genova. Trapattoni đích thân gọi điện cho Baggio, ngỏ ý mời cậu học trò trở lại ĐTQG. Dù đang gặp vấn đề về thể lực và biết chắc rằng sẽ không thể chơi với phong độ cao nhất, Baggio vẫn gật đầu. Anh hiểu rằng, đây là lời tri ân đẹp đẽ nhất mà bản thân xứng đáng được nhận.

“Baggio sẽ cùng chúng tôi tham dự trận đấu sắp tới. Tôi đã nói chuyện với cậu ấy và thấy rõ sự phấn khích trong ánh mắt. Đây là sự công nhận xứng đáng dành cho một cầu thủ đã cống hiến trọn vẹn cho bóng đá Italia” – Trapattoni hào hứng phát biểu với báo chí.

Ngày 28 tháng 4 năm 2004. Sân Luigi Ferraris ở Genova như vỡ tung khi tuyển Italia và tuyển Tây Ban Nha bước ra sân. Nhưng đêm ấy, không ai còn nghĩ đến EURO. Mọi ánh mắt đều dõi theo một người duy nhất: Roberto Baggio.

Anh bước ra cuối cùng trong hàng dài các tuyển thủ Azzurri. Khi bóng dáng quen thuộc xuất hiện nơi miệng hầm, cả khán đài như phát nổ. Những tiếng hô vang đầy cảm xúc, như thể vỡ òa sau bao năm chờ đợi. Đó không chỉ là một màn chào đón, mà là một nghi lễ, một lời tạm biệt khi một biểu tượng sống được đưa trở lại màu cờ sắc áo. Lá cờ Italia hôm ấy không xuất hiện nhiều, bởi phải nhường chỗ cho hàng chục băng rôn, thông điệp gửi đến riêng Baggio. Có dòng chữ tha thiết: “Del Piero hãy ở nhà đi, để Baggio đến Bồ Đào Nha”. Có lời khẩn cầu: “Hãy mang Baggio đến EURO nếu muốn đất nước Italia trở nên tuyệt vời”. Có biểu ngữ khác khiến mọi người bật cười trong hai hàng nước mắt: “Cảm ơn Trap vì ý tưởng này, nhưng đáng lẽ, Baggio phải có mặt ở Hàn Quốc”.

Khi tiếng còi khai cuộc vang lên, hai bên gác lại yếu tố tình cảm để thi đấu nghiêm túc, dù tuyển Italia vắng nhiều trụ cột. Đội quân thiên thanh chơi thiếu sắc sảo, nhưng mỗi lần bóng đến chân Baggio, tiếng hò reo lại vang lên. Dù thể lực không còn như xưa, dù lối chơi hiện tại của tuyển Italia không còn xoay quanh Roby như những năm 1990, song từng cú chạm, từng đường chuyền của anh vẫn đậm chất thiên tài.

Trapattoni bố trí một sơ đồ 4-2-3-1 với Baggio là mắt xích trung tâm trên hàng công, phối hợp cùng Stefano Fiore và Marco Di Vaio hỗ trợ phía sau Christian Vieri. Đôi chân anh không còn linh hoạt, nhưng khối óc vẫn nhạy bén đến mê hoặc. Có lúc, nhiều người nghĩ đến cái kết có hậu như câu chuyện cổ tích, khi anh suýt ghi bàn bằng một cú đánh đầu hiểm hóc. Nhưng đêm ấy, bàn thắng không quan trọng nữa, bởi mọi ánh mắt không nhìn vào bảng điện tử, mà nhìn vào Baggio.

Phút 86, khi bảng thay người được giơ lên, cái tên “Baggio” xuất hiện bên cạnh “Miccoli”. Tỷ số đang là 1-1, nhưng Trapattoni thực hiện quyền thay đổi người không phải để tìm kiếm chiến thắng. Ông muốn để cậu học trò, cũng là nhân vật chính của trận đấu, được bước ra sân và tạo nên những phút giây dạt dào cảm xúc. Trận đấu không cần thêm bàn thắng, cái kết như vậy đã là trọn vẹn.

Trong khoảnh khắc rời sân, Baggio bước từng bước chân chậm rãi như thể cố níu giữ từng giây còn lại. Cả sân Luigi Ferraris đồng loạt đứng dậy, một biển người liên tục vỗ tay không ngớt. Không chỉ khán giả, mà cả cầu thủ trên sân, cả những người ngồi trên băng ghế dự bị, đều dành cho anh sự tôn kính cao nhất. Baggio ngoái đầu nhìn khắp bốn phía khán đài, đôi mắt ánh lên sự xúc động. Anh bắt gặp ánh nhìn của Trapattoni, gật đầu thay lời cảm ơn, rồi đặt tay lên ngực trái — nơi trái tim vẫn luôn đập vì màu áo Thiên thanh — trước khi ngồi xuống hàng ghế dành cho những người không còn thi đấu.

Ai chứng kiến đêm ấy đều hiểu rằng một chương sử lớn đang khép lại. Nhưng vẫn có những người hy vọng, vẫn có ánh mắt hướng về Bồ Đào Nha với niềm tin mong manh rằng Baggio sẽ được mang theo trong hành trình chinh phục EURO. Và trong số những người nuôi hy vọng ấy, có cả chính Roby. Anh biết đôi chân đã không còn bền bỉ, rằng con đường thi đấu không còn bao lâu nữa, Nhưng nếu có thể, anh vẫn muốn chơi thêm những trận cuối cùng của đời mình trong màu áo Azzurri.

“Trapattoni từng nói rằng cánh cửa đến EURO vẫn mở cho tất cả, và tôi nghĩ điều đó cũng không ngoại lệ với mình. Dù sao, cũng chẳng có cam kết hay hứa hẹn nào. Tôi chỉ có thể cảm ơn ông ấy vì đã cho tôi cơ hội này” – Baggio nói sau trận, khi ánh đèn sân khấu đã dịu bớt.

“Trong tất cả những trận mà tôi từng chơi cho tuyển Italia, đây sẽ là ký ức đẹp nhất. Xuyên suốt sự nghiệp, người ta nhớ đến bàn thắng, đến danh hiệu… nhưng không gì sánh được với tình cảm mà tôi nhận được tối nay. Tôi chỉ biết nói lời cảm ơn đến tất cả. Cái chân đau vẫn hành hạ tôi vào hôm nay, nhưng khát khao được chơi bóng đã khiến tôi vượt qua cơn đau ấy. Cái chân này, chính nó là lý do khiến tôi phải nói lời từ giã” – Roby bồi hồi nói tiếp.

Không lâu sau, lời chia tay chính thức được xác nhận. Baggio sẽ không bao giờ khoác áo Azzurri. Lần đầu ông khoác áo đội tuyển là năm 1988, lần cuối là năm 2004. Gần hai thập kỷ trôi qua, Baggio có tổng cộng 56 lần ra sân, ghi 27 bàn thắng, tham dự 3 kỳ World Cup và tạo nên vô vàn cảm xúc. Hành trình của anh khép lại bằng một chi tiết nhỏ mà xúc động: trận đấu với tuyển Tây Ban Nha là lần duy nhất mà anh đeo băng đội trưởng của Azzurri.

Ngày 16 tháng 5 năm 2004, Baggio chơi trận chuyên nghiệp cuối cùng, khi AC Milan gặp Brescia trên sân San Siro. Vào thời điểm anh rời sân, cả khán đài lại một lần nữa đứng dậy, vỗ tay trong những nụ cười gượng gạo và hai hàng nước mắt. Đối với nhiều người, đó không chỉ là cái kết của một sự nghiệp, mà là cái kết của một phần ký ức, một phần tuổi thơ, một phần trái tim. Roberto Baggio không chỉ là một cầu thủ. Anh là biểu tượng, là niềm tin, là giấc mơ, là người hùng của tất cả.